mar 16, 2024
KBBW sobotę 3 lutego odbyło się seminarium WOKÓŁ KSIĄŻKI „NORWID ŻYWY”.
Na zdjęciu obok: prof. Kazimierz Braun
Sympozjum, zorganizowane przez Polski Uniwersytet na Obczyźnie oraz Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie, poświęcone było głównie na obecności Cypriana Norwida we współczesnym życiu literackim i społecznym. Przyczynkiem do spotkania była niedawno wydana monografia „Norwid żywy – kontynuacja” (PUNO, Londyn 2023) dzięki staraniom ZPPnO oraz przy wsparciu Fundacji Museion Norwid w Warszawie.
Gośćmi honorowymi byli: prof. Kazimierz Braun oraz Jacenty Matysiak, dyrektor Muzeum Norwida w Dębinkach. Podzieli się swoim spojrzeniem na Norwida, spuściznę Poety, oraz mówili o własnej działalności związanej z twórczością Cypriana Norwida.
Regina Wasiak-Taylor (ZPPnO), dr hab. Paweł Panas (KUL) i Halina Stochniol (PUNO)rhab. Paweł Panas (KUL) i Halina Stochniol (PUNO, )dr hab. Paweł Panas (KUL) i Halina Stochniol (PUNO) ,
Sympozjum
WOKÓŁ KSIĄŻKI „NORWID ŻYWY”
03 lutego 2024 roku
Sala wykładowa PUNO, POSK 3 piętro, Londyn / ZOOM
PROGRAM
12.00:00
Przywitanie gości: prof. Włodzimierz MIER-JĘDRZEJOWICZ, rektor PUNO
Otwarcie i prowadzenie pierwszej części Sympozjum: Regina WASIAK-TAYLOR, prezes Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (ZPPnO)
12.15–14.15
Wykłady gości honorowych
- prof. Kazimierz BRAUN, Mój teatr Norwida
- Jacenty MATYSIAK, Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach
Przerwa 15 min.
14:30–17.00
Prowadzenie: dr Katarzyna ZECHENTER
- dr Justyna GORZKOWICZ, O projekcie „Norwid w Wielkiej Brytanii 2021–2023”
- dr Eliza KĄCKA, „Norwid żywy” – mapa lektury
- Małgorzata BRADY, „Promethidion” w Bedford oraz Fundacja wspierająca migrantów
- Regina WASIAK-TAYLOR, „Pamiętnik Literacki” i wątki norwidowskie
Dyskusja
Prowadzenie: dr Justyna GORZKOWICZ
dr Justyna Gorzkowicz
17.30 Poczęstunek
Seminarium norwidowskie
Następnego dnia, 4 lutego, w Ognisku Polskim odbył się wieczór laureatów. Jury Nagrody Literackiej ZPPnO przyznanej po raz 72. są:prof.Kazimierz Braun,wyróżniony za całokształt twórczości, oraz Richard Butterwick-Pawlikowski, nagrodzony za popularyzowanie kultury i historii polskiej w anglojęzycznym świecie.
Przyznano 72. Londyńskie Nagrody Literackie
Na zdjęciu: laureaci: Richard Butterwick-Pawlikowski i prof. Kazimierz Braun
oraz prezes ZPPnO Regina Wasiak-Taylor i Katarzyna Zechenter, członek zarządu ZPPnO
Gościliśmy nad Tamizą Laureatów Nagrody Literackiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie za rok 2023. Przyjechał z USA Kazimierz Braun – dramaturg, reżyser, pisarz, wykładowca akademicki, nagrodzony za całokształt twórczości, oraz z niedalekiego Oksfordu Richard John Butterwick-Pawlikowski – historyk brytyjski, który został wyróżniony za popularyzowanie kultury i historii polskiej w anglojęzycznym świecie. Dla polskiego środowiska doroczna gala jest okazją nie tylko do spotkania i rozmów o literaturze, ale też bezpośredniego kontaktu z elitami świata kulturalnego. Słuchać ich wystąpień, poznać ich opinie i dzieła to dla zebranych porywająca lekcja potęgi nauki i wielkości ludzkiego umysłu. A nagrody za ubiegły rok przypadły wybitnym humanistom.
Urodzony 29czerwca 1936 r. na Kielecczyźnie Kazimierz Braun jest twórcą o szerokich zainteresowaniach, ale bez trudu można zauważyć, że jego główne obszary badań i działalności to teatr i dramat. Od czasu debiutu reżyserskiego w 1961 r. zrealizował ponad 150 przedstawień teatralnych i telewizyjnych w Polsce, USA, Kanadzie, Irlandii, Niemczech, a znalazły się wśród nich dramaty Różewicza (18), Wyspiańskiego, Brechta, Szekspira. W życiorysie twórczym Brauna dominuje Norwid. Szalone zadanie, które wyznaczył sobie na progu kariery artystycznej -pokazanie w teatrze i w telewizji wszystkich pełnospektaklowych sztuk tego pisarza – udało mu się sw dużej części spełnić. Zamknął je imponującą liczbą czternastu wybitnych realizacji dramaturgicznych Norwida. Do wypełnienia młodzieńczego marzenia zabrakło Laureatowi trzech sztuk. Niestety, w 1984 r. władze polityczne usunęły Brauna z Teatru Współczesnego we Wrocławiu, co stało się powodem jego wyjazdu za granicę. Przyjął zaproszenie do Stanów Zjednoczonych, gdzie wkrótce został profesorem w University at Buffalo w stanie Nowy Jork.
