Krótkie biogramy laureatów Nagród ZPPnO
1951
Nagroda za całokształt twórczości, ufundowana przez Komitet Obywatelski Pomocy Uchodźcom Polskim w Wielkiej Brytanii
Herminia NAGLEROWA z d. FISCH, powieściopisarka, publicystka.
Ur. 28 X 1890 w Zaliskach (pow. Brody).
Zm. 9 X 1957 w Londynie.
Studiowała historię na Uniwersytecie Jana Kazimierza (UJK) i tam obroniła pracę doktorską. W młodości pisała wiersze (pod ps. J. Stycz wydała w 1921 w Warszawie tomik poetycki Otwarte oczy). W 1919 przeniosła się z mężem do Warszawy, stała się aktywnym członkiem Związku Literatów Polskich, PEN-Clubu, Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, publikowała w pismach kobiecych i literackich. W 1939 uciekła do Lwowa, gdzie wkrótce została aresztowana. Po śledztwie na Zamarstynowie i w Horodni została wywieziona do Kazachstanu, gdzie została skazana na osiem lat łagru za opowiadanie ?Gałązka bzu”, opisujące rozstrzelanie peowiaczki. W 1941, po układzie Sikorski-Majski, została zwolniona, dołączyła do Armii Polskiej na Wschodzie i z 2. Korpusem, jako porucznik, a następnie kapitan przeszła szlak bojowy od Iranu poprzez Irak, Palestynę aż do Włoch. Zaraz na początku tej drogi wstąpiła do Pomocniczej Służby Kobiet AP. Dla teatru żołnierskiego napisała sztukę Tu jest Polska, graną w Bagdadzie, od 1943 redagowała pismo ?Biuletyn dla Świetlic i Świetliczanek” i ?Ochotniczka”, stale współpracowała z redakcją ?Orła Białego”. W 1947 z kilkudziesięciotysięczną armią żołnierzy i cywilów przedostała się do Wielkiej Brytanii, gdzie zamieszkała. Była wiceprezesem ZPPnO, członkiem uchodźczego PEN-Clubu. Ustanowiła nagrodę swego imienia, którą przyznawano od 1957 Brała czynny udział w środowisku emigracyjnym Londynu. Współredagowała tomy zbiorowe Mickiewicz żywy i Wyspiański żywy.
1952
Nagroda za całokształt twórczości, ufundowana przez Komitet Obywatelski Pomocy Uchodźcom Polskim w Wielkiej Brytanii
Jan LECHOŃ (właściwe nazwisko Leszek SERAFINOWICZ), poeta, eseista, satyryk, krytyk literacki i teatralny, publicysta.
Ur. 13 III 1899 w Warszawie.
Zm. 8 VI 1956 w Nowym Jorku.
Uczęszczał do gimnazjów warszawskich. W wieku 14 lat opublikował pierwszy tom wierszy pt. Na złotym polu. W 1916 podjął studia polonistyczne na UW. Od 1917 przez blisko dwa lata współredagował (obok Mieczysława Grydzewskiego) miesięcznik ?Pro Arte et Studio”, a następnie pismo ?Pro Arte”. Od listopada 1918 występował w kawiarni literackiej ?Pod Pikadorem”, której był współtwórcą. W 1920 miała miejsce jego pierwsza nieudana próba samobójstwa. Należał do pięciu członków-założycieli grupy literackiej ?Skamander” (1920), prowadził zespół redakcyjny tygodnika satyrycznego ?Cyrulik Warszawski? (1926-1929), od 1929 był sekretarzem redakcji ?Pamiętnika Warszawskiego”. Działał w ZZLP, był sekretarzom polskiej sekcji PEN-Clubu. W maju 1931 został powołany na stanowisko radcy kulturalnego Ambasady RP w Paryżu, gdzie zastał go wybuch II wojny światowej. Z początkiem 1940 wygłosił cykl wykładów o literaturze polskiej, w tym wykład inauguracyjny na nowopowstałym Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie. Po kapitulacji Francji przedostał się, przez Hiszpanię, Portugalię, Brazylię, do Stanów Zjednoczonych. W Nowym Jorku redagował z Józefem Wittlinem i Kazimierzem Wierzyńskim ?Tygodnik Polski”, zainicjował powstanie Polskiego Instytutu Naukowego. Pisał do wielu znanych pism polskiej diaspory. Zmarł śmiercią samobójczą. Za życia wydał szereg tomów wierszy, m.in. Karmazynowy poemat (1920), Srebrne i czarne (1924), Lutnia po Bekwarku(1942), Aria z kurantem(1945), Poezje zebrane (1954). W po śmierci poety wydany został Dziennik, a także zbiory esejów, których podstawą były wykłady radiowe.
1953
Nagroda za całokształt twórczości, ufundowana przez Komitet Obywatelski Pomocy Uchodźcom Polskim w Wielkiej Brytanii
Tymon TERLECKI, historyk literatury, eseista, teatrolog, edytor, publicysta, tłumacz.
Ur. 10 VIII 1905 w Przemyślu.
Zm. 6 XI 2000 w Oksfordzie.
Maturę uzyskał w 1924 we Lwowie, studiował polonistykę i historię sztuki na UJK. Debiutował na łamach ?Słowa Polskiego”. Doktorat filozofii obronił w 1932, potem kontynuował studia w Paryżu. Od 1934 wykładał w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Warszawie. Redagował pisma teatralne: ?Scenę Polską” (1936-38) i ?Teatr” (1936-39) oraz serię wydawniczą ?Wiedza o teatrze”. Był zastępcę redaktora rocznika ?Życie Sztuki”; członek PAU. Wybuch wojny zastał go we Francji. Tam wstąpił do Armii Polskiej na Zachodzie, zainicjował i redagował tygodnik ?Polska Walcząca”, który ukazywał się ? najpierw w Paryżu, a później w Londynie – do 1949 Od 1940 mieszkał w Wielkiej Brytanii. Od pierwszych dni stał się animatorem życia literackiego emigracji. Współzałożyciel i (dwukrotnie) prezes ZPPnO. Od 1952 współpracował z Rozgłośnią Polską RWE. Od 1964 do 1972 przebywał w USA, gdzie wykładał literaturę polską i teatrologię na dwóch uniwersytetach w Chicago. Od 1969 był profesorem Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie (PUNO). Zredagował monumentalną pracę zbiorową Literatura polska na obczyźnie 1940-1960, wydał angielską monografię Stanisława Wyspiańskiego. Inne prace: Rodowód poetycki Ryszarda Berwińskiego(1937),Polska a Zachód. Próba syntezy(1947),Krytyka personalistyczna(1957,),Conrad w kulturze polskiej(1957),Ludzie, książki i kulisy(1960),Pani Helena. Opowieść biograficzna o Modrzejewskiej(Londyn 1962), Rzeczy teatralne(1984), Spotkania ze swoimi(1990). W Polsce poświęcono Terleckiemu dwie sesje naukowe (Toruń 2002; Przemyśl 2005), a także wystawę w warszawskim Muzeum Literatury (2005).
1954
Nagroda za całokształt twórczości, ufundowana przez Komitet Obywatelski Pomocy Uchodźcom Polskim w Wielkiej Brytanii
Antoni BOGUSŁAWSKI, poeta, prozaik, dziennikarz, tłumacz.
Ur. 28 XI 1889 w Warszawie.
Zm. 31 VIII 1956 w Londynie.
Ukończył Gimnazjum Chrzanowskiego w Warszawie. Studiował prawo na Uniwersytecie w Montpellier we Francji, a następnie ukończył Wyższą Szkołę Wojenną w Warszawie. Wychowanek tajnego Związku Młodzieży (Zetu) od 1909 i tajnej Ligi Narodowej. W czasie I wojny światowej służył m.in. w 1 Pułku Ułanów Krechowieckich. Za udział w wojnie 1920 otrzymał Virtuti Militari. Należał do kierownictwa Związku Towarzystw Gimnastycznych ?Sokół” w Polsce i Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich. Od 1931 współpracował z ?Kurierem Warszawskim”, do czasu okupacji niemieckiej prowadził dodatek dla dzieci. Był także wiceprezesem Zarządu Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich.W listopadzie 1939 we Francji wszedł do ścisłego sztabu gen. Sikorskiego, otrzymał nominację na podpułkownika. Był szefem cenzury wojskowej, komendantem Kwatery Prasowej, odpowiadał za korespondentów wojennych. Po wojnie w Londynie pełnił funkcję prezesa Związku Dziennikarzy RP, był jednym z założycieli Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, jeden z inicjatorów jego nagród. W 1949 był prezesem ZPPnO. Pisał do rozlicznych pism prasy emigracyjnej, począwszy od ?Polski Walczącej”, a skończywszy na ?Junaku”.
Nagroda dla krytyka ufundowana przez Koło SPK 11
Zdzisław Alfred BRONCEL, poeta, krytyk, autor sztuk teatralnych i radiowych, dziennikarz.
Ur. 14 IV 1909 w Warszawie.
Zm. 7 XII 1998 w Londynie.
Po ukończeniu Gimnazjum im. StanisławaStaszica, studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW) oraz dziennikarstwo w Wyższej Szkole Dziennikarskiej (WSDz). Współpracował z wieloma pismami, m.in. z: ?Prosto z mostu”, ?ABC”, ?Gazetą Codzienną”. W latach 1939-1941 był dyrektorem Teatru ?Na Pohulance” w Wilnie. Aresztowany w czerwcu 1941 został zesłany do łagru na Uralu. Zwolniony w styczniu 1942 przedostał się do Armii Polskiej na Wschodzie. Pracował w Centrum Informacji 2. Polskiego Korpusu. Był współpracownikiem, a następnie redaktorem pisma ?W drodze”. W 1947 zamieszkał w Londynie. Przez krótki okres pracował dla RWE, a następnie związał się na stałe z Sekcją Polską BBC, przygotowując dla niej programy artystyczne, polityczne, literackie. Był współzałożycielem Klubu Piątego Koła. Twórczość publicystyczna Broncla jest bardzo bogata, rozproszona w licznych pismach emigracyjnych. Obejmuje dokończenie Grzechu Żeromskiego, utwory dramatyczne o Żeromskim i Mickiewiczu, a przede wszystkim wybitne sztuki radiowe napisane i zrealizowane dla polskiej sekcji BBC. Jako poeta opublikował tom poezji Łaska nocy (1945), zawierający cykl ?Sonetów uralskich”, napisanych w łagrze na płatach kory brzozowej zszytych lipowym łykiem. Uzupełniony nowymi utworami tom ponownie wyszedł w 1998 (Wiersze dawne i nowe).
Nagroda dla krytyka ufundowana przez Koło SPK 11
Wojciech GNIATCZYŃSKI, poeta, prozaik, krytyk literacki, dziennikarz, tłumacz.
Ur. 24 II 1924 w Poznaniu.
Zm. 1 IX 1985 w Monachium.
W czasie wojny uczył się w tajnym gimnazjum w Warszawie. Aresztowany przez gestapo, został wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie grał w obozowej orkiestrze. Pod koniec wojny został przewieziony do Dachau. Po wyzwoleniu obozu, zgłosił się do 2 Polskiego Korpusu, z którym został przewieziony do Wielkiej Brytanii. Ukończył historię literatury angielskiej na uniwersytecie w Cork w Irlandii. Przez pierwsze powojenne lata walczył na Zachodzie o przetrwanie, był m.in. robotnikiem w cementowni. Zaczął wtedy pisać ? jego opowiadanie ?Ludzie opuszczeni?, nagrodzone zostało przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie w Konkursie Młodych Talentów w 1954 i opublikowane w piśmie ?Ostatnie Wiadomości? (Mannheim). Włączył się w działalność młodych literatów, skupionych wokół pisma ?Kontynentów”, tłumaczył z języka angielskiego, m.in. Eliota, Conrada, Shelleya, Moore’a, a także przekładał na angielski. Spory rozgłos zyskało na przykład jego omówienie Zniewolonego umysłu Czesława Miłosza. Dla paryskiej ?Kultury” opracował okres socrealizmu. W utworzonym przez Józefa Bujnowskiego Polskim Towarzystwie Literackim wydał zbiór poetycki Próby. W 1954 zamieszkał na stałe w Republice Federalnej Niemiec; pracował dla RWE. Pośmiertnie wydany został tom Wiersze dla Magdalenki
Nagroda ?Młodych? ufundowana dla młodego poety przez Koło SPK 30
Adam CZERNIAWSKI, poeta, prozaik, krytyk literacki, eseista, tłumacz.
Ur. 20 XII 1934 w Warszawie.
