Alwida Antonina Bajor
dziennikarka, pisarka, publicystka, scenarzystka. Była autorką kilkunastu książek oraz licznych artykułów prasowych i recenzji. Zasłynęła serią reportaży drukowanych w polskiej prasie na Litwie, m.in. cyklem ukazującym dzieje rodzin Wielkiego Księstwa Litewskiego – Billewiczów, Dowgiałłów, Gasztołdów, Piłsudskich, Radziwiłłów i Tyszkiewiczów. Laureatką Nagrody Literackiej Czesława Miłosza (1992) i Nagrody Literackiej im. Witolda Hulewicza (2007), dwukrotnie została odznaczona Orderem Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej – Krzyżem Kawalerskim (2018) i Krzyżem Oficerskim (2022). W 2022 roku została laureatką IV edycji nagród Instytutu Pamięci Narodowej „Semper Fidelis”. Zmarła 23 stycznia. Miała 81 lat.
Zmarłą żegnał „Kurier Wileński” https://kurierwilenski.lt/2024/01/24/odeszla-alwida-antonina-bajor/
Alicja Moskalowa
Pisarka, znawca literatury, wieloletni członek Związku Pisarzy Polskich na obczyźnie, pracownik naukowy Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie, dziekan Wydziału Humanistycznego, doktor honoris causa PUNO (2014), członek Polskiego Towarzystwa Naukowego.
Urodzona w Krakowie, studiowana filologię rosyjską i polską na Uniwersytecie Warszawskim. Magisterium w zakresie slawistyki uzyskała na PUNO w Londynie w 1972 r. i tamże stopień doktora filozofii w zakresie filologii polskiej (1978 r.) Prowadziła wykłady z teorii literatury polskiej.
Debiut książką Autentyzm w polskiej poezji międzywojennej (LSW, Warszawa, 1979).
Dokonała wyboru wierszy i opatrzyła wstępem tom poezji Jerzego Pietrkiewicza Kula magiczna (LSW, Warszawa, 1979).
Przełożyła na polski dwie angielskie powieści Jerzego Pietrkiewicza: Gdy odpadają łuski ciała (LSW, Warszawa 1986), i Wewnętrzne koło (SW, Warszawa 1988) oraz pracę tego autora Proroctwo mesjaniczne: rzecz do ponownego rozwalenia (SSEES, Londyn 1991).
Była autorką licznych artykułów w prasie emigracyjnej, a także artykułów dotyczących emigracji w czasopismach wydawanych w Polsce. Zmarła 16 lipca 2020. Miała 91 lat.
Załączamy laudację prof. Ewy Lewandowskiej-Tarasiuk, wygłoszoną z okazji przyznania prof. Alicji Moskalowej doktoratu honoris causa PUNO. Laudacja_Moskalowa_2014
oraz wspomnienie Reginy Wasiak-Taylor, które ukazało się w Archiwum Emigracji https://apcz.umk.pl/AE/article/view/AE.2020.024/28873
Krzysztof Głuchowski urodzony 29 listopada 1926 w Warszawie. Zmarł 19 maja 2020 r. w Rio de Janerio.
W czasie drugiej wojny światowej żołnierz AK (brał udział w akcjach przeprowadzanych przez Kedyw Okręgu Warszawskiego na terenie Wilanowa, gdzie mieszkał z rodziną, uczestnik powstania warszawskiego) i Drugiego Korpusu Polskiego (7 Pułk Ułanów Lubelskich). Absolwent Gimnazjum i Liceum 3 Dywizji Strzelców Karpackich. W latach 1947-70 mieszkał w Londynie. Związany z licznymi organizacjami emigracyjnymi, był m.in. członkiem Rady Naczelnej ZHP, Rady Naczelnej Koła AK, Zarządu Zjednoczenia Polskiego, Zarządu i Rady POSK. Od 1951 pracował jako inżynier w przemyśle samochodowym w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Brazylii. Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Rio de Janeiro (ożenił się z Lais z domu Ottoni Barbosa), gdzie rozpoczął działalność publicystyczną i dziennikarską, współpracując z londyńskim „Dziennikiem Polskim i Dziennikiem Żołniierza” i nowojorskim „Nowym Dziennikiem” oraz z prasą krajową. Zajmował się także tłumaczeniami i działalnością wydawniczą.
Był jednym z założycieli Instituto Brasileiro da Cultura Polonesa. Kolekcjoner, koncentrował się na XIX-wiecznych polonikach angielskich, hiszpańskich i portugalskich. Odnalazł m.in. szereg nieznanych dotąd artykułów o tematyce polskiej, opublikowanych w okresie powstania styczniowego w redagowanym przez Karola Dickensa tygodniku „All the Year Round”. Dokonane przez siebie tłumaczenia tych materiałów wydrukował w stworzonej przez siebie Oficynie Komputerowej jako wydania bibliofilskie w minimalnych nakładach. Ukazały się: Wstążka Zofii, Zwój Nut, Polska, Polska walka o życie, Polski dezerter, Tylko jeden pokój, Gdy porządek panował w Warszawie, Wymarsz na Syberię, Wizyta w rosyjskim więzieniu, Trzej uchodźcy, Pomocnik geometry, Ucieczka z Syberii, Jak Profesor Gaster nauczał ducha, Spod pióra Polaka i Za polską sprawę oraz Wielki niedźwiedź i polska gwiazda. Jedno z tłumaczeń, Pomocnik Geometry, ukazało się w lubelskim kwartalniku „Akcent” (Nr 1 1996) . Przygotował także opracowanie postaci Sir William Arthur White, wicekonsula brytyjskiego w Warszawie w okresie powstania styczniowego i późniejszego ambasadora brytyjskiego w Istambule, które ukazało się w XXII tomie „Tek Historycznych” Polskiego Towarzystwa Historycznego w Wielkiej Brytanii, którego był członkiem, oraz szkic w języku angielskim Dickens and Poland w „The Dickensian” (2002), wydawanym przez stowarzyszenia The Dickens Fellowsip.
