lis 22, 2021
KBBPoeta, prozaik, krytyk literacki, publicysta, autor kilkunastu książek, edytor i wydawca kilkudziesięciu pozycji literatów krajowych i emigracyjnych, kontynuator etosu emigracji niepodległościowej i jej dorobku.
Urodził się 20 maja 1943 w Dobromierzu (woj. świętokrzyskie). Socjolog, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W latach 1967-1978 pracował w przemyśle hutniczym, m.in. jako rzecznik prasowy Zjednoczenia Hutnictwa, Żelaza i Stali. W latach 1978-1979 zajmował się publicystyką w Redakcji Widowisk Teatralnych i Publicystyki Kulturalnej Telewizji Polskiej w Katowicach. W latach 1979-1981 był zastępcą Kierownika Redakcji Literackiej Polskiego Radia w Katowicach. W roku 1980 objął funkcję kierownika literackiego Zespołu Filmowego „Silesia”. W latach 1980-1981 współredagował „Tygodnik Katowicki” – pismo NSZZ „Solidarność” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. Z chwilą wprowadzenia stanu wojennego w 1981 Edward Zyman został internowany. Później usunięto go z pracy.
Z Polski wyjechał w 1983 i zamieszkał wraz z rodziną w Kanadzie, gdzie kontynuował działalność dziennikarską i literacką.
W Edmonton został redaktorem kwartalnika Kongresu Polonii Kanadyjskiej Okręgu Alberta – „Dialogi” oraz tygodnika Związku Narodowego Polskiego w Kanadzie „Głos Polski – Gazeta Polska” (w latach 1984-1988 redaktorem naczelnym). Publikował w krajowych czasopismach, m. in. na łamach „Poezji”, „Odry”, „Współczesności”, „Nowego Wyrazu”, „Faktów”, „Tygodnika Kulturalnego”, „Regionów”, „Studenta”, „Nowych Książek”, „Opola” oraz „Poglądów”. Po 1989 roku nawiązał współpracę m.in. z „Akcentem”, „Frazą”, „Migotaniami”, „Świętokrzyskim Kwartalnikiem Literackim” i „Twórczością”. Jego teksty ukazywały się też na łamach londyńskiego „Tygodnia Polskiego” i „Pulsu”, wydawanych w Nowym Jorku pism „Przegląd Polski” i „Slavic and East European Performance”, a także w „Books in Canada”. Ponadto teksty krytyczno-literackie, recenzje, rozmowy z twórcami, wiersze oraz felietony publikowane były w polskojęzycznych pismach wydawanych w Toronto.
Edward Zyman jest autorem licznych tomików poezji: „Dialogi pierwsze” (1971), „Dzień jak co dzień” (1978), „Co za radość żyć” (1979), „W czyim obcym domu” (1981), „Jak noc, jak sen” (1987), „Kim Stwórca mądre te eseje pisze” (2004), „Z podręcznego leksykonu” (2006), „Jasność” (2011), „Poemat współczesny” (2014), „Z dziecięcej fabryki złudzeń” i „Bez prawa azylu” (2018) oraz „Zapiski z innego świata” (2021). Zyman jest również autorem zbioru felietonów „U Boga każdy błazen” (1987), szkiców „Metamorfozy głębin twoich. Polonijny parnas literacki” (2003) oraz biografii: „Widzieć dalej niż dziś. Rozmowa z Jerzym Korey-Krzeczowskim” (2004) oraz „Przeznaczenie jest wyborem. Henryk Słaby czyli filozofia skutecznego działania” (2005).
Był wielokrotnie nagradzany za swoją twórczość. W 2011 roku otrzymał Nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie za książkę „Mosty z papieru. O życiu literackim, sytuacji pisarza i jego dzieła na obczyźnie na przykładzie Polskiego Funduszu Wydawniczego w latach 1978-2008”. W opublikowanym w 2013 roku wywiadzie z Anną Lubicz-Łubą powiedział:
Przecież dramat każdego egzula polega na tym, że zostawia za sobą świat inny, który go ukształtował i który określał jego centralne, najważniejsze miejsce na ziemi. Konsekwencją emigracji jest stan bolesnego rozdwojenia, który musi trwać przez czas jakiś, niekiedy stając się stałym elementem egzystencjalnego doświadczenia pisarza. Bliska mi poezja Iwaniuka, Miłosza czy Czaykowskiego dostarcza w tej mierze wielu głębokich przemyśleń. Kanada jest pięknym, ale przygniatająco wielkim krajem. Ludzie, na których nam zależy, giną w tej niezmierzonej przestrzeni. Dlatego autentyczne przyjaźnie twórcze lub przynajmniej zażyłe kontakty są tak bardzo ważne. Darem jaki otrzymałem od losu było to, że mogłem poznać grono wspaniałych, wyjątkowych osób, których nie spotkałbym nigdy, gdybym nie opuścił Polski.
W osobie Zmarłego żegnamy wybitnego twórcę i społecznika, patriotę Polski, żarliwego inicjatora i organizatora życia kulturalnego polskiej diaspory w Kanadzie. Żegnamy Człowieka wielkiej dobroci i życzliwości, przyjaciela ludzi i współpracownika pisarzy emigracyjnych w Kanadzie – Wacława Iwaniuka, Bogdana Czaykowskiego, Andrzeja Buszy, Floriana Śmieji, Jadwigi i Adama Tomaszewskich, wieloletniego prezesa Polskiego Funduszu Wydawniczego w Kanadzie oraz wiceprezesa Fundacji im. Władysława i Nelli Turzańskich,
Edward Zyman odszedł w wieku 78 lat w dniu 18 listopada 2021 w szpitalu Trillium Health Partners w Mississauga. Rodzinie Zmarłego składamy wyrazy głębokiego współczucia.
Zarząd ZPPnO w Londynie
Waldemar Kontewicz