Pierwsze dwa lata okupacji przeżył w Warszawie. Latem 1941 wraz z rodziną przedostał się do Stambułu, a stamtąd do Palestyny. Uczęszczał do szkół w Tel Awiwie, Jaffie, Jerozolimie, Bejrucie. Z Junacką Szkołą Kadetów dotarł w 1947 do Wielkiej Brytanii. Ukończył anglistykę na King’s College w Londynie, gdzie prowadził ?King’s College Review”. Wszedł do redakcji ?Merkuriusza Polskiego”. Dwa lata spędził w Monachium pracując dla polskiej sekcji Głosu Ameryki. Po powrocie do Londynu, w 1957 rozpoczął pracę zawodową dla firmy ubezpieczeniowej w City. Stale współpracował z grupą londyńskich poetów. W 1959 prowadził miesięcznik ?Kontynenty – Nowy Merkuriusz”. W 1966 dzięki stypendium Abrahama Woursella studiował filozofię na angielskich uniwersytetach, uzyskując kolejne stopnie naukowe na uczelniach w Londynie, Sussex i w Oksfordzie. Od 1970 wykładał literaturę współczesną i filozofię w Rochester i w Londynie, pracował m.in. w Międzynarodowym Domu Pracy Twórczej w Hawthornden Castle i w The British Centre for Literary Translation przy University of East Anglia. Przyswoił anglojęzycznemu odbiorcy nieomal całą twórczość Tadeusza Różewicza, wiele utworów Kochanowskiego, Norwida, Staffa, Herberta, Szymborskiej, Stroińskiego, Czaykowskiego, Tatarkiewicza, Ingardena, Kołakowskiego. Wydał wiele tomów wiersz oraz prozy, a także eseje literackie i filozoficzne. Mieszka w Walii.
1955
Nagroda za całokształt twórczości, ufundowana przez Komitet Obywatelski Pomocy Uchodźcom Polskim w Wielkiej Brytanii
Marian CZUCHNOWSKI, poeta, prozaik, publicysta.
Ur. 22 V 1909 w Polnej na Podhalu.
Zm. 9 I 1991 w St. Leonard-on-Sea w południowej Anglii.
Uczęszczał do gimnazjum klasycznego w Nowym Sączu. Debiutował w 1927 w szkolnej gazetce. Rozpoczęte na Uniwersytecie Jagiellońskim studia na wydziale prawa i filozofii musiał przerwać po wyroku sądowym za działalność polityczną. Jako aktywny działacz Stronnictwa Ludowego był wielokrotnie represjonowany za agitację wśród chłopów i robotników; był więziony w Berezie Kartuskiej. W 1930 debiutował tomem Poranek goryczy. Jeszcze przed wojną wydał także dwa tomy prozy. W latach 1934-36 redagował periodyki: ?Wieś ? jej pieśń”, ?Akcja Literacka”. Jako poeta związał się z nurtami awangardowymi. Po wybuchu wojny został aresztowany przez NKWD, przebywał w kilku sowieckich więzieniach i obozach. W 1941 wstąpił do armii tworzonej przez gen. Andersa, z którą przeszedł na Bliski Wschód. Był redaktorem ?Gazety Polskiej” i dwutygodnika ?W drodze”. Krótko po przeniesieniu do służby cywilnej w 1943 osiadł w Londynie. Zerwał z przedwojennymi przekonaniami politycznymi. Pracował jako robotnik fizyczny. Wiele publikował w polskiej prasie, współpracując z ponad stu czasopismami. Wydał kilkanaście tomów wierszy i kilka tomów prozy.
Nagroda ufundowana przez Fundację Domu Pisarza (FDP) dla krytyka
Jan Bolesław BIELATOWICZ, prozaik, poeta, krytyk literacki, bibliograf.
Ur. 16 XI 1913 w Nisku, Małopolska.
Zm. 27 XI 1965 w Londynie.
Do szkół uczęszczał w Rzeszowie, Tarnowie i Pilznie. W latach 1931-37 studiował polonistykę i prehistorię na UJ (uczeń Ignacego Chrzanowskiego i Kazimierza Nitscha). Działacz prawicowy, współpracownik Adama Doboszyńskiego. W 1930 zadebiutował jako na łamach czasopisma „Nasze życie”, wierszem ?Pieśń młodzieży?. Był korespondentem poznańskiego dziennika ?Orędownik”, pisał do ?Prosto z mostu”. We wrześniu 1939 uciekł z Polski przez Węgry. Aresztowany w 1940 zbiegł do Hajfy, gdzie zaciągnął się do wojska (3 Batalion Strzelców Karpackich). Przez krótki okres był członkiem redakcji ?Kuriera Polskiego” w Bagdadzie. Uczestniczył w kampanii libijskiej (Tobruk) i włoskiej. Jest autorem ?Marsza podchorążych”. Od 1946 mieszkał w Wielkiej Brytanii. Był redaktorem naczelnym katolickich tygodników emigracyjnych ?Gazeta Niedzielna” (1949-51) i ?Życie” (1951-55) oraz miesięcznika ?Droga” (1954-56). Od 1955 kierownik wydawanej przez ?Veritas” Biblioteki Polskiej oraz działu kulturalnego paryskiego miesięcznika ?Horyzonty”. Jego artykuły ukazywały się także w ?Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza”, ?Tygodniu Polskim” i ?Wiadomościach”. Mimo kłopotów zdrowotnych i częściowego paraliżu (1959) nie ograniczał swego udziału w kształtowaniu środowiska literackiego emigracji. Pośmiertnie wydany tom szkiców Literatura na emigracji (1970) potwierdził jego wysoką pozycję krytyka i historyka literatury polskiej diaspory. Stale współpracował z RWE, należał do Komitetu Politycznego Stronnictwa Narodowego, od 1963 był członkiem Rady Jedności Narodowej.
1956
Nagroda za całokształt twórczości, ufundowana przez Komitet Obywatelski Pomocy Uchodźcom Polskim w Wielkiej Brytanii
Stefania ZAHORSKA (z d. LESSER), ps. Pandora, prozaik, historyk sztuki, eseistka.
Ur. 25 IV 1890 w Krakowie.
Zm. 6 IV 1961 w Londynie.
Studiowała na UJ, najpierw medycynę i przyrodoznawstwo, następnie filozofię i historię sztuki. W 1921 obroniła doktorat z historii sztuki i archeologii. Studia kontynuowała w Budapeszcie, Berlinie i Paryżu. Artykuły krytyczne zamieszczała od 1919 Ze Stanisławem Baczyńskim redagowała ?Wiek XX”, w ?Wiadomościach Literackich” ogłaszała recenzje filmowe, w ?Przeglądzie Warszawskim” prowadziła dział poświęcony sztukom plastycznym. Była docentem historii sztuki na Wolnej Wszechnicy w Warszawie. Od 1939 pracowała w Wojskowym Instytucie Naukowym przy MSW. Po wybuchu II wojny światowej przedostała się przez Rumunię do Francji, gdzie nawiązała współpracę z czasopismem ?Polska Walcząca”. W 1940 przybyła do Wielkiej Brytanii, aktywnie włączając się do organizowania polskiego środowiska w Londynie. Była stałą współpracowniczką ?Wiadomości”, opracowując z Adamem Pragierem cotygodniowy felieton ?Puszka Pandory”.
Nagroda ?Młodych? im. Stanisława Strońskiego, ufundowana przez FDP za książkę Baśka i Barbara
Zofia ROMANOWICZOWA (z d. GÓRSKA), powieściopisarka, poetka, tłumaczka.
Ur. 18 X 1922 w Radomiu.
Zm. 28 III 2010 w Lailly-en-Val.
W rodzinnym Radomiu uczęszczała do gimnazjum i liceum im.Tytusa Chałubińskiego. Debiutowała jako poetka w szkolnym piśmie ?Sztubackie głosy”. W czasie okupacji brała udział w konspiracyjnej działalności ZWZ. W 1941 wraz z ojcem została aresztowana przez gestapo. Do 1945 przebywała w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych. W tym czasie pisała wiersze, które weszły w skład antologii ?Ravensbrück.Wiersze obozowe? (1961). Po wyzwoleniu obozu w 1945, Melchior Wańkowicz sprowadził ją do Włoch, gdzie redagowała jego książkę o Monte Cassino, tam też, w 2.Korpusie, ukończyła liceum. W ?Orle Białym” zadebiutowała opowiadaniem ?Tomuś”. Służyła w Pomocniczej Służbie Wojskowej Kobiet, współpracowała z radiem i pismem ?Ochotniczka”, była korektorką wydawnictwa ?Libella”. W 1946 zamieszkała w Paryżu. W 1949 ukończyła filologię romańską na Sorbonie. Wraz z mężem prowadziła wydawnictwo ?Libella” oraz Galerię Lambert na Wyspie Św. Ludwika. Wydała szereg zbiorów wierszy, prozy oraz kilka powieści.
1957
Nagroda za całokształt twórczości, ufundowana przez Komitet Obywatelski Pomocy Uchodźcom Polskim w Wielkiej Brytanii
Józef WITTLIN, poeta, prozaik, eseista, tłumacz.
Ur. 17 VIII 1896 w majątku Dmytrów pod Radziechowem na Podolu.
Zm. 28 II 1976 w Nowym Jorku.
Wychowywał się we Lwowie. Po krótkiej służbie ochotniczej w Legionie Wschodnim zdał maturę w Wiedniu. Tam też studiował germanistykę, romanistykę i historię sztuki. Wcielony do armii austriackiej został z niej zwolniony w 1918 Wrócił do Lwowa, studiował na UJK polonistykę i filozofię, równocześnie pracując w gimnazjach prywatnych. W 1922 wyjechał do Łodzi, gdzie został kierownikiem literackim Teatru Miejskiego i wykładał w Szkole Dramatycznej. Jako poeta najpierw związał się z pismem poznańskich ekspresjonistów ?Zdrój” (tu ukazały się jego Hymny), a następnie z grupą poetów skupionych wokół ?Skamandra” i ?Wiadomości Literackich”. W 1927 przeniósł się do Warszawy. Jeszcze przed wojną zdobył międzynarodową sławę powieścią Sól ziemi (1936). Przed wojną wydał także: Wojna pokój i dusza poety (1925), Ze wspomnień byłego pacyfisty (1929), Etapy(1933). Wojna zastała go we Francji. Przez Portugalię wyjechał do Stanów Zjednoczonych w 1941 Od tego czasu stale mieszkał w Nowym Jorku. Współpracował i przyjaźnił się z Janem Lechoniem i Kazimierzem Wierzyńskim, z którymi wydawał ?Tygodniowy Przegląd Literacki Koła Pisarzy z Polski”, ?Tygodnik Polski”, nagrywał audycje radiowe, brał udział w wydarzeniach i imprezach literackich. Działał aktywnie w The European PEN in America, był współzałożycielem PEN Club Writers in Exile. Pisał do wszystkich większych pism polskiej diaspory. Wydał Mój Lwów (1946), Orfeusz w piekle XX wieku (1963), a pośmiertnie ukazały się Poezje (1978).
Nagroda im. Herminii Naglerowej za wybitne dzieło
Czesław MIŁOSZ, poeta, prozaik, eseista, dyplomata, tłumacz.
Ur. 30 VI 1911 w Szetejniach na Litwie.
Zm. 14 VIII 2004 w Krakowie.
Do 1918 podróżował po Rosji z ojcem, inżynierem. Po ukończeniu gimnazjum w Wilnie, rozpoczął studia na Uniwersytecie Stefana Batorego (polonistyka i prawo). Zadebiutował w 1930 na łamach uniwersyteckiego pisma ?Alma Mater Vilnensis”. Był współzałożycielem grupy poetyckiej ?Żagary” (1931) i pisma o tej nazwie. Pracował w Polskim Radiu Wilno. Po powrocie z rocznego stypendium we Francji (1936) kontynuował pracę w PR w Wilnie, ale wkrótce został sunięty z rozgłośni za lewicowe poglądy, wyjechał na krótko do Włoch, po czym został zatrudniony w rozgłośni w Warszawie. Ogłaszał wiersze w licznych pismach literackich (?Kwadryga”, ?Pion”, ?Ateneum”). We wrześniu 1939 przebywał w Wilnie. W 1940 przedostał się do Warszawy; uczestniczył w podziemnym ruchu literackim. W 1945 wyjechał do Stanów Zjednoczonych na placówkę dyplomatyczną. Po krótkim pobycie w Polsce wyjechał do Francji (1950) jako sekretarz ambasady polskiej w Paryżu. Tam wkrótce poprosił o azyl polityczny, który uzyskał w 1951 Początkowo zamieszkał w Maisons-Laffitte, co doprowadziło do jego wieloletniej współpracy z Jerzym Giedroyciem (Instytut Literacki wydał większość dzieł Miłosza). Władze PRL oficjalnie uznały go za zdrajcę i renegata. W 1960 przeprowadził się do USA, gdzie wykładał literaturę słowiańską na Uniwersytecie w Berkeley oraz na Harvardzie. Po otrzymaniu w 1980 Literackiej Nagrody Nobla zaczął odwiedzać Polskę, do którego powrócił na stałe w 1993 Zamieszkał w Krakowie, który wydawał mu się ?najbardziej zbliżony do Wilna”. Jego książki zostały przetłumaczone na 44 języki.
Nagroda dla krytyka literackiego na emigracji za działalność od jesieni 1956 do jesieni 1957
Juliusz SAKOWSKI, eseista, krytyk literacki, wydawca, tłumacz.
Ur. 22 V 1905 w Warszawie.
Zm. 11 V 1977 w Londynie.