W swej Oficynie Komputerowej wydał również jako publikacje bibliofilskie, wspomnienia W Kompanii Kadeckiej Armii Krajowej, Akcja Wilanów, Dziadek Ziółkowski, Czarodziej polskiego słowa, Wspomnienia dziadka, Stryj Lech Głuchowski, zbiór artykułów Wędrówka po świecie oraz własne tłumaczenie Levante de Varsóvia pióra Ubaldo Soaresa.
Autorem wspomnień, które ukazały się w Wielkiej Brytanii W Polskim Londynie 1947-1970 (Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1999), jej fragmenty ukazały się w „Zeszytach Historycznych” (Instytut Literacki, Paryż) i drukowane były w odcinkach w londyńskim „Dzienniku Polskim”, a także książki Śladami pradziadów (PFK Londyn 2001).
W Polsce ukazały się jego książki Dickens i Polska, (Akademia Polonijna Częstochowa 2003) i Czarodziej polskiego słowa (Lars Antyki, Włocławek 2004). W 2006 r. przygotował z pomocą Konsulatu RP ekspozycję o powstaniu warszawskim 1944 w Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro, powtórzoną na Universidade do Estado do Rio de Janeiro w 2007 r
Od 2004 r. był członkiem zarządu Stowarzyszenia Korespondentów Prasy Zagranicznej w Brazylii (ACIE). Jest członkiem Institution of Mechanical Engineers, Stowarzyszenia Techników Polskich w Wielkiej Brytanii (posiada Złotą Odznakę STP), Stowarzyszenia Polskich Kombatantów (posiada Złotą Odznakę oraz Krzyż SPK), Koła Armii Krajowej, Koła 7 Pułku Ułanów Lubelskich. Laureat Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Za swoją pracę został wyróżniony przez Associaçio dos Correspondentes da Imprensa Estrangeira w Rio de Janeiro.
W 2011 za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za osiągnięcia w działalności kombatanckiej i polonijnej odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Inne odznaczenia: Krzyż Walecznych, Krzyż Armii Krajowej, Medal Wojska, brytyjski War Meda. l
Jerzy Roman Krzyżanowski ur. 10 grudnia 1922 r. w Lublinie, zm. 7 października 2017 r. w Columbus (Ohio, USA). Syn literaturoznawcy Juliana Krzyżanowskiego. Uczeń Gimnazjum im. Stefana Batorego w Lublinie. Zastępowy i przyboczny II Lubelskiej Drużyny Harcerskiej w latach 1936-39. Brał czynny udział w obronie Lublina we wrześniu 1939 r. Członek konspiracyjnego zastępu „Rysie” Jerzego Najmoły, a od 1942 r. Szarych Szeregów. Pracował w warsztatach remontowych obsługujących Niemców, skąd przesyłał do oddziału Szarugi szczegółowy wykaz jednostek niemieckich stacjonujących w Lublinie oraz w powiecie lubelskim i lubartowskim. Zagrożony, przeszedł do samodzielnego oddziału harcerskiego Aleksandra Sarkisowa, stacjonującego w okolicach Motycza. Brał udział w szeregu akcji i odbiorze zrzutów alianckich. Był uczestnikiem akcji „Most” na tajnym lądowisku „Bąk” pod Bełżycami.
Partyzancki poetą, opisywał wierszem niezapomniane partyzanckie przeżycia, uzupełnione pamiętnikiem, który z czasem stał się podstawowym materiałem do książki U Szarugi (Lublin w 1995 r.).
Po ujawnieniu się Oddziału, został aresztowany i umieszczony w obozie w Skrobowie koło Lubartowa, deportowany do Rosji (Stalinogorsk, Riazań), gdzie przebywa 2,5 roku. Po powrocie do Polski rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawski, studiując filologię polską. Pracę magisterską obronił w 1959 r. W latach 1947-54 pracował w PWN. W 1959 r. wyjechał do USA jako lektor języka polskiego na University of California w Berkeley. W 1965 r. na University of Michigan uzyskał stopień doktora filozofii w dziedzinie literatury porównawczej, z najwyższym wyróżnieniem Stowarzyszenia Honorowego Phi Beta Kappa. W latach 1990-91 wykładał literaturę polską na uniwersytetach Michigan, Colorado, Kansas i Ohio.
Jest członkiem wielu stowarzyszeń naukowych, uczestnikiem wielu kongresów. W latach 1976-78 był przewodniczącym Stowarzyszenia Rozwoju Studiów Polskich. W latach 1983-89 – członek zarządu Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce.
Bibliografia prac prof. Krzyżanowskiego obejmuje ponad 600 pozycji drukowanych w Wielkiej Brytanii, Francji, Kanadzie, Niemczech, Polsce i Stanach Zjednoczonych. Znajdują się wśród nich. m.in. pozycje książkowe, takie jak pierwsza obcojęzyczna monografia Władysława Reymonta opublikowana w języku angielskim, przewodnik po nowym amerykańskim tłumaczeniu Trylogii Henryka Sienkiewicza, zbiór esejów z dziedziny literatury polskiej, a także 10-tomowa seria podręczników do nauki języka polskiego przeznaczona dla studentów amerykańskich uniwersytetów, sześć powieści, opracowania redakcyjne (antologia Katyń w literaturze) oraz wiele przedmów do książek, artykułów, recenzji, tłumaczeń i szereg opowiadań drukowanych w czasopismach polskich wydawanych za granicą, a następnie przedrukowywanych w wydawnictwach krajowych. Był stałym współpracownikiem londyńskich „Wiadomości”, paryskiej „Kultury” i „Zeszytów Historycznych”, „Przeglądu Polskiego”, stanowiącego dodatek kulturalno-społeczny do „Nowego Dziennika”, wydawanego w Stanach Zjednoczonych. Przez wiele lat publikował prace naukowe i recenzje w amerykańskich kwartalnikach „The Polish Review”, „The Slavica Review” i innych. Stały współpracownik „Pamiętnika Literackiego”, wydawanego przez ZPPnO.
