Kartki z życia emigracyjnej sceny

W piątek 10 marca o godz. 18.00 odbyło się spotkanie z Joanną Sokołowską-Gwizdka, autorką książki „Teatr spełnionych nadziei”. To opowieść o teatrze w Toronto, założonym przez Martę Nowotarską, aktorkę Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie. Prezentacji książki towarzyszył pokaz zdjęciowy.

Książka Joanny Sokołowskiej-Gwizdka łącząc elementy żywej narracji z naukowym warsztatem stanowi niezwykłe świadectwo polonijnej działalności artystycznej, a jednocześnie jest wyrazem głębokiego uznania dla inicjatorki Salonu Poezji Muzyki i Teatru w Toronto Marii Nowotarskiej.

Książka jest opowieścią o teatrze założonym w Toronto na początku lat 90-tych przez aktorkę Teatru im. J. Slowackiego w Krakowie Marię Nowotarską i o ludziach, którzy ten teatr tworzyli z kilku pokoleń emigracji. Maria Nowotarska mająca w swojej karierze zawodowej kontakt z najwybitniejszymi reżyserami i scenografami w historii teatru polskiego, przeszczepiła na grunt emigracyjny koncepcje wpisujące się w polską tradycję teatralną, wykorzystując przy tym możliwosci, jakie dała nowa ojczyzna. Dzięki jej determinacji aktorzy, śpiewacy czy muzycy, którzy w Toronto podejmowali inne zawody, w torontońskim teatrze znaleźli swoje spełnienie i swoją ojczyznę. Teatr był też darem dla wielotysięcznej emigracji kanadyjskiej, głównie posolidarnosciowej, która tęskniła za krajem i jego kulturą.

Publikacja obejmuje lata 1991-2013 i jest wynikiem wielogodzinnych rozmów z twórcami teatru odbywających się na przestrzeni lat, porządkowania olbrzymiego archiwum, dygitalizaji rozproszonych recenzji. Po tak długim czasie przyglądania się, jak się tworzy teatr na emigracji i uczestniczenia w spektaklach, powstały portrety niezwykłych osób, dla których kultura polska, bez względu na miejsce zamieszkania, była bliska sercu i którzy potrafili walczyć o swoje marzenia. Znalazły się tu rozmowy z osobami sławnymi i niezwykłymi, z aktorami, kompozytorami, śpiewakami, plastykami, znanymi w Kanadzie i USA, a także z aktorami z Polski, którzy występowali gościnnie – Krzysztof Kolberger, Jacek Wójcicki, Andrzej Grabowski. Są rozmowy z Kirą Gałczyńską, córką Konstatntego Ildefonsa Gałczyńskiego, z Jasią Jasińską, śpiewaczką lwowską, która przeszła szlak bojowy z gen. Andersem, z Jarosławem Abramowem-Newerlym, synem Igora Newerly?ego czy z dramaturgiem, prof. Uniwersytetu w Buffalo, Kazimierzem Braunem, piszącego sztuki dla tego teatru. 

 Książka jest też podróżą w czasie przez torontońską scenę, utrwalającą unikalną, niepowtarzalną i ulotną materię teatru. Wielu osób związanych z torontońską sceną już nie ma, wielu poszło swoją życiową drogą. Jest to więc zapis historyczny, rejestrujący emocje i potrzeby zarówno twórców, czy publicznosci, jak i autora, własciwy dla pewnego czasu.

Teatr nadal działa i nadal jest potrzebny.

Joanna Sokołowska-Gwizdka, Teatr spełnionych nadziei. Kartki z życia emigracyjnej sceny, wyd. Novae Res 2016.