Po maturze uzyskanej w 1921 w Liceum im. J. Lelewela w Warszawie, rozpoczął studia prawnicze na UW, a po ich skończeniu podjął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. W 1929 związał się z PPS. Debiutował recenzją w ?Wiadomościach Literackich”. Towarzysko związany z poetami z grupy ?Skamander”. W latach 1931-33 był konsulem polskim w Marsylii, następnie sekretarzem poselstwa w Madrycie, później ? podczas wojny domowej ? charg? d’affaires w Hiszpanii. Od 1938 był radcą w MSZ. W 1940 został sekretarzem generalnym Ministerstwa Informacji i Dokumentacji w rządzie na uchodźstwie premiera gen. Władysława Sikorskiego, a potem Tomasza Arciszewskiego. Wcześnie rozpoczął współpracę z ?Wiadomościami” (cykle: ?Miscellanea”, ?Notatki francuskie”, ?W oczach Zachodu”). Od 1959 był dyrektorem ?Dziennika Polskiego”, kierownikiem Polskiej Fundacji Kulturalnej, prezesem Trustu Księgarni Polskiej w Paryżu. Był animatorem życia literackiego na emigracji. Uprawiał publicystykę literacką we wszystkich znanych pismach emigracyjnych. Zadebiutował późno, w 1962, książką eseistyczno-wspomnieniową Damy i asy. Portrety z pamięci. Wydał także: Dawne i nowe lata(1970),Wety i odwety(1976), był także autorem szeregu tekstów włączonych do wydań zbiorowych.
Nagroda ?Młodych? im. Stanisława Strońskiego
Mieczysław PASZKIEWICZ, poeta, eseista, wykładowca, historyk sztuki.
Ur. 10 II 1925 w Linowie k. Opatowa.
Zm. 23 VIII 2004 w Londynie.
Debiutował jako poeta w 1939 w Lublinie w ?Głosie Literackim”. W czasie wojny był kurierem polskiego podziemia; aresztowany wraz z bratem wiosną 1941, został wywieziony do obozu w Auschwitz. Wolności doczekał w Mauthausen-Gusen. Tam też uzyskał laur poetycki w konspiracyjnym konkursie (1944) za wiersz ?Madonna bruku”. Po oswobodzeniu przedostał się do 2. Korpusu we Włoszech. W 1946 zamieszkał w Londynie. Ukończył historię sztuki, pracował w firmach projektowych jako grafik sztuki użytkowej, jednocześnie wykładał w brytyjskim szkolnictwie różnych szczebli. Pisał do polskich i angielskich periodyków poświęconych sztuce i literaturze. Silnie związany z kształtującym się polskim środowiskiem emigracyjnym. Wspólnie z Ludwikiem Angererem założył pierwsze pismo literackie młodzieży akademickiej ?Merkuriusz Polski”, należał do grupy poetów londyńskich skupionych wokół miesięcznika ?Kontynenty ? Nowy Merkuriusz”. W 1984 obronił tezę doktorską na PUNO, został wykładowcą, a z czasem dziekanem tej uczelni. W 2003 został prezesem ZPPnO.
1958
Nagroda za całokształt twórczości ufundowana przez Ognisko Polskie w Londynie
Marian KUKIEL, historyk, pisarz, generał.
Ur. 15 V 1885 w Dąbrowie Tarnowskiej.
Zm. 15 VIII 1973 w Londynie.
W 1903 ukończył Gimnazjum Klasyczne w Tarnowie, a następnie rozpoczął studia historii na Wydziale HumanistycznymUniwersytetu Franciszka Józefa we Lwowie. W 1909 doktorat w zakresie historii. Współzałożyciel Związku Walki Czynnej, działacz Związku Strzeleckiego. W latach I wojny światowej był oficerem w Legionach Polskich. Wwojnie polsko-bolszewickiejdowodził 51 Pułkiem Strzelców Kresowych, a następnie XXIV Brygadą Piechoty. Pod koniec września 1920 objął stanowisko zastępcy szefa Oddziału III Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych. Generał brygady (1923), Szef Biura Historycznego Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Po habilitacji (1927) związał się z Uniwersytetem Jagiellońskim i wycofał z czynnej służby wojskowej. Do 1939 był dyrektorem Biblioteki i Muzeum Czartoryskich w Krakowie, członek PAU. Uczestniczył w kampanii wrześniowej; po przedostaniu się do Francji został ministrem spraw wojskowych rządu polskiego, dowódcą 1 Korpusu Polskiego (1940-1942), ministrem obrony narodowej w kolejnych rządach emigracyjnych. Współtworzył i prowadził (do 1966) Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Autor ok. 1300 prac historycznych, wielu z dziejów wojskowości.
Nagroda im. Herminii Naglerowej
Maria Ludwika DANILEWICZ ZIELIŃSKA, prozaik, krytyk literacki, bibliograf.
Ur. 29 V 1907 w Aleksandrowie Kujawskim.
Zm. 22 V 2003 w Quinta das Romazeiras.
Wnuczka Zygmunta Glogera (ze strony ojca) i Ludwika Korotyńskiego (ze strony matki). Gimnazjum Matematyczno-Przyrodnicze ukończyła we Włocławku. Studiowała filologię polską i filozofię na UWm. Od 1928 do wybuchu wojny pracowała w Bibliotece Narodowej w Warszawie, m.in. w Dziale Rękopisów. W 1937 otrzymała złoty medal za stoisko bibliotekarskie na wystawie paryskiej. Współpracowała z ?Rocznikiem Wołyńskim”, ?Polskim Słownikiem Biograficznym”. Po opuszczeniu Polski we wrześniu 1939 przebywała najpierw w Paryżu, gdzie pracowała w Czerwonym Krzyżu, Bibliotece Polskiej, a następnie (w Portugalii) w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji. W 1942 znalazła się w Londynie. W latach 1943-45 była przedstawicielką Polski w komisji bibliotecznej Allied Conference of the Ministers of Education. W 1947 otrzymała tytuł Associate of the British Library Association. W latach 1942-73 kierowała Biblioteką Polską w Londynie, czyniąc z niej największą książnicę polską poza krajem. W 1961 otrzymała na PUNO stopień doktora filozofii. Współpracowała z brytyjskimi przeglądami bibliograficznymi z zakresu językoznawstwa, teorii i historii literatury polskiej. Brała czynny udział w życiu literackim emigracji. Prowadziła stałą rubrykę w ?Wiadomościach” pt. ?Szkiełko i oko”.
Nagroda za felieton, ufundowana przez Tadeusza Zabłockiego
Karol ZBYSZEWSKI, prozaik, felietonista, dziennikarz, satyryk.
Ur. 1 VII 1904 we Frantówce na Ukrainie.
Zm. 16 XI 1990 w Londynie.
Do szkoły średniej uczęszczał w Humaniu i w Kijowie. Zimą 1920 przeszedł piechotą z Kijowa do Warszawy. Tam ukończył historię na UWm. Po studiach pracował jako nauczyciel w gimnazjum w Otwocku. Od 1928 współpracował z wileńskim ?Słowem?, od 1936 ? z tygodnikiem ?Prosto z mostu”, drukował także w ?Czasie”, ?ABC” i ?Buncie Młodych”. Przed wojną zdobył duży rozgłos i wywołał szeroką dyskusję książką, która miała być jego pracą doktorską, Niemcewicz od przodu i tyłu. Po wybuchu II wojny światowej przedostał się do Francji, gdzie wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych. Wraz z Brygadą Podhalańską odbył całą kampanię norweską. Następnie przebywał z wojskiem w Szkocji. Po wojnie zamieszkał w Londynie. Od początku związany był z ?Dziennikiem Polskim”, najpierw jako autor działów ?To i owo” i ?Tydzień w Londynie”, a od 1973 (do 1984) był redaktorem naczelnym gazety.
Nagroda za twórczość eseistyczną i krytyczną, ufundowana przez Tadeusza Zabłockiego
Stanisław VINCENZ, prozaik, badacz kultury, publicysta.
Ur. 30 XI 1888 w Słobodzie Runguskiej na Pokuciu.
Zm. 28 I 1971 w Lozannie.
Pierwsze lata spędził w majątku dziadka w Krzyworówni, gdzie otrzymał wychowanie polskie i huculskie. W 1906 zdał maturę w gimnazjum w Kołomyi. Na uniwersytecie w Wiedniu studiował biologię, prawo, filologię słowiańską, sanskryt i filozofię. Studia zakończył doktoratem z filozofii w 1914 W czasie I wojny światowej służył w wojsku austriackim. Był nauczycielem w Korpusie Kadetów w Modlinie. W 1922 został zdemobilizowany. Należał do PSL ?Wyzwolenie”. W 1927 zorganizował kartel naftowy ?Polmin”. Wiele podróżował po Europie. W latach 1926-29 redagował warszawski miesięcznik ?Droga”. We wrześniu 1939 z synem przekroczył granicę węgierską, ale wkrótce powrócił do Słobody. Aresztowany przez NKWD, osadzony w więzieniu w Stanisławowie, został wkrótce zwolniony. W maju 1940 przedostał się na Węgry. Był tam prezesem Komisji Oświatowej z ramienia Komitetu Obywatelskiego, doradcą literackim ?Tygodnika Polskiego” i wydawnictwa ?Biblioteka Polska”, pomagał też Żydom, za co został wyróżniony medalem ?Sprawiedliwy wśród Narodów Świata„. Po wojnie przebywał krótko w Niemczech Zachodnich, po czym przeniósł się do Grenoble, a od 1964 mieszkał w Lozannie. Był stałym współpracownikiem paryskiej ?Kultury”, pisał też do innych emigracyjnych czasopism. Jego dom został utrwalony w wielu wspomnieniach jako miejsce dla ludzi spragnionych mądrości i przyjaźni.
1959
Nagroda za całokształt twórczości ufundowana przez Ognisko Polskie w Londynie
Marian HEMAR, poeta, satyryk, komediopisarz, tłumacz.
Ur. 6 IV 1901 we Lwowie.
Zm. 11 II 1972 w Dorking pod Londynem.
Po zdaniu matury studiował medycynę i filozofię na Uniwersytecie Jana Kazimierza, których nie ukończył poświęcając się twórczości literackiej. Debiutował ok. 1920 jako poeta i autor tekstów rewiowych. W 1925 przeniósł się do Warszawy na zaproszenie kabaretu literackiego ?Qui pro Quo”, który prowadził od 1931 wraz z Julianem Tuwimem. Współpracował także z innymi kabaretami: ?Bandą”, ?Cyganerią Warszawską”, ?Cyrulikiem Warszawskim”, kierował również teatrem ?Nowa Komedia”, napisał kilka scenariuszy filmowych. Po wybuchu wojny przedostał się swoim samochodem do Rumunii (wioząc Kazimierza Wierzyńskiego z żoną). Stamtąd udał się na Bliski Wschód, wstąpił do Brygady Karpackiej. W czasie walk o Tobruk napisał pieśń-hymn Brygady Karpackiej. W 1943 został oddelegowany do Londynu. Założył i prowadził kabaret ?Orzeł Biały”. W 1951 rozpoczęła się jego 16-letnia współpraca z londyńską sekcją RWE, dla której przygotowywał cotygodniowy kabaret, złożony z satyrycznego wiersza, piosenek i skeczy, a który szybko stał się atrakcyjnym instrumentem w ośmieszaniu i demaskowaniu reżimu komunistycznego i jego politycznych figur Prowadził w Ognisku Polskim Teatr Hemara, w którym wystawił 19 programów. Był autorem ok. trzech tysięcy piosenek, wielu sztuk i przeróbek teatralnych, artystą i pisarzem o wielkiej dynamice.
Nagroda im. Herminii Naglerowej za całokształt twórczości
Ferdynand GOETEL, prozaik, publicysta, dramaturg.
Ur. 15 V 1890 w Suchej Beskidzkiej.
Zm. 24 XI 1960 w Londynie.
W 1908 ukończył gimnazjum w Krakowie. Do 1912 studiował architekturę w Wiedniu, gdzie wstąpił do Związku Strzeleckiego. Po ukończeniu studiów zamieszkał w Warszawie W czasie I wojny światowej jako poddany austriacki deportowany został do Taszkentu i Turkiestanu. W czasie rewolucji 1917 stanął na czele taszkenckiej komórki PPS-Frakcji Rewolucyjnej, wszedł do Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich. Wcielony do Armii Czerwonej, uciekł przez Bliski Wschód i po 13 miesiącach dotarł do Krakowa. W 1925 przeniósł się do Warszawy. Współpracował z wieloma pismami, był m.in. redaktorem miesięcznika ?Naokoło Świata” i ?Kuriera Porannego”. Wiele podróżował po Europie i Azji. W latach 1926-33 był prezesem był prezesempolskiego PEN Clubu, a następnie Związku Zawodowego Literatów Polskich. Po wybuchu II wojny światowej należał m.in. do Obywatelskiego Komitetu Obrony Warszawy. Wspólnie z Wilamem Horzycą redagował podziemny miesięcznik ?Nurt”. Za wiedzą Delegatury Rządu RP uczestniczył w oficjalnych akcjach władz okupacyjnych; w 1943 na zaproszenie Niemców pojechał do Katynia jako członek polskiego przedstawicielstwa. Oskarżony o kolaborację, wyjechał w grudniu 1945 do Włoch. Został oficerem prasowym w 2.Korpusie. Od 1946 mieszkał w Londynie nękany postępującą chorobą oczu. W 1990 polski PEN-Club rehabilitował pisarza. Autor wielu powieści, scenariuszy filmowych oraz wspomnień.
Nagroda Zarządu ZPPnO dla krytyka i eseisty
Wit TARNAWSKI, prozaik, krytyk literacki, tłumacz.
Ur. 6 VII 1894 w Kosowie.
Zm. 4 VIII 1988 w Monmouth (Walia).