W 1995 r. prezydent Lech Wałęsa odznaczył go Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczpospolitej. Inne odznaczenia, to: Krzyż Walecznych, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej (2004) za wybitne zasługi w propagowaniu i krzewieniu historii i kultury polskiej.
Dwukrotny laureat Nagrody Literackiej im. Bolesława Prusa (1998, 2006) i Nagrody Literackiej Związku Pisarzy Polskiech na Obczyźnie (1997, 2013).
Tadeusz Chabrowski.Urodzony w 1934 r. w Złotym Potoku koło Częstochowy Tadeusz Chabrowski był jednym z najbardziej znanych polskich poetów mieszkających poza granicami kraju. Jako młody chłopak wstąpił do nowicjatu zakonu paulinów w Żarkach i kontynuował naukę w szkole średniej w Seminarium Ojców Paulinów na krakowskiej Skałce. Studiował filozofię tomistyczną i teologię w Instytucie św. Pawła Pierwszego Pustelnika w Krakowie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1960 r., rok później został oddelegowany do amerykańskiej prowincji paulinów w Doylestown. W tym czasie wydawał polsko-amerykański miesięcznik „Jasna Góra”. Następnie studiował na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Katolickiego w Dublinie (1965-1966), oraz polonistykę na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie. Przez rok (1965) redagował polskie pismo wychodzące w Londynie, „Gazetę Niedzielną”.
W 1967 r. wystąpił z zakonu i zawarł związek małżeński.
W latach 1969-1970 był nauczycielem religii, łaciny i literatury we Friends Academy College (Pensylwanii), a następnie był doktorantem Uniwersytetu Temple w Filadelfii. Jako stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej studiował podyplomowo literaturę i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Potem kontynuował naukę na Fordham University oraz New York City Technical College. Od 1983 r. wydawał miesięcznik pt. „The Voice. Polish-American Media”. W 1998 r. powstał film dokumentalny o Tadeuszu Chabrowskim, w reżyserii Józefa Gębskiego „Nostalgia Brooklynu”.
Debiutował w 1960 r. wierszami na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Publikował również m.in. w „Nowym Wyrazie”, w paryskiej „Kulturze”, w londyńskich „Wiadomościach”, „Kontynentach-Nowym Merkuriuszu”, „Akcencie”, „Przeglądzie Katolickim”, irlandzkim „The Leader” i amerykańskim „The Polish Review”.
Poeta był laureatem wielu nagród, m.in.: Nagrody im. Z. Polkowskiej-Szkaradzińskiej w konkursie emigracyjnego pisma „Kontynenty”, Nagrody Fundacji Kościelskich w Szwajcarii za tom Lato w Pensylwanii (1965) i za współautorstwo antologii Słowa na pustyni (1971), amerykańskiej nagrody World of Poetry Press (1990), Nagrody Prezydenta Miasta Częstochowy (1993).
Za tom Poezje wybrane, który ukazał się nakładem Ludowej Spółdzielni Wydawniczej w Warszawie w 2009 r. został uhonorowany nagrodą literacką im. Włady Majewskiej za rok 2010, przyznawaną przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie.
Był m.in. członkiem Centrum Polsko-Słowiańskiego w Nowym Jorku (od 1973 r., w tym prezesem w latach 1998?1999), Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (od 1983 r.), Polish American Media Incorporation (od 1994 r., w tym prezesem od 1996), Polskiego Instytutu Naukowego w USA (od 1994 r.), Pulaski Association of Business and Profesional Men (od 1995 r., w tym wiceprezesem w latach 1997-1999), Kongresu Polonii Amerykańskiej (od 1996 r.), Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (od 1990 r.) i Polskiego PEN Clubu (od 2000 r.) oraz Komitetu Parady gen. Pułaskiego w Nowym Jorku (od 2000 r., w tym wiceprezesem od 2001 r.).
Na przełomie września i października 2016. podróżował po Polsce; odbył szreg spotkań autorskich. 20 września 2016 r. w trakcie spotkania w siedzibie Radia Lublin Tadeuszowi Chabrowskiemu wręczony został medal Wschodniej Fundacji Kultury „Akcent”. Zmarł 21 grudnia 2016 r. w Nowym Jorku.
Wydał szereg tomików poezji m.in. Madonny (OpiM, Londyn 1964), Lato w Pensylwanii (OPiM, Londyn 1965), Drzewo mnie obeszło (LSW, 1973), Panny z wosku (Norbertinum, Lublin 1993), Zakwitnę wieczorem (Częstochowa 1996), Zielnik Sokratesa (Lublin, 2005), Dusza w klatce (OPK Gaude Mater 2006), Magister Witalis (LSW, 2011), Nitka nieskończoności (Akant, 2014, Atut, 2016), Dom w chmurach (Topoz, 2016), a także dwie powieści Skrawki białego habitu (LSW 2010) i Białe nieszpory (Norbertinum 2012).
Jerzy Tuszewski. Dziennikarz, dokumentalista, dramaturg, reżyser radiowy i teatralny, realizator filmów dokumentalnych, krytyk muzyczny i filmowy (pisywał m.in. w tygodniku „Po Prostu”). Zajmował się również teorią mediów.
