gru 7, 2024
KBBZakład Literatury Polskiej XX i XXI Wieku Instytutu Polonistyki i Dziennikarstwa Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Instytut Polonistyki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach to organizatorzy konferencji naukowej „Lingua Adamica” poświęconej życiu i twórczości Adama Czerniawskiego, która odbyła się w dniach 6-7 grudnia 2024 r. w Rzeszowie. ZPPnO jest wspólorganizatorem tej konferencji, a jeden z referatów wygłosiła Regina Wasiak-Taylor.
Adam Czerniawski (1934–2024) – poeta, prozaik, eseista, krytyk literacki, tłumacz, promotor literatury polskiej na świecie. Był jednym z najciekawszych twórców powrześniowej emigracji niepodległościowej. Urodził się w Warszawie, od 1941 roku przebywał w Stambule, potem w Palestynie. W 1947 roku osiedlił się w Wielkiej Brytanii, gdzie ukończył szkołę średnią oraz anglistykę w Kings College Uniwersytetu Londyńskiego i filozofię na uniwersytetach w Londynie, Sussex i Oxford. Był członkiem redakcji londyńskich pism literackich „Merkuriusz Polski – Życie Akademickie”, „Kontynenty – Nowy Merkuriusz” i redaktorem naczelnym (1959) „Kontynentów” oraz grupy poetyckiej skupionej wokół tego środowiska. Zredagował antologię poezji grupy Kontynenty pt. Ryby na piasku (Londyn 1965). Administrował międzynarodowym domem pracy twórczej Hawthornden Castle w Szkocji.
Laureat m.in. Nagrody Poetyckiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (1967), Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1971), nagrody British Arts Council za przekłady poezji Tadeusza Różewicza (1976), nagrody Stowarzyszenia Autorów ZAiKS za przekłady literatury polskiej (1976), Fundacji im. Władysława i Nelli Turzańskich (2000), Medalu Fundacji Norwidowskiej za zasługi w rozpowszechnianiu twórczości Cypriana Kamila Norwida. Odznaczony również Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2018).
Adam Czerniawski opublikował tomy poezji: Polowanie na jednorożca (Londyn 1956), Topografia wnętrza (Paryż 1962), Sen, cytadela, gaj (Paryż 1966), Widok Delft (Kraków 1973), Wiek złoty (Paryż 1982), Władza najwyższa. Wybór wierszy z lat 1953–1978 (Kraków 1982), Jesień (Kraków 1989), Poezje zebrane(Łódź 1993), Inne wiersze i Historia ludzkości (Katowice 1999), The Invention of Poetry (wybór poezji w przekładzie Iaina Higginsa, Cambridge 2004), SądOstateczny. Wiersze wybrane (Toronto–Rzeszów 2011), tomy opowiadań, m.in. Części mniejszej całości(1964), Narracje ormiańskie (Warszawa 2003), zbiory esejów: Liryka i druk (Londyn 1972), Wiersz współczesny (Londyn 1977), Muzy i sowa Minerwy (Wrocław 1994), Krótkopis 1986–1995 (Katowice 1998), Światy umowne (Warszawa 2001), Wyspy szczęśliwe. Eseje o poezji (Toronto–Rzeszów 2007), Wielopis wielopolis (2014), tomy szkiców o poezji polskiej The Mature Laurel(Bridgend 1991), Firing Canon. Essays mainly on Poetry(London 2010), autobiografię Scenes from a disturbed childhood (London 1991; wyd. polskie Fragmenty niespokojnego dzieciństwa, Londyn 1995), wspólnie z Bogdanem Czaykowskim tom rozmów O poezji, nostalgii, krytykach i kryteriach(Toronto–Rzeszów 2006). Przetłumaczył na język angielski wiersze i dramaty Tadeusza Różewicza, utwory Jana Kochanowskiego, Cypriana Kamila Norwida, Leopolda Staffa, Zdzisława Stroińskiego, Wisławy Szymborskiej, a także prace filozoficzne Władysława Tatarkiewicza, Romana Ingardena i Leszka Kołakowskiego. Zredagował antologię poezji polskiej w przekładzie na język angielski The Burning Forest (Newcastle 1998).
Nadrzędnym celem naukowym konferencji pragniemy uczynić twórczość Adama Czerniawskiego w jej wszystkich obszarach, wśród których wskazać należy twórczość literacką, aktywność krytycznoliteracką, pracę przekładową, redagowanie czasopism i antologii, epistolografię, rozmowy i wywiady, promowanie kultury i literatury polskiej na świecie, a zwłaszcza w krajach anglojęzycznych. Zachęcamy do podjęcia zarówno problemów przekrojowych, jak i tematów szczegółowych, sięgnięcia do wątków biograficznych, ujęć komparatystycznych, dziejów recepcji, zbadania materiałów rozproszonych czy ineditów. Proponujemy podjęcie tematów związanych np. z polską i angielską tradycją literacką, historią, stosunkiem do modernizmu i postmodernizmu, dialogami artystycznymi, związkami z filozofią oraz sztuką, problemami etycznymi czy egzystencjalnymi, przemianami poetyki i estetyki, sztuką przekładu, działalnością krytycznoliteracką oraz wkładem Czerniawskiego do upowszechnienia literatury polskiej na świecie. Wiele nowego mogą wnieść również wspomnienia i rozmaite świadectwa osobiste, które przybliżą życie i postać Poety.