Z wykształcenia lekarz medycyny. W czasie I wojny światowej walczył w wojsku austriackim, w latach 1919-20 w wojsku polskim. Od 1922 prowadził z ojcem zakład przyrodoleczniczy w Kosowie. Prace z zakresu krytyki literackiej i publicystyki kulturalnej publikował w ?Prosto z mostu”. We wrześniu 1939 znalazł się za granicą. W Rumunii i na Cyprze przewodniczył Komitetom Polskim. W Jerozolimie prowadził stowarzyszenie społeczno-literackie ?Ognisko”. Był naczelnym lekarzem Polskich Szkół Junackich i Szkół Młodszych Ochotniczek w Palestynie i Egipcie. Jako krytyk pozostawił liczne opracowania na temat twórczości Józefa Conrada-Korzeniowskiego. W 1948 założył pierwszy w Wielkiej Brytanii Klub Miłośników Conrada. Był członkiem Joseph Conrad Society, a od 1984 jego honorowym prezesem. Należał również do dwóch amerykańskich stowarzyszeń conradowskich. Od 1947 mieszkał na stałe w Wielkiej Brytanii. Współpracował z londyńskimi ?Wiadomościami? i paryską ?Kulturą?. Wydał 12 książek.
Nagroda ?Młodych? im. Stanisława Strońskiego
Florian ŚMIEJA, poeta, krytyk, iberysta, tłumacz.
Ur. 22 VIII 1925 w Zabrzu-Kończycach.
Gimnazjum ukończył w Tarnowskich Górach. W czasie wojny został wywieziony na przymusowe roboty do Niemiec, w 1944 przedostał się do Anglii i wstąpił do I Korpusu. Maturę polską uzyskał w Szkocji. W latach 1947-1950 studiował anglistykę i iberystykę na uniwersytecie w Cork, po czym na kilku angielskich uczelniach wyższych prowadził wykłady z języka i literatury hiszpańskiej. Debiutował rozprawą krytyczną w 1950 na łamach ?Życia”, pierwszy tomik ?Czuwanie u drzwi?, opublikował w 1953 Związany ze Zrzeszeniem Studentów i Absolwentów Polskich na Uchodźstwie i grupą poetów londyńskich skupionych wokół pism literackich, redagował: ?Życie Akademickie” (1951-1953), ?Merkuriusz Polski” (1955-1958), ?Kontynenty ? Nowy Merkuriusz” (1962-1964). Doktoryzował się w 1962 na uniwersytecie w Londynie w zakresie poezji hiszpańskiej XVII w. W 1969 został profesorem na uniwersytecie w London w Kanadzie. Od wczesnych lat 70. XX w. utrzymywał również stały kontakt z życiem akademickim i z pismami literackimi w kraju. Po przejściu na emeryturę w 1991 gościł na licznych polskich uniwersytetach.
Nagroda ?Młodych? im. Stanisława Strońskiego ufundowana przez Stowarzyszenie Lotników Polskich w Wielkiej Brytanii
Bogdan CZAYKOWSKI, poeta, krytyk, eseista, tłumacz.
Ur. 10 II 1932 w Równem.
Zm. 16 VIII 2007 w Vancouve
Dzieciństwo spędził na Wołyniu i Polesiu. W 1940 wywieziony z rodzicami w głąb Rosji. W 1942 przedostał się wraz z matką do Persji. Następne cztery lata spędził w sierocińcu w Indiach. Do Wielkiej Brytanii przybył w 1948 W 1950 zdał polską i angielską maturę. Następnie studiował historię nowożytną w Dublinie, a od 1955 ? polonistykę w LSSEES w Londynie. Aktywnie uczestniczył w życiu literackim polskich studentów na emigracji. Redagował pismo ?Życie Akademickie” Zrzeszenia Studentów i Absolwentów Polskich na Uchodźstwie, należał do redakcji ?Merkuriusza Polskiego” i jego mutacji. Od 1960 do 1962 prowadził redakcję ?Kontynentów”. W drugiej połowie 1962 przeniósł się do Kanady i podjął pracę wykładowcy, powoli zdobywając uniwersyteckie godności. W 1974 został kierownikiem katedry slawistyki na Uniwersytecie British Columbia w Vancouve Doskonale dwujęzyczny, oprócz prac własnych publikował liczne przekłady z języka angielskiego, tłumaczył też poezję polską na język angielski, redaktor wielu antologii i prac zbiorowych popularyzujących polską literaturę. Wydał osiem tomików wierszy. W jego twórczości przewija się wątek emigracyjnego losu i rozrachunek z polskimi mitami.
1960 Nagród nie przyznano
1961
Nagroda im. Herminii Naglerowej za przekład ?Iliady?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Ignacy WIENIEWSKI, historyk literatury, filolog klasyczny, eseista, tłumacz.
Ur. 28 I 1896 w Tarnopolu.
Zm. 16 VIII 1986 w Londynie.
We Lwowie ukończył gimnazjum klasyczne. W latach 1914-1917 studiował romanistykę i filologię klasyczną na Sorbonie i Coll?ge de France. Służył w Armii Hallera we Francji i wraz z nią wrócił do Polski. W 1921 obronił doktorat na UJK we Lwowie, został na tej uczelni asystentem. W 1921 debiutował artykułem na łamach ?Słowa Polskiego”. W 1923 przeniósł się do Warszawy. Pracował w Prezydium Rady Ministrów, w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Należał do Związku Zawodowego Literatów Polskich oraz Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy. Po wybuchu wojny przedostał się do Rumunii. W 1940 zaciągnął się do Armii Polskiej we Francji, a po klęsce Francji znalazł się w Szkocji. Tam pracował jako nauczyciel. W Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego był naczelnikiem, a potem dyrektorem do spraw oświaty w Wielkiej Brytanii. W 1953 habilitował się na PUNO, wkrótce objął katedrę filologii klasycznej na tej uczelni. Wybitny znawca literatury starożytnej.
Nagroda ?Młodych? ufundowana przez Samopomoc Marynarki Wojennej
Bolesław SULIK, publicysta, scenarzysta, reżyser filmowy.
Ur. 8 IV 1929 w Toruniu.
Zm.22 maja2012wWarszawie.
Żołnierz Armii Krajowej na Grodzieńszczyźnie. W 1946 wyjechał z Polski przez zieloną granicę, aby dołączyć do ojca, gen. Nikodema Sulika, dowódcy 5 Kresowej Dywizji Piechoty we Włoszech. Z 2.Korpusem przyjechał do Wielkiej Brytanii. Studiował na Uniwersytecie w Cambridge, następnie w Londyńskiej Szkole Filmowej. Współpracował z Andrzejem Wajdą i Jerzym Skolimowskim. Początkowo zajmował się filmem fabularnym, z czasem poświęcił się filmowi dokumentalnemu. Dla telewizji brytyjskiej przygotował wiele programów na temat najnowszej historii Polski i aktualnych wydarzeń. W latach 1960. nawiązał kontakty z opozycją w kraju, współpracował z paryską ?Kulturą”, Rozgłośnią Polską RWE. Utrzymywał przyjazne stosunki z Rządem Rzeczpospolitej Polskiej na Uchodźstwie. W 1991 wrócił do Polski. W 1993 z rekomendacji Unii Demokratycznej wszedł w skład Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, w latach 1995-1999 pełnił funkcję jej przewodniczącego. Po zakończonej kadencji został członkiem rady nadzorczej Telewizji Polskiej, a w 2003 kierownikiem Działu Filmu Artystyczno-Literackiego Agencji Filmowej TVP S.A. Jego ostatni film (współreżyser), to ?Powrót do Casablanki” (2009), przedstawiający prawdziwą historię polskiego agenta ?Dwójki”, który był pierwowzorem postaci ?Victora Laszlo”, w kultowym filmie ?Casablanka”.
1962 Nagród nie przyznano
1963 Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez Fundację Domu Polskiego
Aleksander JANTA POŁCZYŃSKI, prozaik, poeta, dziennikarz.
Ur. 11 XII 1908 w Poznaniu.
Zm. 19 VIII 1974 na Long Island, USA.
Po maturze w 1926 studiował polonistykę i ekonomię w Poznaniu. Debiutował w ?Życiu Literackim” (1928) jako poeta i prozaik. Odbył studia w paryskiej Haute École des Sciences Sociales. W Poznaniu został członkiem grupy poetyckiej ? Loża” i ?Klubu Szyderców”. Współpracował z pismami: ?Kurjer Warszawski?, ?Gazeta Polska?, ?Wiadomości Literackie?. Odbywał liczne i długie podróże. Zasłynął jako ?latający reporter”, umiejący dotrzeć do najsławniejszych ludzi (Gandhi, Tagore, Dreiser, Chaplin, Gide). Debiutował w 1928 wspomnieniami myśliwskimi ?O świcie. Ze wspomnień i tematów myśliwskich?. W rok później wydał ?As pik. Seans w trzech aktach? i poezje ?Śmierć białego słonia?, w 1930 poezje ?Krzyk w cyrku?, w 1933 zbiór nowel ?Leśny pies?. Wybuch wojny zastał go w Paryżu; walczył w Wogezach. Wzięty do niemieckiej niewoli, zbiegł i związał się z francuskim ruchem oporu. W 1944 zaciągnął się do 1 Dywizji Pancernej. Po wyzwoleniu mieszkał w Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii. W 1948 pojechał na kilka miesięcy do Polski. W 1949 wydał głośny tom reportaży ?Wracam z Polski. Warszawa-Wrocław-Kraków-Poznań-Szczecin-Życie-Polityka-Gospodarka-Sztuka-Ludzie i Zagadnienia?. Po osiedleniu się w Stanach Zjednoczonych, wspólnie z A. Hertzem założył w Nowym Jorku antykwariat druków słowiańskich. Pracował w zarządzie Fundacji Kościuszkowskiej i Fundacji Paderewskiego. Współpracował z paryską ?Kulturą?, londyńskim pismami: ?Dziennikiem Polskim i Dziennikiem Żołnierza?, ?Tygodniem Polskim? i ?Wiadomościami?. Współpracował też zRozgłośnią Polską Radia Wolna Europa. W jego dorobku powojennym znalazło się szereg tomów poezji i prozy, a także zbiory reportaży. Tłumaczył z angielskiego i japońskiego. Od 10972 odwiedzał Polskę, ofiarował krajowi część swoich zbiorów.
Nagroda im Herminii Naglerowej ufundowana przez Mieczysława Chmielewskiego
Władysław GÜNTHER, krytyk literacki i teatralny, historyk literatury, prozaik.
Ur. 10 VI 1885 w Dołędze pod Krakowem.
Zm. 27 III 1974 w Londynie.
Studiował na uniwersytetach w Wiedniu, Rzymie, a następnie w Paryżu, gdzie się w 1908 doktoryzował się na Sorbonie w dziedzinie romanistyki. W chwili wybuchu I wojny światowej przebywał na Podolu. Został aresztowany i zesłany do Kazania. W 1916 powrócił do kraju. W Kijowie nawiązał współpracę z Teatrem Polskim. Od 1918 rozpoczął pracę w MSZ w Warszawie; pełnił służbę w polskich poselstwach w Pradze, Ankarze, Watykanie, Belgradzie, Atenach. Po wybuchu II wojny światowej organizował w Grecji pomoc dla polskich uchodźców cywilnych i wojskowych. W 1941 dotarł do Londynu. Od czerwca 1942 do 5 lipca 1945 był posłem przy emigracyjnym rządzie Norwegii w Londynie. Po wojnie zajmował się pracą naukową i literacką. Liczne szkice, artykuły oraz recenzje literackie i teatralne zamieszczał w prasie emigracyjnej (?Wiadomości”, ?Orzeł Biały”, ?Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, ?Życie”, ?Tydzień Polski”). Wykładowca PUNO.
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez Ognisko Polskie w Londynie
Marian PANKOWSKI, poeta, prozaik, dramaturg, krytyk literacki, tłumacz.
Ur. 9 XI 1919 w Sanoku.
Zm. 3 IV 2011 w Brukseli.
Zdał maturę w Gimnazjum Męskim w Sanoku, po czym rozpoczął studia polonistyczne na UJ, które przerwał wybuch wojny. Jako poeta zadebiutował wierszem ?Czytanie w zieleni”, ogłoszonym w 1938 na łamach lwowskiego lewicowego pisma ?Sygnały”. Brał udział w działaniach kampanii wrześniowej, później należał do Związku Walki Zbrojnej. W 1942 został aresztowany przez gestapo, był więźniem Auschwitz, Gross-Rosen i Bergen-Belsen. Po wojnie osiadł w Belgii, gdzie ukończył studia slawistyczne, otrzymał obywatelstwo belgijskie i pracował jako wykładowca współczesnej literatury polskiej oraz lektor języka polskiego na Université Libre w Brukseli, tam się doktoryzował pracą o Bolesławie Leśmianie. W latach 1953-1959 był stałym recenzentem paryskiej ?Kultury” (pismo zerwało współpracę po jego podróży do Polski w 1958). Zajmował się także przekładami polskiej poezji na język francuski oraz niemieckiej i francuskiej na język polski. Większość jego twórczości była tłumaczona na język francuski, część na niemiecki i holenderski. Od 1975 publikował swoje książki również w Polsce. Wydał m.in. kilka zbiorów wierszy (?Sto mil przed brzegiem?, 1958), tom prozy poetyckiej (?Smagła swoboda?, 1955), opowiadania, powieści (m. in. „Matuga idzie?,. ??Przygody?, ?Granatowy goździk?, ?Rudolf?).
1964
Nagroda im Herminii Naglerowej za książkę ?Rogalin i jego mieszkańcy? ufundowana przez Dom Polski im. gen. Wł. Sikorskiego w Glasgow
Edward RACZYŃSKI, polityk, publicysta, prozaik, autor wspomnień.