Urodził się w 1931 r. w Chełmie. Po maturze rozpoczął studia na Akademii Medycznej w Lublinie, jednocześnie zaczął pisać do prasy. Po przeniesieniu się do Warszawy (i przerwaniu studiów) w 1955 r. rozpoczął współpracę z Polskim Radiem, a od 1965 aż do przejścia na emeryturę był jego pracownikiem etowym. Od 1976 współpracował z licznymi rozgłośniami zagranicznymi (Londyn, Berlin, Bruksela, Budapeszt, Helsinki, Kolonia, Paryż, Praga, Rzym, Saarbücken, Sidney i in.). Przez kilkanaście lat w Programie 2 Polskiego Radia prowadził Studio Form Dokumentalnych. W latach 1989-1994 był inicjatorem i szefem artystyczno-programowym trzech sesji Międzynarodowego Forum Sztuki Radiowej MACROPHON, które odbywały się pod patronatem Europejskiej Unii Nadawców, EBU.
Jerzy Tuszewski był laureatem licznych nagród m.in. Niemieckiej Akademii Sztuk DADK we Frankfurcie nad Menem (1983), Kriegsblinden Hörspiel-Preis (1990) za utwór radiowy „Messe für Massen (1989). Hommage dla narodów Europy Środkowej i Wschodniej”, Złotego Mikrofonu – nagrody Polskiego Radia (1993). Otrzymał też złotą odznakę honorową Polskiego Radia (1997) oraz odznaczenie honorowe Stowarzyszenia Autorów ZAIKS (1998). Był również członkiem i założycielem Międzynarodowej Grupy Ars Acustica przy EBU w Genewie, jak też członkiem Zarządu Atelier de Création Sonore et Radiophonique przy frankofońskim Stowarzyszeniu Autorów Dramatycznych SACD w Brukseli.
Kilkakrotnie uczestniczył w jury Międzynarodowych Konkursów Sztuki Radiowej i TV Prix Futura, a następnie Prix Europa w Berlinie. Brał także udział w kilku międzynarodowych sesjach Letniego Uniwersytetu Radiowego Phonurgia Nova w Arles i Uniwersytetu Bretanii w Rennes we Francji.
Jego liczne artykuły z zakresu teorii i praktyki radiowej ukazywały się m. in. na łamach „Życia Literackiego”, „Odry”, „Ruchu Muzycznego”, „Zeszytów Prasoznawczych”, a w tygodniku „Radio i Telewizja” miał stały cykl felietonów „Porozmawiajmy o sztuce słuchowej”.
Publikacje książkowe: Paradoks o słowie i dźwięku. Rozważania o sztuce radiowej (2001), Moja mała mistyfikacja (2003), Armand Hubert Brutus Trzy oblicza agenta (2005), Jean Bol odkrywa karty (2008).
Był członkiem redakcji „Pamiętnika Literackiego” ZPPnO.
Zmarł 16 października 2016 w Lublinie.
Kazimierz Cybulski Urodził się 5 grudnia 1926 r. w Medyce k. Przemyśla. Wybuch wojny nie pozwolił mu rozpocząć planowanej nauki w Gimnazjum Humanistycznym im. Kazimierza Morawskiego w Przemyślu. Jego Ojciec, który był organistą i działaczem społecznym, został 2 listopada 1939 r. aresztowany przez NKWD, a rodzinę wyrzucono z domu.
10 lutego 1940 r. Cybulski wraz z matką i dwiema siostrami został wywieziony na Sybir w okolice Krasnojarska, gdzie już po dwóch miesiącach od przybycia umarła jego starsza siostra. W marcu 1942 r. dzięki porozumieniu Sikorski-Majski przybył z matką i młodszą siostrą do Teheranu, skąd po kilku miesiącach przewieziony został do polskiego obozu uchodźczego Masindi w Ugandzie. Zorganizował tam pierwszy w Afryce polski zastęp harcerski. W Masindi też ukończy w grudniu 1943 r. Polskie Gimnazjum na Uchodźstwie, a w maju 1944 r. przedostał się do Egiptu, do Polskich Sił Zbrojnych na Środkowym Wschodzie. Po przeszkoleniu rekruckim i artyleryjskim został odkomenderowany na Podchorążówkę Artylerii do II Korpusu we Włoszech, którą ukończył w lipcu 1945 r., kontynuując następnie przerwane nauki licealne.
W roku 1946 II Korpus został przeniesiony z Włoch do Wielkiej Brytanii. Tu po powzięciu wraz z ojcem decyzji o pozostaniu na emigracji i po zapisaniu się do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, Cybulski zgłasił się do Centrum Wyszkolenia Technicznego w Millom, gdzie ukończył Liceum Budowlane. Po demobilizacji w grudniu 1948 r. i nieudanych próbach znalezienia zatrudnienia jako technik budowlany, osiedlił się w Bury k. Manchesteru, gdzie mieszkali jego rodzice z siostrą; pracował jako robotnik w fabryce papieru. Tu poznał i poślubił w 1950 r. Henrykę Adamowicz. W tym samym roku podjął, po uprzednim uzyskaniu 3-letniego stypendium, studia w Leeds College of Technology. W Leeds też przyszedł na świat pierwszy syn Cybulskich, Jerzy Kazimierz.
W kwietniu 1955 r. Cybulscy wraz z rodzicami i rodzeństwem wyemigrowali do USA; po kilkumiesięcznym pobycie w Springfield (Massachusetts) przenieśli się do Kalifornii, osiedlając się na stałe w okolicy Los Angeles. Tu urodził się drugi syn, Artur Stanisław.