Jury Nagrody Literackiej na Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie szczególnie w doceniło twórczość Brauna powstałą na emigracji. Jego gmach pamięci Polek emigrantek obejmuje kilkanaście scenariuszy i słuchowisk opowiadających m.in. o: Marii Skłodowskiej Curie. Tamarze Łempickiej, Karolinie Lanckorońskiej, Poli Negri, Hance Ordonównie, Helenie Modrzejewskiej. Kilka z nich zrealizował dramaturg na scenie w Kanadzie, w teatrze prowadzonym przez Marię Nowotarską i Agatę Pilitowską. Aktorki te kilkakrotnie odwiedziły Londyn z paroma spektaklami naszego Laureata. Wraz ze sztukami o wielkich emigrantkach lista publikacji książkowych Kazimierza Brauna obejmuje blisko 80 pozycji należących do literatury naukowej i pięknej.
Drugim wawrzynem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie uwieńczony zostal Richard John Butterwick-Pawlikowski. Urodzony w Wielkiej Brytanii 13 marca 1968 r. studiował historię w Cambridge, doktorat uzyskał w Oxfordzie. Pod wpływem ruchu „Solidarność” zainteresował się Polską, z której pochodzą jego przodkowie. Wkrótce uległ fascynacji przeszłością naszego kraju. Intensywna nauka języka polskiego, studia i badania w archiwach i bibliotekach europejskich sprawiły, że stał się najwybitniejszym znawcą histori
i Polski okresu oświecenia. Jest autorem monografii Poland’s Last King and English Culture. Stanisław August Poniatowski, 1732-1798, a także innych prac zwartych i zbiorowych oraz rozpraw o oświeceniu i antyoświeceniu, Kościele katolickim, parlamentaryzmie i monarchii w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
W 2022 r. napisał niezwykłą książkę o tym, jak w XVIII wieku zniknęło z mapy państwo, które nie było „jakimś pomniejszym księstwem czy miastem-republiką, tylko jednym z największych państw Europy” – uzasadniał nagrodę juror dr Adam Wierciński. Jej tytuł brzmi literacko Światło i płomień. Odrodzenie i zniszczenie Rzeczypospolitej (1733-1795), a zaczyna się jak powieść:
W niedzielę 6 maja 1787 г. poranek był chłodny i jasny. Po wodach ogromnej rzeki Dniepr, zasilanych przez topniejące po długiej zimie śniegi i lody, płynęła na południe flotylla siedmiu pałacowych galer i około osiemdziesięciu mniejszych jednostek.
Tak o niedalekim spotkaniu rosyjskiej cesarzowej i polskiego króla pisze z polotem brytyjski historyk. Zajmującą i odkrywczą rozprawę angielskiego profesora przetłumaczył z talentem na język polski Michal Ronikier. Jej fragmenty zostały odczytane podczas gali z laureatem.
W werdykcie jury czytamy, że Nagrodę literacką ZPPnO otrzymał profesor Richard wy Butterwick za niezwykły i zajmujący sposób opowiadania, sztukę eleganckiej polemiki, dar odczuwania historii, wrażliwość językową, pasję szczegółu. Jury podkreśliło, że książki i wszystkie dotychczasowe prace naukowe Butterwicka nawiązują do najlepszych tradycji europejskiego dziejopisarstwa, do czasów, kiedy pisarze historyczni umieli połączyć wiedzę z intuicją badawczą i artyzmem, kiedy nauka była bliska literaturze.
Na uroczystości wręczenia nagród obaj dostojni Laureaci wygłosili niekonwencjonalne podziękowania, które zostaną opublikowane w czerwcowym tomie londyńskiego Pamiętnika Literackiego”
A nagrody, jak znamy z przeszłości, zostały i tym razem ufundowane przez wspaniałe polskie emigrantki, które tak dobrze rozumieją potrzebę kontynuowania najlepszych polskich tradycji w diasporze: Walerię Sawicką i Irenę Michałowską, za co zarząd Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie składa mecenaskom kultury najserdeczniejsze podziękowanie.
Nie ma gali z Laureatami bez aktorów. Oni dbają, aby przeczytane przez nich fragmenty prac nagrodzonych były potwierdzeniem słuszności pracowitego jury i wawrzynów literackich ZPPnO. Utwory Laureatów czytali aktorzy Sceny Polskiej UK: Joanna Kańska i Adam Hypki, a dodatkowym lektorem był Wiktor Moszczyński. Święto polskiej literatury na obczyźnie zakończyło się spotkaniem towarzyskim przy lampce wina i rozmowami, którym nie było końca. Wypada czekać na następny rok. Kolejnych zwycięzców ogłosi PAP na początku października br.
Regina Wasiak-Taylor, „Tydzień Polski”, 15.03.2024 r.