Ur. 19 XII 1891 w Zakopanem.
Zm.30 VII 1993 w Londynie.
Hrabia, pochodził ze znanego wielkopolskiego roduRaczyńskichherbuNałęcz. Gimnazjum ukończył w Krakowie. Studiował prawo i politologię na UJ (dr praw 1915), a także w Lipsku i Londynie. Od 1919 w służbie dyplomatycznej: w latach 1932-1934 ? delegat RP przy Lidze Narodów, uczestnik Konferencji Rozbrojeniowej w Genewie; 1934-1945 ? ambasador RP w Londynie, prezes Polish Research Centre (od 1940). W latach 1941?1943 był ministrem spraw zagranicznych w gabinecie gen. Wł. Sikorskiego, od 1947 ? polski doradca przy brytyjskim ministerstwie pracy i opieki społecznej. Był organizatorem oraz członkiem (wspólnie zWładysławem AndersemiTomaszem Arciszewskim)Rady Trzech. W latach 1979-1986 Prezydent RP na Uchodźstwie. ?Mąż opatrznościowy” emigracji polskiej. Honorowy prezes lub członek wielu polskich i brytyjskich instytucji, w tym: Anglo-Polish Society, Airey Neave Trust, Liberal International. Drukował m.in. w ?Wiadomościach” i ?Pamiętniku Literackim”, współpracował z RWE i Polską Sekcją BBC. Autor wspomnień ?W sojuszniczym Londynie? (1974) oraz książki ?Czas wielkich zmian. Rozmowy przeprowadzone przez Krzysztofa Muszkowskiego? (1990).
Nagroda Domu Polskiego im. gen. Wł. Sikorskiego w Glasgow, ufundowana przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne w Glasgow
Mieczysław LISIEWICZ, poeta, prozaik, dramatopisarz, dziennikarz, krytyk literacki.
Ur. 28 I 1897 we Lwowie.
Zm. 2 IX 1975 w Londynie.
Do gimnazjum uczęszczał w Krakowie, maturę zdał w Wiedniu. W latach 1918-1924 pełnił służbę w wojsku austriackim, a następnie w polskim. Studia prawnicze na UJK. Podczas wojny bolszewickiej był adiutantem gen. W. Sikorskiego. Jako poeta debiutował w lwowskiej ?Placówce”, jako prozaik ? w ?Naokoło świata”. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie przeszedł z kawalerii do wojsk lotniczych. Od 1927 stale współpracował z krakowskim ?Czasem”. W 1934 objął sekretariat Teatrów Miejskich we Lwowie, równocześnie redagował ?Scenę Lwowską”. Z chwilą wybuchu wojny został zmobilizowany do wojska. Po przedostaniu się do Francji pracował w sztabie gen.Wł. Sikorskiego. Od 1940 mieszkał w Wielkiej Brytanii. Wiersze, prozę, artykuły i korespondencje wojenne (ps.Sterbałła i Gordon) ogłaszał w prasie emigracyjnej. Zajmował się też twórczością dla dzieci, pisał utwory sceniczne dla Teatru ?Syrena” w Londynie. Wydał m. in. ?Trop mad jeziorem: Opowieść naroczańska? (1938), ?Alarm na wybrzeżu: Taka sobie historia? (1939), Z pamiętnych dni: wspomnienia adiutanta? (1944), Gdzie gorącej biją serca, (1954).
1965
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez Fundację Domu Pisarza
Gustaw HERLING-GRUDZIŃSKI, prozaik, eseista, krytyk literacki, tłumacz.
Ur. 20 V 1919 w Kielcach.
Zm. 4 VII 2000 w Neapolu.
Ukończył Gimnazjum im. Mikołaja Reja w rodzinnym mieście, polonistykę na UW. Debiutował w warszawskim piśmie ?Kuźnia Młodych”(1935). Prowadził m.in. dział literacki w pismach ?Przemiany” i ?Orka”. Po wybuchu wojny był jednym z założycieli organizacji konspiracyjnej PLAN, współzałożycielem ?Biuletynu Polskiego”. W marcu 1940 przy próbie przekroczenia granicy na Litwę aresztowany przez Rosjan, spędził dwa lata w więzieniach i obozach na terenie Związku Sowieckiego. W marcu 1942 wstąpił do Armii Polskiej gen. Andersa i wraz z nią przeszedł na Bliski Wschód. Walczył pod Monte Cassino (jako radiooperator). W latach 1945-1947 redagował dział literacki w ?Orle Białym”. Po wyjeździe 2. Korpusu do Wielkiej Brytanii pozostał w Rzymie, uczestnicząc w pracach założycielskich Instytutu Literackiego i miesięcznika ?Kultura”. W 1947 wyjechał do Londynu i przez 5 lat pracował w ?Wiadomościach”, po czym został zaangażowany do RWE w Monachium. W 1955 zamieszkał na stałe w Neapolu i nawiązał przerwaną współpracę z paryską ?Kulturą”, stając się jej regularnym autorem. Jego szkice i proza były również zamieszczane w pismach włoskich (?Il Giornale”).Wstrząsający opis rzeczywistości łagrów zawarł w książce ?Inny świat? (1951). Jego ?Dziennik pisany nocą? ukazywał się regularnie przez wiele lat na łamach ?Kultury?.
Nagroda im. Herminii Naglerowej za najwybitniejszą książkę poprzedniego roku za powieść ?Olivia?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Danuta MOSTWIN, powieściopisarka, socjolog.
Ur. 31 VIII 1921 w Lublinie.
Zm. 11 I 2010 w Baltimore.
W 1939 uzyskała maturę w Gimnazjum im. E. Plater w Warszawie. W czasie wojny tajnie studiowała medycynę. Pracowała w służbie sanitarnej AK, brała udział w powstaniu warszawskim. W 1945 wyjechała na Zachód, w Szkocji do 1951, gdzie ukończyła studia medyczne. Wyemigrowała do USA. Od połowy lat 1950. ogłaszała artykuły i drobne opowiadania na łamach wydawanego w Nowym Jorku dziennika ?Nowy Świat”, następnie w ?Związkowcu” (Toronto, od 1956), londyńskich ?Wiadomościach” (1957-1981, z przerwami), paryskiej ?Kulturze” (1958-1983, z przerwami), ?Zeszytach Historycznych” (1994-1997), ?Tygodniu Polskim” i dodatku do ?Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza? Środa Literackiej (Londyn), ?Ostatnich Wiadomościach” (pismo Oddziałów Wartowniczych w Mannheim). W Waszyngtonie kontynuowała studia w zakresie opieki społecznej, a następnie na Columbia University w Nowym Jorku. Tam (1971) doktoryzowała się pracą poświęconą aklimatyzacji rodzin polskich w USA po II wojnie światowej. Była profesorem nauk społecznych w waszyngtońskich uczelniach. Od 1980 była dyrektorem Clinical Research Centre in Family Interaction w Baltimore, profesorem Loyola College w Maryland. Była członkiem komitetu Białego Domu do spraw starzenia się. Wydała szereg powieści, w tym cykl składający się na epiczną sagę, opisującą losy polskiej inteligencji od czasów powstania styczniowego aż po zakończenie II wojny światowej.
1966
Nagroda związku za całokształt twórczości ufundowana przez Fundację Domu Pisarza
Michał PAWLIKOWSKI, pisarz, wydawca, poeta, rolnik, kolekcjoner
Ur. 2 III 1887 Wiedniu.
Zm. 16 XI 1970 w Londynie.
Po ukończeniu gimnazjum w Krakowie, studiował na UJK we Lwowie historię sztuki i literaturę porównawczą. W 1914 uzyskał dyplom Akademii Rolniczej Dublany. Założyciel-redaktor kwartalnika artystyczno-literackiego i naukowego, lwowskiego ?Lamusa”. W czasie I wojny światowej kierował Sekcją Wschodnią Biura Informacyjnego Naczelnego Komitetu Narodowego, współredagował tygodnik ?Zjednoczenie”. W Kijowie od 1915, gdzie redagował ?Przegląd Polski”. W 1939 obejmuje majątek rodzinny w Medyce, kontynuuje tradycję wydawniczą publikując ?Bibliotekę Medycką”. W 1939 wyjechał do Włoch. W czasie wojny był m.in.: prezesem prymasowskiego Komitetu Pomocy Moralnej Uchodźcom na Węgrzech i w Rumunii, szefem dokumentacji na Włochy z polecenia Polskiej Rady Ministrów w Paryżu. Po 1946 założył w Londynie Instytut Kultury Polskiej. W pismach polskich, włoskich i angielskich drukuje artykuły na tematy psychologii twórczości i cywilizacji. Poświęcił się szerzeniu kultury, kolekcjonerstwu poloników, działalności wydawniczej i mecenasowskiej. Stale interesował się Biblioteką Pawlikowskich, uzupełniał darowane krajowi tzw. Archiwum Medyckie.
Nagroda im Herminii Naglerowej za książkę ?Kolorowi ludzie?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Zdzisław CZERMAŃSKI, prozaik, artysta malarz, grafik, karykaturzysta.
Ur. 6 XII 1900 w Krakowie.
Zm. 30 I 1979 w Nowym Jorku.
Dzieciństwo spędził w Krakowie i we Lwowie. Podczas I wojny światowej walczył w Legionach na Ukrainie. Maturę zdał we Lwowie, od 1919 służył w Wojsku Polskim jako zawodowy oficer W latach 1922-1924 studiował malarstwo we Lwowie, a następnie w Paryżu, w szkole Fernanda Légera. Od 1920 współpracował z pismami ilustrowanymi: ?Cyrulikiem Warszawskim”, „Szczutkiem”, później w Londynie z ?Graphic” i ?Fortune”. Swoje rysunki publikował w albumach (np. ?Marszałek Piłsudski w 13 karykaturach”, 1935). W latach 1928-1930 przebywał w Londynie, Paryżu i Stanach Zjednoczonych. Po wybuchu II wojny światowej przedostał się z Warszawy przez Litwę i kraje skandynawskie do Francji, następnie do Lizbony i Brazylii. Po wojnie zamieszkał w USA. Współpracował z ?Wiadomościami”, ilustrował książki, pisał opowiadania i wspomnienia, wystawiał prace w galeriach europejskich i amerykańskich. W czasie wojny ukazała się jego książka ?Kraj lat dziecinnych? (1942). Do wspomnień ?Kolorowi ludzie?(1966) wykonał ilustracje.
1967
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez Fundację Domu Pisarza
Józef ŁOBODOWSKI, poeta, prozaik, publicysta, tłumacz.
Ur. 19 III 1909 w Purwiszkach na Litwie.
Zm. 18 IV 1988 w Madrycie.
Do I wojny światowej mieszkał w Lublinie. Lata 1914-1922 spędził w Rosji, po repatriacji wrócił do Lublina, studiował prawo na KUL-u. Po opublikowaniu zbioru wierszy ?O czerwonej krwi?, wskazującym na sympatie komunistyczne autora, został oskarżony i relegowany z uniwersytetu. Redagował kilka pism o charakterze marksistowskim: ?Barykady”, ?Trybunę”, ?Dźwigary”. Nie ukończył podchorążówki w Równem jako podejrzany o prowadzenie działalności politycznej. Od 1933 prezes Związku Literatów Lubelskich. W 1935 zerwał z komunizmem, ogłaszając swoje stanowisko w ?Wiadomościach Literackich”. W 1938 przeniósł się do Warszawy, gdzie pisywał do licznych czasopism. Walczył w kampanii wrześniowej (10 Brygada Kawalerii Zmotoryzowanej), następnie przedostał się na Węgry, tam był internowany. Z Węgier zbiegł i przedostał się do Francji. W Paryżu aresztowany za posiadanie ulotek ukraińskich, zdołał uciec. Przy przekroczeniu granicy hiszpańskiej został uwięziony na okres półtora roku. Po zwolnieniu zamieszkał w Madrycie. Współpracował z polską prasą emigracyjną (w ?Wiadomościach” prowadził stały felieton ?Worek Judaszów”, w ?Tygodniu Polskim” kolumnę Szperacza; pisał też regularnie komentarze polityczne), w latach 1949-1975 związany był z polską audycją radiową w Madrycie. Wydał kilkanaście tomów wierszy.
Nagroda za całokształt działalności literackiej ufundowana przez Ognisko Polskie w Londynie
Teodozja LISIEWICZ, dramatopisarka, prozaik, aktorka, recenzentka.
Ur. 25 XII 1903 we Lwowie.
Zm. 8 V 1975 w Londynie.
Szkołę gimnazjalną ukończyła w Jarosławiu, w latach 1930-1932 studiowała w Szkole Dramatycznej Wandy Siemaszkowej we Lwowie, pracowała dla lwowskiej Rozgłośni PR (autorka felietonów i słuchowisk, współtwórczyni Wesołej Lwowskiej Fali). W warszawskim PIST złożyła egzamin aktorski w 1932 Recenzentka teatralna i literacka licznych pism, w tym ?Ilustrowanego Kuriera Codziennego”. Aresztowana we Lwowie w 1940, spędziła dwa lata w sowieckich łagrach. Po zwolnieniu wstąpiła jako ochotniczka do Pomocniczej Wojskowej Służby Kobiet przy AP. Po demobilizacji zamieszkała w Londynie. Współpracowała z Polską YMCA, SPK, ZASP za Granicą, wieloma pismami emigracyjnymi, w tym czasopismami i organizacjami Polek w Wielkiej Brytanii (redaktor ?Głosu Kobiet”, redagowała stronę kobiecą w ?Dziennikiem Polskim i Dzienniku Żołnierza” oraz ?Tygodniem Polskim”). W latach 1967-1973 była prezesem ZPPnO. Prozę, artykuły, felietony zamieszczała w wielu pismach emigracyjnych. Pisała utwory dramatyczne dla Teatru Polskiego w Londynie.
