lip 21, 2022
KBBW sobotę 16 lipca w sali wykładowej PUNO, odbył się wykład dra Waldemara Odorowskiego i projekcja filmu „Kazimierz, unicestwiona idylla”, reż. Wiesława Dąbrowskiego.
Zarówno wykład jak i film pokazały miasteczko nad Wisłą od mało znanej strony. Otóż przełom XIX i XX wieku zaowocował w Europie, a szczególnie w Polsce, niebywałą liczbą żydowskich malarzy zajmujących się nie tylko ornamentyką i tradycyjnymi iluminacjami. Wyszli poza zamknięty krąg nakazów religijnych i stworzyli nurt świeckiego malarstwa, ale też często związanego z historią Żydów i żydowską obrzędowością. Inni malowali jak ich polscy koledzy z artystycznych akademii. W pierwszej połowie XX wieku wielu artystów żydowskich było skupionych w koloniach artystycznych przy znanych ośrodkach kultury, jak: Paryż, Monachium czy Berlin. Jedna z takich kolonii powstała w Kazimierzu. Ściągali tu artyści żydowskiego pochodzenia z Warszawy, pobliskiego Lublina, a nawet odległego Lwowa. Wszystko to zostało zniszczone podczas II wojny światowej. W filmie Dąbrowskiego pokazane są biogramy Kazimierzowskich artystów. Wiele z nich kończy data śmierci. Tylko w nielicznych przypadkach jest to data powojenna.
A dlaczego „idylla”? Otóż nie tylko malarzom świetnie pracowało się w Kazimierzu i cenili sobie kolonię artystyczną, ale ponoć było to miasto, gdzie stosunki między polską i żydowską ludnością układały się dobrze. Wszystko to zniszczyła wojna, a dzieło zniszczenia dokończyli „wyzwoliciele”. Ofiarą padły w pierwszym rzędzie drewniane domy – czymś trzeba było palic w piecach.
Większość dorobku żydowskich artystów Kazimierza zostało zniszczonych. Waldemar Odorowski włożył wiele wysiłku, by zachować to, co się udał znaleźć. No i wraz z grupą zapaleńców odtworzył kolonię artystyczną, która pod nazwą Kazimierska Konfraternia Sztuki, w ubiegłym roku skończyła 21 lat. Waldemar Odorowski, autor i redaktor licznych książek i wystaw prezentujących malarzy Kazimierza, jest obecnie jej honorowym prezesem.