Kazimierz Cybulski brał czynny udział w życiu kulturalno-społecznym miejscowej Polonii. Prezesował Polskiej Macierzy Szkolnej, po czym przez szereg lat był jej Artystycznym Kierownikiem. Brał czynny udział w Polskim Teatrze, był jego kilkakrotnym kierownikiem oraz kierownikiem zespołu tanecznego ?Krakusy?. Angażował się też czynnie w życie Polskiej Parafii w Los Angeles, nie tylko jako jeden z lektorów, ale też jako przewodniczący Rady Parafialnej. W latach 1974-96 był członkiem redakcji, komentatorem i spikerem polskich audycji radiowych w Los Angeles. Od wielu też lat bierze czynny udział w wieczorach literackich organizowanych przez Polską Bibliotekę oraz Klub Kultury im H. Modrzejewskiej. Był m.in. autorem odczytów poświęconych twórczości Norwida, a także inicjatorem ufundowanego przez miejscową Polonię Epitafium upamiętniającego setną rocznicę śmierci tego wielkiego poety-emigranta, które zostało wmurowane w kościele św. Anny w Warszawie w maju 1983 r. z udziałem obojga Cybulskich. Przez szereg lat był członkiem Dyrekcji miejscowego oddziału Kongresu Polonii Amerykańskiej, Polskiego Domu Seniora w Los Angeles, a także Fundacji Pomocy Medycznej Dzieciom w Polsce. Od 1988 r. pełni funkcję prezesa Koła Przyjaciół Fundacji Jana Pawła II w Południowej Kalifornii, będąc jednym z jego założycieli w roku 1986. Jest też od wielu lat ściśle związany z Komitetem Pomocy Polakom na Wschodzie.
Za swoją działalność kulturalno-społeczną Kazimierz Cybulski został odznaczony przez kolejnych Prezydentów II Rzeczypospolitej na Obczyźnie: Srebrnym Krzyżem Zasługi (1971) oraz Złotym Krzyżem Zasługi (1987). Rada Narodowa Miasta Nysy, na wniosek Koła Sybiraków, nadała w 1990 r. Kazimierzowi Cybulskiemu w uznaniu jego zasług dla Polonii Południowo-Kalifornijskiej, tytuł Honorowego Obywatela Miasta Nysy. Prezydent III Rzeczypospolitej Lech Wałęsa postanowieniem z dnia 5 marca 1993 r. odznaczył Kazimierza Cybulskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, a Papież Jan Paweł II Krzyżem ?Pro Ecclesia Et Pontyfice? za jeg pracę na rzecz Fundacji Jana Pawła II. Natomiast w roku 1997 Społeczna Fundacja Pamięci Narodu Polskiego w Warszawie, za szczególne zasługi dla Narodu i Państwa Polskiego, uhonorowała Kazimierza Cybulskiego Orderem „Polonia Mater Nostra Est”. Zaś Ojciec Święty Jan Paweł II za długoletnią pracę na rzecz Fundacji Jana Pawła II nadał 12 marca 2004 r. mu Komandorię Orderu Świętego Sylwestra.
Kazimierz Cybulski był członkiem wspierającym Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce, Fundacji Heleny Modrzejewskiej w Kalifornii oraz Towarzystwa Przyjaciół Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
W Oficynie Poetów i Malarzy w Londynie opublikował pierwsze dwa tomiki wierszy: „Trzy drogi” (1982) i „Głos niemy” (1986). Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wydał w Norbertinum w Lublinie następujące tomiki wierszy: „Wymiar czasu” (1995), „Ślady pamięci” (1999), „Szara Godzina” (2002) oraz wybór wierszy z pierwszych trzech tomików „W cieniu życia” (1995). W 1999 r. Norbertinum, w ramach serii ?Z nieludzkiej ziemi?, opublikowało jego wspomnienia pt. „Przerwany bieg życia”.
„Dopełnienie” (Nowy Jork – Lublin, 2006) był szóstymzbiorem jego wierszy, w których nostalgia wspomnień miesza się z gorzką refleksją o współczesności.
Zmarł w Kalifornii 2 września 2016 r.
http://www.fjp2.com/en/news/foundation/20219-stanisaw-kazimierz-cybulski-1926-2016
Irma Stypułkowska (z domu Andrychowska) ur. 9 lipca 1929 r. w Łucku na Wołyniu, córką oficera sztabowego Wojska Polskiego. W Łucku uczęszczała do szkoły powszechnej. Pod koniec lat 30. XX w. wyjechała wraz z rodziną na Podole, gdzie zastała ich wojna. Ojciec został wysłany na front, a po ataku armii sowieckiej – został aresztowany i uwięziony. Irma wraz z rodziną została wywieziona do Kazachstanu, gdzie pozostała przez dwa lata aż do układu Sikorski-Majski. Zwolniona w ramach tzw. amnestii, została przetransportowana do Teheranu, gdzie przez krótki okres kontynuowała naukę. Później trafiła do Palestyny i została wychowanką Ośrodka Polskich Dziewcząt Ain-Karem. Tam też ukończyła gimnazjum i zdała maturę. W 1946 r., po zaognieniu się sytuacji na terenie Palestyny, wraz z rodziną wyjechała do Wielkiej Brytanii. Tam spotkała ojca, który przybył do Anglii wraz z armią gen. Władysława Andersa. Ukończyła architekturę na South West Essex Technical College and School of Art. Na studiach poznała swojego przyszłego męża, Andrzeja Stypułkowskiego, syna Zbigniewa, działacza Stronnictwa Narodowego i Aleksandry, adwokatki i dziennikarki Radia Wolna Europa. Po ukończeniu studiów Irma Stypłukowska rozpoczęła pracę w biurze architektonicznym na Oxford Street w Londynie. Wraz z mężem angażowała się w życie emigracyjne. Była stałą bywalczynią Ogniska Polskiego. Przyjaźniła się z aktorką i pieśniarką Władą Majewską, z Ireną Anders i z Władysławem Schejbalem. Angażowała się w pomoc dla Polski. Wspólnie z mężem założyła i prowadziła wydawnictwa Polonia Book Found Ltd oraz Overseas Publications Interchange, publikujące książki, dystrybuowane w Polsce i ZSRR jako wydawnictwa drugiego obiegu. Irma Stypułkowska jest autorką wierszy, które ukazywały się w prasie emigracyjnej. Zmarła 18 czerwca 2015 r. w Londynie.