Nagroda za całokształt działalności poetyckiej ufundowana przez Ognisko Polskie w Londynie
Adam Czerniawski (patrz: 1954 Nagroda Młodych)
Nagroda im. Herminii Naglerowej za książkę ?Czas przeszły dokonany?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Adam PRAGIER, doktor praw, doktor medycyny, profesor uniwersytetów w Polsce i za granicą, polityk.
Ur. 12 XII 1886 w Warszawie.
Zm. 23 VII 1976 w Penley.
Studiował na uniwersytetach w Zurychu i Krakowie, uzyskując doktoraty z ekonomii politycznej i prawa. W czasie I wojny światowej służył w Związku Strzeleckim, w Legionach i POW. Po uzyskaniu niepodległości zajął stanowisko radcy prawnego w Ministerstwie Pracy i Opieki Społecznej w Warszawie. Od 1922 poseł na Sejm z ramienia PPS. W 1930 osadzony w twierdzy brzeskiej. W czasie II wojny światowej przebywał w Paryżu i w Londynie. W 1944 wszedł w skład Rządu RP na Uchodźstwie, zajmując stanowisko ministra informacji. Był przedtem i później członkiem Rady Narodowej, a od 1957 prezesem Rady Rzeczypospolitej w Londynie. Od 1949 ogłaszał w ?Wiadomościach” rozprawy i artykuły z najnowszej historii i polityki międzynarodowej pod własnym nazwiskiem i pod pseudonimem ?Pandora”. Wydał: ?Czas przeszły dokonany? (1966), ?Puszka Pandory?, (1969), ?Czas teraźniejszy? (1975).
1968
Nagroda Związku za całokształt twórczości, ufundowana przez Fundację Domu Pisarza
Jerzy Alfred KOSSOWSKI, prozaik, dziennikarz, aktor
Ur. 18 VII 1889 we Lwowie.
Zm. 16 VI 1969 w Rio de Janeiro.
Studiował prawo i historię sztuki na UJK. W latach 1910-1913 występował jako aktor Od 1914 służył w wojsku (początkowo austriackim), brał udział w wojnie 1920 W 1925 prowadził Teatr w Grodnie, w 1926 w Teatrze Nowym w Poznaniu pracował jako reżyser i aktor Następnie przeniósł się do Warszawy, został m.in. wiceprezesem ZAiKS-u oraz członkiem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy. W 1936 był korespondentem pism warszawskich i PAT w Brazylii. W roku 1936 wyjechał z żoną doBrazylii. Po wybuchuII wojny światowejwrócił do Europy i wstąpił do PSZ we Francji. Wzięty do niewoli, uciekł z obozu jenieckiego pod Strasburgiem. W 1941 przedostał się przez Hiszpanię do Portugalii, a następnie do Brazylii. Początkowo pracował w poselstwie polskim, potem zajął się pisarstwem i reżyserią. Wykładał w szkole dramatycznej. W Brazylii otrzymał złoty medal za jedną ze swych sztuk i honorowe obywatelstwo miasta Rio de Janeiro. Drukował w prasie emigracyjnej. W jego dorobku są liczne powieści, sztuki teatralne, drobne formy literackie i przekłady. Swoje prace podpisywałZygrfyd Jur,J.K. i J. Kos.
Nagroda im. Herminii Naglerowej za całokształt twórczości, ufundowana przez Mieczysława Chmielewskiego
Bronisław PRZYŁUSKI, poeta, dramatopisarz, tłumacz.
Ur. 9 II 1905 w Siemierzu k. Tomaszowa Lubelskiego.
Zm. 11 IV 1980 w Londynie.
Ukończył Korpus Kadetów Nr 1 we Lwowie i szkołę oficerską artylerii w Toruniu. Do 1932 służył w Dywizjonie Artylerii Konnej w Poznaniu. Współzałożyciel grupy literackiej ?Prom”, debiutował tomem wiersz ?Badyle? (1932). Od 1935 dowódca baterii w Białymstoku. Brał udział w kampanii wrześniowej, wzięty do niewoli pod Kockiem, do 1945 przebywał w obozie jenieckim w Murnau. Tam kontynuował twórczość literacką. Pod wpływem Leona Schillera pisał sztuki dla teatru obozowego i występował na scenie. Po oswobodzeniu przez aliantów, udał się do 2. Korpusu we Włoszech. W 1948 znalazł się w Londynie, prowadził polski teatr, pracował w szpitalu psychiatrycznym w Mabledon. W latach 1958-1970 pracował w RWE w Monachium, a po powrocie do Londynu czynnie włączył się w nurt życia kulturalnego. W ?Pamiętniku Literackim” prowadził dział przekładów pisarzy emigracyjnych
1969
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez Fundację Domu Pisarza. Wit Tarnawski (patrz: Nagroda 1959)
Nagroda im. Herminii Naglerowej za powieść ?Gringa?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Janina SURYNOWA-WYCZÓŁKOWSKA, powieściopisarka, publicystka.
Ur. 1 VI 1897 w Warszawie.
Zm. 2 VIII 1985 w San Juan, w Argentynie.
W Warszawie ukończyła szkołę średnią i studiowała na Wydziale Humanistycznym Wszechnicy Warszawskiej. W latach 1915-1919 pracowała jako bibliotekarka. Przez kilka lat była wolnym słuchaczem Sorbony w Paryżu. Debiutowała w 1927 na łamach ?Kuriera Warszawskiego”. Wydawnictwo ?Rój” opublikowało w 1934 jej powieść ?Warszawianki?. W czasie okupacji przebywała w Warszawie, pracowała w Pomocniczej Służbie AK. Od 1948 mieszkała w Argentynie. Współpracowała z londyńskimi ?Wiadomościami” i z wychodzącymi w Argentynie ?Głosem Polskim” i ?Kurierem Polskim”. W 1976 wydała ?Jesień Gringi?.
1970-1971
Nagroda Związku przyznana za całokształt 50-letniej twórczości literackiej, ufundowana przez Mieczysława Chmielewskiego
Mieczysław Lisiewicz (patrz: Nagroda 1964)
1972
Nagroda Związku za książkę ?Wiersze?, ufundowana przez Fundację Domu Pisarza
Bronisław Przyłuski (patrz: Nagroda 1968)
Nagroda Związku za książkę ?Pamiętniki?, ufundowana przez Fundację Domu Pisarza
Karol WĘDZIAGOLSKI, carski oficer, polityk, pisarz.
Ur. w 1886 w Jaworowie na wileńszczyźnie.
Zm. 20 VII 1974 w Sao Paulo w Brazylii.
W młodości związany z radykalnymi socjalistycznymi organizacjami. Absolwent Korpusu Kadetów w Petersburgu. Do wybuchu I wojny światowej pracował jako urzędnik. W 1914 powołany do armii carskiej walczył na froncie austriackim, głównie w Karpatach. Po rewolucji lutowej sympatyzował z antybolszewickimi partiami socjalistycznymi. Po rewolucji październikowej wyjechał z Petersburga i przyłączył się do Armii Ochotniczej gen. Korniłowa. W czasie pobytu w Kijowie nawiązał kontakt z POW nie zaprzestając antybolszewickiej działalności. Pod koniec wojny został przez Niemców aresztowany. Po uwolnieniu w grudniu 1918 wyjechał do Warszawy. Z ramienia polskich władz brał udział w organizacji wojsk ?białych” w Polsce. Po zawarciu pokoju polsko-sowieckiego i po internowaniu ?białych”, wystąpił ze służby; zamieszkał w Jaworowie. W latach 1930. był syndykiem Manufaktury Widzewskiej w Łodzi, którą kierował do 1939. Po wybuchu II wojny światowej poprzez Rumunię dojechał do Rzymu i wkrótce połączył się z rodziną. Nie uzyskawszy wizy do Ameryki Płn. wyjechał do Sao Paulo w Brazylii, gdzie pracował w administracji firmy Mercedes. Był autorem jednej książki.
Nagroda Związku za książkę ?Opowiadania poleskie? ufundowana przez Fundację Domu Pisarza
Franciszek WYSŁOUCH, malarz, pisarz, działacz społeczny.
Ur. 24 IX 1896 w Pirkowiczach na Polesiu.
Zm. 27 III 1978 w Londynie.
Ukończył Szkołę Handlową Zgromadzenia Kupców w Warszawie. Studiował na ASP malarstwo i w Wyższej Szkole Wojennej. W 1914 został zesłany na Syberię do Wiatki, skąd uciekł. Wstąpił do Legionów Polskich. W 1920 brał udział w wojnie z bolszewikami. Wykładał w WSW w Warszawie. Był działaczem harcerskim. W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do niewoli sowieckiej. Zwolniony po układzie Sikorski-Majski, dostał się do Armii Polskiej. Był szefem sztabu Ośrodka Zapasowego Armii Polskiej na Środkowym Wschodzie, kierownikiem wsparcia lotniczego 2. Korpusu. Po demobilizacji pozostał w UK i zajął się ogrodnictwem. Był autorem opowiadań, artykułów w prasie emigracyjnej, głównie o tematyce antysowieckiej, oraz wspomnień, publikował w kilku zbiorowych pracach, miał wiele wystaw malarskich.
Nagroda im. Herminii Naglerowej za książkę ?Sekundy i wieki?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Paweł Jan MOSKWA, poeta, prozaik.
Ur. 5 XII 1910 w Zurychu.
Zm. 2 III 1987 w Londynie.
Dzieciństwo spędził w Krakowie. Studiował architekturę i sztuki piękne w Warszawie. Podczas II wojny światowej służył w Polskich Siłach Powietrznych ? początkowo w kraju, potem we Francji i Wlk. Brytanii. W 1940 zamieszkał w Londynie, gdzie pracował jako architekt. Wcześnie związał się z emigracyjnym środowiskiem lotniczym i kombatanckim; redaktor pisma ?Skrzydła”. Wiersze, artykuły, prozę ogłaszał m.in. w: ?Orle Białym”, ?Polsce Walczącej”, ?Wiadomościach”. Jego wiersze włączono do licznych antologii wojennych i emigracyjnych. Opublikował dwa autorskie zbiory poezji.
1973
Nagroda Związku za całokształt twórczości, ufundowana przez Fundację Domu Pisarza
Ignacy Wieniewski (patrz Nagroda 1961)
Nagroda im. Herminii Naglerowej za najwybitniejszą książkę roku ?Zasypie nas, zawieje?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Włodzimierz ODOJEWSKI, prozaik, autor słuchowisk radiowych.
Ur. 14 VI 1930 w Poznaniu.
Po zakończeniu wojny uczęszczał do szkół w Poznaniu i Szczecinie, gdzie zdał maturę. Studiował w Poznaniu ekonomię polityczną, a następnie socjologię, którą ukończył w 1953. Debiutował wierszem w ?Tygodniku Wybrzeże” (1948). Debiutował powieścią ?Wyspa ocalenia?, która była czytana w odcinkach w Polskim Radio(1951). Był redaktorem ?Gazety Poznańskiej” i ?Tygodnika Zachodniego”. W 1960 przeniósł się do Warszawy, gdzie kierował Studiem Współczesnym Teatru Polskiego Radia. Usunięty po wypadkach marcowych, wyjechał na stypendium zachodnioberlińskiej Akademie der Künste. W 1971 otrzymał azyl polityczny w RFN. Związał się z Rozgłośnią Polską RWE, w której prowadził od 1984 dział kulturalno-literacki. Publikował w ?Wiadomościach”, ?Kulturze”, ?Zeszytach Literackich”, londyńskim ?Pamiętniku Literackim” i in. Mieszka w Monachium. Wydał kilkanaście powieści i zbiorów opowiadań.
Nagroda Związku za całokształt twórczości literackiej i publicystycznej, ufundowana przez FDP
Jan FRYLING, prozaik, krytyk literacki.
Ur. 8 X 1891 we Lwowie.
Zm. 3 III 1977 w Nowym Jorku.
Studiował prawo i nauki polityczne na UJK, tam się też doktoryzował. W 1913 ogłosił wielokrotnie przedrukowywany wiersz ?O, karabinie mój?. Od listopada 1918 pracował wMinisterstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W 1921 obronił pracędoktorskązprawana UJK. Od 1922 pracował w MSZ. W latach 1927-1930 był radcą poselstwa RP w Tokio, następnie wykładał w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie oraz na UJK (historię dyplomacji). Pisał podpseudonimemrecenzje teatralne wefrancuskojęzycznymwarszawskim dzienniku ?Messager Polonais?. W czasie II wojny światowej jako minister pełnomocny rządu RP w Londynie był akredytowany przy rządzie chińskim. Od 1956 w Stanach Zjednoczonych. Przez szereg lat był prezesem Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, przewodniczącym Komitetu Nagród Fundacji Alfreda Jurzykowskiego. Współpracownik wielu emigracyjnych czasopism. Współpracował z RWE. Opublikował tomy wspomnień ?Złote litery, srebrne litery? (1974), ?W osiemdziesięciu latach naokoło świata? (1978).
Nagroda im. Herminii Naglerowej za książkę ?Oświęcim walczący?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Józef GARLIŃSKI, historyk, prozaik, publicysta.
Ur. 14 X 1913 w Kijowie.
Zm. 29 XI 2005 w Londynie.
Maturę zdał w Kaliszu. Studiował prawo na UW. Rotmistrz rezerwy kawalerii. W kampanii wrześniowej walczył w 1. Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. Od 1 lutego 1940 w szeregach ZWZ, potem w Komendzie Głównej AK, najpierw jako szef wywiadu więziennego, a następnie szef bezpieczeństwa. 20 kwietnia 1943 został aresztowany i trzymany na Pawiaku. Więzień obozów koncentracyjnych Auschwitz i Neuengamme. W 1945 zamieszkał w Wielkiej Brytanii. Założyciel pierwszego Koła AK w Londynie i jego Biuletynu Informacyjnego. W latach 1956-1965 prezes Zarządu Głównego Koła AK w Londynie. W latach 1946-56 działacz ruchu politycznego NiD. W latach 1947-1967 członek Zarządu Światowego SPK. Współorganizator Związku Polskich Klubów Sportowych w Wielkiej Brytanii w 1956. Jeden z pionierów założenia POSK-u. W latach 1975-2003 prezes Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Jeden z inicjatorów wydawanego od 1976 ?Pamiętnika Literackiego”. Członek Polskiego PEN-Clubu. Wieloletni profesor PUNO. Członek Międzynarodowej Rady Muzeum w Oświęcimiu, Rady Programowej MON i Rady przy Bellonie. W 1973 doktoryzował się w London School of Economics. W 1976 podpisał deklarację solidarnościową Listu 59. Autor przeszło 20 książek historycznych i wspomnieniowych tłumaczonych na obce języki (pierwsza, ?Dramat i opatrzność, wydana w 1961 otrzymała ona nagrodę Koła AK wDetroit).
Nagroda Związku za całokształt twórczości pisarskiej ufundowana przez FDP
Maria CZAPSKA, prozaik, publicystka, tłumacz.
Ur. 6 II 1894 w Pradze Czeskiej.
Zm. 10 VI 1981 w Maisons-Laffitte pod Paryżem.
Dzieciństwo i lata młodzieńcze spędziła w Mińszczyźnie. Studiowała na UW i UJ, uzyskując w 1926 stopień doktora filozofii. Następnie przez pięć lat mieszkała w Paryżu. Publikowała szkice literackie, reportaże i recenzje w czasopismach krakowskich i warszawskich. Współpracowała zPolskim Słownikiem Biograficznym. W czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Działała w organizacji Żegota. W 1945 przedostała się przez zieloną granicę na Zachód i osiadła na stałe w Paryżu, wiążąc się współpracą z miesięcznikiem i wydawnictwem Instytutu Literackiego ?Kultura”. Wydała kilka książek, zawierających eseje literackie oraz kilka tomów wspomnień. Redaktor licznych wydawnictw, opracowań i antologii wydanych na emigracji. Pisała także do periodyków francuskich.
Nagroda im. Herminii Naglerowej za książkę za najlepszą książkę roku ?Opowieść emigrancka?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Andrzej CHCIUK, prozaik, poeta, satyryk, dziennikarz,
Ur. 13 I 1920 w Drohobyczu.
Zm. 15 V 1978 w Melbourne.
Uczęszczał do gimnazjum w Drohobyczu (był uczniem Brunona Schulza). Studia prawnicze rozpoczął w 1938 na UJK. Po wybuchu wojny przedostał się do Francji, zaciągnął do 2 DSP Kawalerii Zmotoryzowanej. Po kapitulacji Paryża został umieszczony w obozie jenieckim wBesançon. Zbiegł podczas przewożenia internowanych doNiemiec. W 1941 podjął studia na Uniwersytecie wTuluziew zakresie literatury francuskiej i historii. Aresztowany przez Niemców zbiegł i ukrywał się Nohant. Działał w Résistance. Należał do Polskiej Organizacji Walki o Niepodległość oraz Forces Françaises de I’Interieu Ponownie aresztowany przez Niemców, kilka miesięcy spędził w więzieniu w Tuluzie. Redagował szereg polskich pism m.in. dla YMCA. W 1947 uzyskał dyplom dziennikarski w Paryżu. Po wojnie związał się z PPS. Z ramienia Ambasady PRL w Paryżu prowadził we francuskim radio audycje dla Polaków. W 1951 wyemigrował do Australii; początkowo zarabiał na życie jako kucharz hotelowy. Uprawiał działalność literacką i dziennikarską, współpracując z licznymi pismami polonijnymi na świecie. W Melbourne prowadził wspólnie z Andrzejem Gawrońskim (1954-64) kabaret satyryczny ?Wesoły Kookaburra”. W 1966 został nauczycielem gimnazjalnym; studiował równocześnie romanistykę w Melbourne. W latach1967–1972redagował dodatek kulturalno-literacki ?Tygodnika Polskiego?. Dużo podróżował po świecie publikując reportaże i wspomnienia. Jego właściwym debiutem literackim był zbiór opowiadań ?Smutny uśmiech? ( 1957).
1976
Nagroda Związku za całokształt twórczości, ufundowana przez FDP
Janina Surynowa-Wyczółkowska (patrz: Nagroda 1969)
Nagroda im. Herminii Naglerowej za książkę ?W cieniu Katynia?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Stanisław SWIANIEWICZ, prawnik, ekonomista, profesor, wykładowca.
Ur. 9 XI 1899 w Dyneburgu (Łotwa).
Zm. 22 V 1997 w Londynie.
Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Moskiewskim, ekonomiczne i prawnicze na USB. Był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej, uczestnikiem w kampanii wojennej 1920. Od 1924 związany naukowo z USB; tuż przed wrześniem 1939 prowadził katedrę ekonomii politycznej. W czasie kampanii wrześniowej był podporucznikiem 19. Dywizji Piechoty. Wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną, był internowany w obozie w Kozielsku. W trakcie przewożenia jeńców z Kozielska do Katynia został wyłączony z transportu na rozkaz Berii i odesłany do więzienia na Łubiance. Po rozprawie został skierowany na przymusowe roboty do Republiki Komi. Po osobistej interwencji gen. Sikorskiego w 1942 mógł opuścić łagier i dotarł do formującej się Armii Polskiej na Wschodzie, gdzie prowadził Biuro Studiów Wschodnich. W powojennym okresie prowadził w PUNO Wydział Ekonomii i Handlu. Był związany z uniwersytetami w Wielkiej Brytanii i w Kanadzie. Był ekspertem ds. organizowania studiów ekonomicznych w Indonezji (w służbie UNESCO), pracownikiem i członkiem Królewskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych w Londynie. Autor kilku książek oraz licznych rozpraw, artykułów i recenzji w angielskich, amerykańskich, francuskich i polskich periodykach naukowych.
1977
Nagroda Związku za całokształt twórczości, ufundowana przez FDP
Adam CIOŁKOSZ, prozaik, publicysta, historyk.
Ur. 5 I 1901 w Krakowie.
Zm. 1 X 1978 w Londynie.
Ukończyłgimnazjum w Tarnowie. W latach młodzieńczych był wybitnym działaczem organizacji skautów (?harcerz Rzeczypospolitej”, harcmistrz Głównej Kwatery Męskiej ZHP). W 1918 wstąpił do polskiego wojska. Brał udział w walkach o Lwów, Warszawę i Wilno, był ranny w bitwie nad Niemnem. Uczestniczył w akcji plebiscytowej w Prusach i w powstaniu śląskim 1921. Ukończył studia prawnicze na UJ i Szkołę Nauk Politycznych w Krakowie. Od 1921 członek PPS, Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. W 1928 został posłem na Sejm. W procesie brzeskim skazany na trzy lata więzienia. Od 1935 stał na czele PPS w Krakowie. Działał w Towarzystwie Uniwersytetu Robotniczego. Po wybuchu wojny ? nieprzyjęty do wojska ? przedostał się do Lwowa, a następnie przez Rumunię do Paryża, gdzie został członkiem Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej i sekretarzem Komitetu Zagranicznego PPS. W 1940 wyjechał do Anglii. Od 1947 przez 10 lat wybierany przewodniczącym PPS w Wielkiej Brytanii, reprezentował Polskę w Radzie Międzynarodówki Socjalistycznej, redagował ?Robotnika”. Zainicjował światowy Zjazd Polski Walczącej. Był aktywnym działaczem emigracji, odbywał wiele podróży do krajów osiedlenia Polaków. Przez wiele lat regularnie współpracował z RWE. Wydał wiele książek historycznych, a także kilka tomów wspomnień. Jego prace tłumaczono na kilkanaście języków.
Nagroda im. Herminii Naglerowej za I tom ?Kroniki życia Józefa Piłsudskiego?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Wacław JĘDRZEJEWICZ, generał, dyplomata, historyk, pisarz.
Ur. 29 I 1893 w Spiczyńcach na Ukrainie.
Zm. 30 XI 1993 w Cheshire, Connecticut, USA.
Ukończył Gimnazjum Chrzanowskie (późniejszeGimnazjum im. Jana Zamoyskiego), w Warszawie, po czym podjął studia rolnicze na UJ w Krakowie. Na przełomie 1914-1915 należał do inicjatorów Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1917 został aresztowany i osadzony w obozie w Modlinie. W okresie rokowań z bolszewikami w Rydze (1920-1921) był jednym z ekspertów delegacji polskiej, w latach 1925-1928 pracował w poselstwie RP w Tokio. Następnie w MSZ, był wiceministrem skarbu, ministrem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Podczas kampanii wrześniowej w 1939 ratował skarby Funduszu Obrony Narodowej, które dostarczył do Francji. Po odrzuceniu podania o powrót do wojska wyjechał do Wielkiej Brytanii, a w 1941 do Nowego Jorku. Początkowo pracował w fabryce zbrojeniowej. Na niwie polonijnej zaangażował się w polskojęzycznym programie radiowym, pisał do ?Nowego Świata”. Stanął na czele założonego dzięki jego staraniom Instytutu Józefa Piłsudskiego (5 VII 1943), z którym związany był do końca swoich dni. Należał do inicjatorów powołania Komitetu Narodowego Amerykanów Polskiego Pochodzenia (1942) oraz Ligi Niepodległości w Stanach Zjednoczonych (1951). Od 1948 wykładał na amerykańskich uczelniach język i literaturę rosyjską. Po osiągnięciu wieku emerytalnego powrócił do Nowego Jorku, zostając ponownie dyrektorem IJP. Był wieloletnim redaktorem ?Niepodległości”, wydawcą korespondencji Józefa Piłsudskiego, redaktorem i autorem licznych prac historycznych w języku polskim i angielskim.
1978
Nagroda Związku za całokształt twórczości, ufundowana przez FDP
Wacław IWANIUK, poeta, eseista, krytyk literacki, tłumacz.
Ur. 4 XII 1915 w Chojnach Starych k. Chełma Lubelskiego.
Zm. 4 I 2001 w Toronto.
Absolwent Państwowego Seminarium Nauczycielskiego. Studiował na wydziale prawno-ekonomicznym Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Zadebiutował wierszem w ?Kuźni Młodych” w 1933. Ogłaszał swoje utwory w chełmskich i warszawskich pismach. W 1939 wyjechał na praktykę konsularną do Buenos Aires, po wybuchu wojny powrócił do Europy. Zaciągnął się do AP, walczył pod Narwikiem w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Podhalańskich. Aresztowany przy próbie nielegalnego przekroczenia hiszpańskiej granicy został uwięziony w obozie Miranda-del-Ebro, z którego uciekł. Po przedostaniu się do Wielkiej Brytanii służył w 1. Dywizji Pancernej, z którą walczył o oswobodzenie Francji, Belgi, Holandii i jenieckich obozów w Niemczech. Po wojnie studiował w Cambridge. W 1948 wyjechał do Kanady. Mieszkał kolejno w Edmonton, Ottawie, Toronto. Początkowo pracował fizycznie w rzeźni, potem jako urzędnik w Ministerstwie Sprawiedliwości w Ontario. W 1951 założył w Toronto kabaret literacki ?Smocza Jama”. Nieprzejednany antykomunista, czemu dawał wyraz w artykułach i utworach publikowanych w prasie emigracyjnej. Autor kilkunastu tomów wierszy oraz dwóch tomów prozy: ?Podróż do Europy. Opowiadania i szkice? (1982) i ?Ostatni romantyk. Wspomnienie o Józefie Łobodowskim? (1998).
Nagroda im. Herminii Naglerowej za książkę ?Szkice o literaturze emigracyjnej?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Maria Ludwika DANILEWICZ ZIELIŃSKA (patrz: Nagroda 1958)
1979
Nagroda Związku za całokształt twórczości, ufundowana przez FDP
Kazimierz SOWIŃSKI, poeta, dramatopisarz.
Ur. 30 X 1907 w Łodzi.
Zm. 8 IX 1982 w Londynie.