Jadwiga Dąbrowska– dziennikarka, poetka – zmarła w paryskim szpitalu 13 marca 2015 . Urodziła się 14 czerwca 1931 roku w Poznaniu (córka Stefana i Zofii z Żółtowskich). Skończyła studia (romanistykę) na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Pracowała jako adiunkt na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu w latach 1965-1973, na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach w latach 1973-1977 i w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie (1977-1981). W 1970 r. uzyskała stopień doktora z romanistyki na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Od 1980 r. mieszkała w Paryżu. Na Uniwersytecie Paryski odbyła studia podyplomowe (1982). W 1996 r. założyła miesięcznik „Teczka” i była jego redaktorem naczelnym. Była członkiem zespołu redakcyjnego miesięcznika „Pol-Echo” w Brukseli w latach 1992-1994. Zamieszczała artykuły, wywiady i reportaże w prasie polskiej i polonijnej, m.in.: w „Głosie Katolickim” (Paryż), „Nasza Rodzina” (Paryż), „Kamerton” (Rzeszów), „Pol-Echo”. Wydała kilka tomików poezji w języku polskim i francuskim: „Zaułek pełen ptaków” (Paryż, 1986), „Pogranicze/Confins” (Paryż, 1987), „Wiersze nieobecne/Poémes de l?Absence” (Paryż, 1988), „Liczenie gwiazd/Le Compte-Etoiles” (Paryż 1991). Założycielka i sekretarz generalny Association Les Amis de Saint Casimir w Paryżu w 1992 r. Członek: NSZZ „Solidarność” w Krakowie 1980-1981, Stowarzyszenia Polskich Autorów, Dziennikarzy i Tłumaczy w Europie od 1995 r., Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie.
Krystyna Kibish-OżarowskaUr. 12. 06. 1917 w Warszawie. Zm. 24 sierpnia 2014 r. Studiowała na Uniwersytecie Warszawskim (1937-39), a następnie na paryskiej Sorbonie, gdzie uzyskała tytuł Master of Arts (MA) z zakresu historii sztuki i archeologii (1947 r.). Od 1948 r. mieszkała w Stanach Zjednoczonych, gdzie studiowała na Uniwersytecie w Chicago(1950-53). Współpracowała z prasą emigracyjną: ?Wiadomościami?, (Londyn), „Nowym Dziennikiem”, „Przeglądem Polskem”, „Głosem Nauczyciela”, „The Art Bulletin” (USA). Była członkiem m.in. Stowarzyszenie Polskich Kombatantów (SPK.), New Immigration Help Association, Chicago (IL). Autorką następujących książek: Mały przewodnik po sztuce religijnej, O sztuce na wesoło.
Stefan Antoni Grass Ur. w 1920 w Lublinie, zmarł 3 stycznia 2014 r. w Londynie. W 1939 r. ukończył Liceum Humanistycznym im. St.Staszica w Lublinie. W czasie wojny debiutował w lubelskiej prasie podziemnej („Znak”). Po wejściu wojsk sowieckich i powstaniu PKWN kontynuował podziemną pracę dziennikarską w organizacji NIE. W czerwcu 1944 r., tuż przed wybuchem powstania warszawskiego, znalazł się w oddziale partyzanckim legendarnego mjr Heronima Dekutowski ps. „Zapora” jako kurier komendanta AK w Lublinie. Jego misja dotyczyła akcji „Burza”, w której mjr Dekutowski miał zadanie ochrony Komendy Okręgu Lublin. W 1945 r. Grass otrzymał nominację na stopień podporucznika czasów wojny i został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami za całokształt pracy konspiracyjnej. Poszukiwany przez SB i NKWD, jako „wróg ludu”, uciekł do Włoch, gdzie pisał i redagował czasopismo „Syrena” – Biuletyn Informacyjny Drugiego Polskiego Korpusu. Tuż przed ucieczką z Polski debiutował w miesięczniku literackim „Kamena” (Chełm, nr 2-3, grudzień 1945 – styczeń 1946) poematem prozą „Biała noc”. Egzemplarz pisma był jedną z niewielu rzeczy, jakie zabrał ze sobą z Polski. Po przyjeździe do Wielkiej Brytanii, pisał reportaże z obozu uchodźców i felietony w „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza” (1947-1949). Po długiej karierze redaktora brytyjskich periodyków finansowych, m.in pracował jako redaktor naczelny pisma „Accountants Weekly” (w tym czasie pod jego redakcją ukazała się książka Control of Working Capital oraz jest autore rozdziału Management of Working Capital w książce „Engineer’s Handbook of Management Techniques”), powrócił na łamy „Dziennika Polskiego” w Londynie w 1998 r. jako felietonista i krytyk literacki. Po kilkuletniej przerwie pojawił się ponownie w 2011 r. na łamach „Dziennika” jako autor felietonów „Gęsim Piórem”. Jest autorem jednego z rozdziałów w książce „Dopóki jest Dziennik, jestem…” Interesowały go gry językowe. W ostatnich latach życia w poszukiwaniu nieuchwytnych metafor na pograniczu dwóch języków – polskiego i angielskiego – zaczął pisać wiersze. Niektóre ukazały się na internetowej stronie „Polskie poezje końca XX i początku XXI wieku” prowadzonej przez krakowskiego poetę Jerzego Jakuba Wieczorka oraz w magazynie on-line „Zwoje”. Krótkie formy literackie zamieszczał na własnej stronie internetowej „Uroczysko Widuna”.
Jerzy Sławomir Kulczycki Ur. 12.X.1931 we Lwowie, zm. 18.VII.2013 w Londynie. W 1940 zostaje deportowany z matką, Marią z Baternayów, do Kazachstanu. W sierpniu 1942 z Armią Andersa wyjeżdża do Persji, gdzie uczęszcza do szkoły i wstępuje do Harcerstwa Polskiego. W Szkołach Junackich uzyskuje przeszkolenie wojskowe. W 1947 przyjeżdża do Wlk. Brytanii. W Junackiej Szkole Kadetów w Bodney kończy polskie gimnazjum. Maturę uzyskuje w Joseph Conrad School w Haydon Park, po czym rozpoczyna studia inżynieryjne na Uniwersytecie Londyńskim. W 1958 uzyskuje uprawnienia zawodowe w zakresie inżynierii lądowo-wodnej, a w 1964 w zakresie inżynierii drogowej. W trakcie studiów bierze czynny udział w życiu Zrzeszenia Studentów Polskich za Granicą. Wiąże się ze Stronnictwem Pracy. Należy do jego ścisłego kierownictwa aż do powstania III Rzeczypospolitej. W 1964 z ramienia SP zakłada Wydawnictwo Odnowa (Odnova Ltd.) i prowadzi je do końca istnienia w 1990r. W Odnowie ukazuje się około 100 tytułów, a wśród nich książki Nowaka-Jeziorańskiego, Garlińskiego, Siemaszki i najgłośniejsza: Powstanie Warszawski, Jana Ciechanowskiego. W 1972 wraz z żoną kupuje najstarszą księgarnię polską w Anglii – Orbis (Orbis Books), którą prowadzi do 2008. W czasie PRL największą wagę przykładał do legalnego i nielegalnego przerzutu wydawnictw emigracyjnych i poloników do bibliotek i osób prywatnych w Polsce.
Krzysztof Muszkowski, pisarz, dziennikarz, publicysta emigracyjny prawnik, pilot.
Ur. 18 września 1919 r. w Warszawie, zm. 4 lipca 2012 r. w Londynie. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 r., w 1941 r. aresztowany przez NKWD, a następnie uwięziony. Do Wielkiej Brytanii przybył w 1943 r. Przeszedł szkolenia i uzyskał kwalifikacje nawigatora. Uczestniczył w operacjach lotniczych Dywizjonu 300 jako członek załogi samolotów typu Lancaster. Po wojnie pełnił funkcję sekretarza redakcji ?Wiadomościach?, współpracował też z Głosem Ameryki i Polską Sekcją BBC, a także z prasą emigracyjną, m.in. pisał stałe felietony „Spod londyńskiego parasola” i „Inter Alia”, które ukazywały się w „Dzienniku Polskim” i „Tygodniu Polskim” w Londynie. Członek Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie do końca 2004 r., wieloletni wiceprezes Związku, a po śmierci Mieczysława Paszkowskiego (2004) przez kilka miesięcy pełnił funkcję prezesa. Autor następujących książek: Inter Alia (OPiM, Londyn 1990), Czas wielkich zmian – rozmowy z Edwardem Raczyńskim (Edition Du Dialogue, Paryż 1990), Intra Muros (1993), Notatki londyńskie (1997) – obydwie książki wydane zostały przez Bibliotekę UMK w Toruniu, Parasol angielski : wybór szkiców emigracyjnych (Norbertinum, Lublin 2002) i Spod angielskiego parasola (Archiwum Emigracji, Toruń 2006). W 2009 r. otrzymał Nagrodą Literacką ZPPnO. Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich z siedzibą w Warszawie, uhonorowany licznymi odznaczeniami wojennymi.
Stanisław WujastykUrodził się 27 listopada 1914 r. w Lublinie. W 1934 r. zdał maturę w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Stanisława Żółkiewskiego w Siedlcach. We wrześniu 1934 r. wstąpił do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, a w 1935 r. przyjęty został do Szkoły Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie. Dwa lata później został awansowany na podporucznika pilota. Przydzielono go do 16 eskadry towarzyszącej w 1 pułku lotniczym w Warszawie. Po ukończeniu szkoły został promowany na porucznika pilota. W maju 1938 r. przesunięto go do eskadry ćwiczebnej pilotażu, zaś od stycznia 1939 r. jako instruktor w ramach eskadry treningowej 1 pułku lotniczego szkolił pilotów rezerwistów. Z chwilą wybuchu wojny został ponownie wcielony do eskadry treningowej i ewakuowany na Wschód. Po agresji sowieckiej przekroczył 18 września 1939 r. granicę rumuńską. Uniknął obozu internowania, przedostał się do Bukaresztu i załatwił w ambasadzie polskiej paszporty dla 42 lotników eskadry treningowej. Przez Jugosławię i Grecję przedostał się do Francji, gdzie trafił do bazy Lyon-Bron, a następnie został skierowany do polskiej grupy lotniczej w Rennes. Po upadku Francji, po różnych tarapatach, w grudniu 1940 r. przedostał się do Algieru, gdzie przetrzymywano go w kilku obozach internowania. Kilkakrotnie podejmował próby ucieczki. Po inwazji amerykańskiej odzyskał wolność. Ewakuowany do Wielkiej Brytanii, rozpoczął szkolenie teoretyczne, a następnie został skierowany do szkoły pilotażu. Po jego zakończeniu został przeniesiony do dywizjonu 577 współpracującego z artylerią przeciwlotniczą, stacjonującego w Castle Bromwich. Służbę w Polskich Siłach Powietrznych zakończył w listopadzie 1946 r. jako polski porucznik i angielski flight lieutenant. Po wojnie Stanisław Wujastyk znalazł pracę w teatrze Komedia, któremu przewodził były szef Lotniczej Czołówki Teatralnej Leopold Skwierczyński. Przez sześć lat był tam inspicjentem, aktorem i autorem sztuk. Grał także w teatrach angielskich, a nawet w kilku filmach. W 1957 r. uzyskał brytyjską licencję pilota komunikacyjnego i zatrudnił się w lotnictwie cywilnym. Latał m.in. do Portugalii, Sudanu, Ugandy i Libii. W 1968 r. został zatrudniony jako doradca ONZ do spraw rozwoju lotnictwa cywilnego w Afganistanie. Równocześnie współpracował z Radiem Wolna Europa. W 1975 r. został dyrektorem Polsko-Amerykańskiego Komitetu Imigracyjnego w Monachium, instytucji, która miała za zadanie otaczać opieką uchodźców z Polski. W 1984 r. przeniósł się do podobnego urzędu amerykańskiego ? Intergovernmental Committee For Migration. W 1977 r. przeszedł na emeryturę i pozostał na stałe w Monachium. Był autorem książek Młodości, damy ci skrzydła. Rzecz o Szkole Pilotów Wojskowych (1936), Mój Sudan z bliska (Londyn 1984) oraz Niebo nad Sudanem (Warszawa 1998).
Stanisław Wujastyk zmarł po krótkiej chorobie 14 kwietnia 2012 r. w Monachium.
Jan Winiczakiewicz, poeta, malarz, krytyk teatralny, tlumacz
ur. 6 marca 1921 w Kielcach, zm. 27 marca 2012 we Francji. Gimnazjum ukończył w Kaliszu. Podczas kampanii wrześniowej dostał się do niewoli, skąd udało mu się zbiec w lipcu 1940 przez Holandię i Belgię do Francji. Tam wstąpił do PSZ. Debiutował zbiorem wierszy Pieśń o wrześniu w 1941, w następnym roku uzyskał dyplom Wyższych Nauk Języka i Literatury Francuskiej na uniwersytecie w Grenoble. W 1944 walczył w Normandii w 1 Dywizji Pancernej gen. S. Maczka. W 1945 zamieszkał w Paryżu, gdzie podjął pracę w francuskim radiu. Współpracował z emigracyjnymi i polskimi pismami („Wiadomości”, „PL”, „Teatr”, „Kultura”). Od 1959 odwiedzał Polskę. Zajmował się również malarstwem wystawiając swoje dzieła we francuskich galeriach. Mieszkał w Blois we Francji.
Jerzy Janusz Maciuszko Urodził się 15 lipca 1913 r. w Warszawie. Po ukończeniu filologii angielskiej na Uniwersytecie Warszawskim pracował jako nauczyciel języka angielskiego. Po kampanii wrześniowej dostał się do niewoli i spędził wojnę w obozie jenieckim w Niemczech. Po zakończeniu wojny wyemigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie w latach 1946-1951 pracował jako inspektor brytyjskiego Ministerstwa Oświaty. W 1951 r. przybył do USA, gdzie rozpoczął pracę jako wykładowca języka polskiego i literatury polskiej w Alliance College w Cambridge Springs w Pensylwanii. W 1962 r. uzyskał stopień doktora na Case Western Reserve University Cleveland (Ohio). Do 1963 r. pracował w bibliotece publicznej w Cleveland w dziale literatur obcych i jednocześnie był wykładowcą języka polskiego na wspomnianym uniwersytecie. W latach 1969-1973 był kierownikiem Wydziału Studiów Słowiańskich Alliance College w Cambridge Springs. To z jego inicjatywy powstał program wymiany młodzieży między Uniwersytetem Jagiellońskim i Alliance College, zorganizowany został polski klub uniwersytecki z własnym pismem „Alatus” oraz seria wykładów „Sędzimir”. W 1974 r. Maciuszko opuścił uniwersytet i został dyrektorem biblioteki w Baldwin-Wallace College w Cleveland. W 1978 r. przeszedł na emeryturę. Nie oznaczało to jednak końca jego pracy pedagogicznej i naukowej. Przeniósłszy się do Borea, od 1978 r. przez wiele następnych lat pracował w miejscowym Baldwin-Wallace College, coraz więcej czasu poświęcając działalności w organizacjach polonijnych. Jerzy Maciuszko publikował w periodykach naukowych, przez wiele lat prowadził dział recenzji nowości literatury polskiej w kwartalniku „Books Abroad”, przemianowanym później na „World Literature Today”. Zamieścił w nich kilkadziesiąt recenzji książek publikowanych zarówno w Polsce, jak i na emigracji, pełniąc ogromnie ważną rolę informatora o wydarzeniach literackich w Polsce. Był także autorem antologii The Polish Short Story in English (1968), hasła Zbigniew Herbert w Encyklopedii (1975), rozdziału w antologii Polish Letters in America (1978) i w Polish-American Literature (1983). Dużo czasu poświęcał pracy w organizacjach polonijnych i społecznych, m.in.: Cleveland Society of Poles, Cleveland Polish Society of Arts and Sciences Abroad, Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie, Polish American Congress, Fundacja Kościuszkowska, American Association of Slavic Studies, American Association of Teachers of Slavic and East European Languages and Literatures. Jerzy Maciuszko był laureatem wielu nagród i wyróżnień. W 1967 r. otrzymał nagrodę Fundacji Kościuszkowskiej za najlepszą dysertację doktorską, którą ogłosił w roku następnym pod tytułem The Polish Short Story in English. W 1970 r. przyznano mu tytuł wybitnego nauczyciela Ameryki, w 1973 r. otrzymał nagrodę im. Hilberta T. Fickena, przyznawaną przez Baldwin-Wallace College oraz w tym samym roku dostał drugą nagrodę w konkursie urządzanym przez International YMCA w Genewie, na który wysłał napisaną w obozie nowelę. W 1988 r. otrzymał Złoty Krzyż Światowej Federacji Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, a w 1989 r. Krzyż Zasługi z okazji 50-lecia wysiłku wojennego, przyznany przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej. W tym samym roku został uhonorowany przez Polonia Foundation Cleveland nagrodą Polish Heritage Award, a rok później tytułem Człowieka Roku (American Biographical Institute). W 1993 r. prezydent RP odznaczył go Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RP. Jerzy Maciuszko zmarł 3 marca 2011 w miejscowości Borea w stanie Ohio.