Od 1928 w grupie poetyckiej ?Meteor”. Studia filozoficzne na UW ukończył w 1933. Debiutancki zbiór wierszy Gwiazdy na strychu wydał w 1930. W 1936 redagował miesięcznik ?Budowa”, następnie w redakcji tygodnika ?Pion”. W 1939 dostał się do niewoli sowieckiej, ale zdołał zbiec do Warszawy. W czasie okupacji działał w ramach ZWZ. Ranny w powstaniu warszawskim dostał się do niewoli, był więziony w oflagu w Lubece. Po uwolnieniu dołączył do 2. Korpusu we Włoszech. Pisał do wielu pism wojskowych, redagował miesięcznik ?Kronika”. W 1948 dotarł do Londynu. W 1952 otrzymał angaż do RWE w Monachium. Po powrocie do Anglii (1972) kontynuował prace redakcyjne i literackie. Był prezesem ZPPnO w latach 1974-1975, inicjatorem powołania ?Pamiętnika Literackiego”.
Nagroda im. Herminii Naglerowej za książkę ?Między Lizboną a Londynem. Z sekretów dyplomacji polskiej w czasie drugiej wojny światowej?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Tadeusz PISZCZKOWSKI, historyk, publicysta.
Ur. 16 II 1904 w Mielnicy Podolskiej.
Zm. 28 VI 1990 w Londynie.
Studiował prawo na UJK i tam się doktoryzował w 1929. Współpracował ze ?Słowem Polskim”. W latach 1933- 1945 był urzędnikiem MSZ (pracownik Konsulatu Generalnego RP w Rzymie, a następnie w Tel Awiwie). W marcu 1940 wstąpił do formującego się we Francji Wojska Polskiego i po jej upadku został ewakuowany do Szkocji. Służył w 10 Pułku Strzelców Konnych w zmotoryzowanej brygadzie gen. Maczka. W połowie 1942 powrócił do służby rządowej w Londynie; pracował w MSZ do końca jego działalności. W latach 1952-1964 związany etatowo z RWE. Członek wielu organizacji społecznych i redakcji czasopism emigracyjnych.
1980
Nagroda Związku za całokształt twórczości, ufundowana przez FDP
Jerzy PIETRKIEWICZ, poeta, powieściopisarz brytyjski, historyk literatury, dramaturg, tłumacz.
Ur. 29 IX 1916 w Fabiankach k. Bydgoszczy.
Zm. 26 X 2007 w Londynie.
Gimnazjum ukończył we Włocławku, studiował historię na UW i w WSDz w Warszawie. Debiutował w 1934 na łamach ?Kuźni Młodych”. Był związany z pismami i ruchem poetyckim autentystów. Do września 1939 wydał trzy tomiki. Po wybuchu wojny przez Rumunię i Francję przedostał się do Szkocji, gdzie rozpoczął naukę języka angielskiego. W 1944 uzyskał magisterium z angielskiej literatury średniowiecznej w St. Andrews, a w 1947 doktoryzował się na Uniwersytecie Londyńskim. Pozostał w School of Slavonic and East European Studies, najpierw jako lektor, następnie profesor literatury polskiej, a od 1972 kierował wydziałem języków słowiańskich. Od 1951 stał się pisarzem brytyjskim (drukował jako PETERKIEWICZ); wydał osiem książek prozatorskich po angielsku (niektóre z nich spolszczono). Wydał też kilkanaście tomów wierszy po polsku. Był oficjalnym tłumaczem poezji Karola Wojtyły, którą przełożył na język angielski. Recenzje, szkice literackie, eseje ogłaszał w pismach polskich i anglojęzycznych periodykach.
Nagroda im. Herminii Naglerowej za książkę ?Skrytki?, fundatorzy: Mieczysław Chmielewski i FDP
Zofia ROMANOWICZOWA (patrz: Nagroda 1956)
1981
Nagroda Związku za całokształt twórczości, ufundowana przez FDP
Stanisław BALIŃSKI, poeta, prozaik, eseista.
Ur. 2 VIII 1899 w Warszawie.
Zm. 12 XI 1984 w Londynie.
Kształcił się w Warszawie, ukończył polonistykę (1928) na UW oraz studia muzyczne. Od 1921 związany przyjaźnią z członkami grupy poetyckiej Skamander. Debiutował w 1922 w ?Kurierze Porannym”. W prasie literackiej zamieszczał wiersze, opowiadania, a dla kabaretów pisał piosenki. Do 1937 pełnił służbę dyplomatyczną w Brazylii, Persji, Chinach, Danii. W latach 1939-1940 pracował w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji przy rządzie emigracyjnym w Paryżu, a następnie w MSZ w Londynie. Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii. Od wczesnych lat 1950.współpracował z RWE i Voice of America. Był członkiem angielskiego PEN-Clubu, aktywnie uczestniczył w polskim życiu literackim w Wlk. Brytanii; w ?Dzienniku Polskim” redagował przez wiele lat kolumnę ?Uwagi i aforyzmy” oraz dodatek ?Środa Literacka?. Wydał kilka tomów wierszy, dwa zbiory opowiadań (?Miasto księżyców?, 1924, ?Talizmany i wróżby? 1965), zbiór felietonów oraz, po angielsku, dziennik ?Two Septembers 1939 and 1940. A Diary of Events? (1941).
Nagroda im. Herminii Naglerowej za książkę ?Legia Nadwiślańska 1808-1818?, fundator: Mieczysław Chmielewski
Stanisław KIRKOR, pisarz historyczny, prozaik.
Ur. 17 V 1898 w Krakowie.
Zm. 18 I 1983 w Londynie.
Studiował prawo na UJ (doktorat w 1922). Jako ochotnik brał udział w powstaniu górnośląskim i wojnie 1920 r. W latach 1923-1932 był urzędnikiem w Zarządzie Miejskim Warszawy, a następnie dyrektorem Wydziału Finansowego tego urzędu. W czasie II wojny światowej pracował dla rządu polskiego we Francji i Wlk. Brytanii. Po wojnie wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Przez pewien czas był jednym z doradców finansowych cesarza Hajle Sellasje. Po uzyskaniu emerytury powrócił do Londynu. Publikował w pismach emigracyjnych i angielskich o profilu historycznym. Wydał kilka książek historycznych.
1982
Jednorazowa nagroda im. śp. Wincentego Rapackiego (wnuka), ufundowana przez Władę Majewską, przyznana dla polskiego propagatora polskiej książki na obczyźnie
Jerzy Sławomir KULCZYCKI
Ur. 12.X.1931 we Lwowie.
Zm. 18 VII 1914 r. w Londynie
W 1940 został deportowany z matką, Marią z Baternayów, do Kazachstanu. W sierpniu 1942 z Armią Andersa wyjechał do Persji, gdzie uczęszczał do szkoły i wstąpił do Harcerstwa Polskiego. W Szkołach Junackich uzyskał przeszkolenie wojskowe. W 1947 przyjechał do Wielkiej Brytanii. W Junackiej Szkole Kadetów w Bodney skończy polskie gimnazjum. Maturę uzyskał w Joseph Conrad School w Haydon Park, po czym rozpoczął studia inżynieryjne na Uniwersytecie Londyńskim. W 1958 uzyskał uprawnienia zawodowe w zakresie inżynierii lądowo-wodnej, a w 1964 w zakresie inżynierii drogowej. W trakcie studiów brał czynny udział w życiu Zrzeszenia Studentów Polskich za Granicą. Należał do Stronnictwa Pracy. Należał do jego ścisłego kierownictwa aż do powstania III Rzeczypospolitej. W 1964 z ramienia SP założył Wydawnictwo Odnowa (Odnova Ltd.) i prowadził je do końca istnienia w 1990. W Odnowie ukazało się około stu tytułów, a wśród nich książki Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Józefa Garlińskiego, Zbigniewa Siemaszki i najgłośniejszą: ?Powstanie Warszawski? Jana Ciechanowskiego. W 1972 wraz z żoną kupił najstarszą księgarnię polską w Londynie ? Orbis (Orbis Books), którą prowadził do 2008. W czasie PRL największą wagę przykładał do legalnego i nielegalnego przerzutu wydawnictw emigracyjnych i poloników do bibliotek i osób prywatnych w Polsce.
Nagroda Związku za całokształt twórczości, ufundowana przez FDP
Zbigniew ZANIEWICKI, prozaik, pamiętnikarz, wydawca.
Ur. 27 I 1903 w Warszawie.
Zm. 3 V 1991 w East Sussex.
Był kadetem 1 Korpusu we Lwowie, uczestnikiem obrony Lwowa i Warszawy, także III powstania śląskiego. Wypłynął żaglowcem szkolnym ?Lwów” w rejs dalekomorski. Odbył podróż po Amazonce, następnie w Paryżu studiował na Sorbonie literaturę rosyjską i historię. Po powrocie do Warszawy był sekretarzem Polskiej Komisji Międzynarodowej Współpracy Intelektualnej, brał udział w pracach licznych organizacji o charakterze edukacyjnym i naukowym. Współpracował z Zenonem Przesmyckim, w 1939 doktoryzował się na UW z Norwida. W czasie okupacji walczył w szeregach AK, był ciężko ranny w 1944. Po powstaniu warszawskim przebywał w obozie Zeithain. Po wojnie był kierownikiem Instytutu Współpracy Intelektualnej we Francji. Od 1950 mieszkał w Wielkiej Brytanii, gdzie pracował w brytyjskim szkolnictwie, założył też własną drukarnię. W 1957 doprowadził do wydania ?Pism politycznych i filozoficznych? C.K. Norwida. Opublikował m.in.: zbiór wierszy ?Ślady? (1934) oraz cztery tomy wspomnień.
Nagroda im. Herminii Naglerowej za książkę ?Wojenne odcinki?, fundator: Antoni Motel
Alicja IWAŃSKA, prozaik, socjolog.
Ur. 17 V 1918 w Gardzienicach.
Zm. 26 IX 1996 w Londynie.
Studiowała filozofię na UW, a od 1938 na uniwersytecie w Brukseli. Studia kontynuowała na tajnym UW. Lata okupacji i powstanie przeżyła w Warszawie, działając w podziemiu literackim wraz z mężem, filozofem Janem Gralewskim (zginął w katastrofie gibraltarskiej w 1943). W 1946 uprawomocniła studia na UW i wyjechała do Stanów Zjednoczonych, zatrudniona na stanowisku asystenta uniwersytetu w Chicago. W 1957 doktoryzowała się na Uniwersytecie Columbia i wykładała na kilku uczelniach amerykańskich, od 1965 była profesorem socjologii na uniwersytecie w Albany. Odbyła szereg podróży naukowych do krajów Ameryki Środkowej i Południowej. Po przejściu na emeryturę przeniosła się do Londynu. Publikowała swoje utwory i artykuły naukowe w prasie emigracyjnej. Wydała szereg tomów opowiadań, wspomnień, a także wierszy. Prace naukowe publikowała w języku angielskim.
1983
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez FDP
Sławomir MROŻEK, dramatopisarz, prozaik, rysownik.
Ur. 29 VI 1930 w Borzęcinie k. Brzeska.
Zm. 15 VIII 2013 w Nicei
Absolwent krakowskiego liceum im. Nowodworskiego. Zadebiutował w 1950 jako rysownik, od 1953 publikował cykle rysunków w ?Przekroju?. Wydane w tym samym roku zbiory opowiadań: ?Opowiadania z Trzmielowej Góry? oraz ?Półpancerze praktyczne? stanowiły jego debiut literacki. W 1958 wydał pierwszą sztuką teatralną (?Policja?). W 1959 przeniósł się do Warszawy, a w 1963 wyemigrował; mieszkał początkowo we Włoszech, a następnie w Paryżu, Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Meksyku. Opublikowany w 1964 dramat ?Tango? przyniósł mu światową sławę. W 1968 na łamach prasy francuskiej opublikował list protestujący przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, a w grudniu 1981 przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego. W 1996 powrócił do Polski. Po przeżytym w 2002 udarze mózgu, dopiero po trzech latach odzyskał zdolność pisania i mówienia. Efektem walki z chorobą była jego autobiografia ?Baltazar?. W 2008 ponownie opuścił Polskę, przenosząc się do Nicei w południowej Francji. Jako dramaturg zaliczany do nurtuabsurdu. Był autorem kilkudziesięciu sztuk teatralnych, dwóch powieści, trzech scenariuszy filmowych oraz trzech zbiorów felietonów. W latach 2009-2013 ukazały się jego zawarte w trzech tomach ?Dzienniki?.
Nagroda im. Herminii Naglerowej za książkę ?Chusteczka Imperatora?, fundator: Antoni Motel
Wojciech KARPIŃSKI, eseista, historyk literatury, publicysta, tłumacz.
Ur. 11 V 1943 w Warszawie.
Na UW uzyskał magisterium z romanistyki w 1966. Debiutował w 1964 szkicem filozoficznym na łamach ?Kwartalnika Neofilologicznego”. Od 1967 prowadził zajęcia dydaktyczne na Wydziale Filologii Obcej UW, w 1970 uzyskał doktorat na tej uczelni. Publikował artykuły i recenzje w ?Tygodniku Powszechnym?, od 1974 zasiadał w redakcji ?Twórczości”, współpracował z wydawanym w Polsce ?Pamiętnikiem Literackim”. W 1975 należał do sygnatariuszy ?Memoriału 59″, wyrażającego protest przeciw zmianom w konstytucji PRL. W grudniu 1981 przebywał w USA, po wprowadzeniu stanu wojennego zdecydował się pozostać za granicą. Wykładał na Uniwersytecie Yale. Jesienią 1982 zamieszkał w Paryżu, gdzie został pracownikiem naukowym Centre National de la Recherche Scientifique. Kontynuował współpracę z paryską ?Kulturą” i ?Zeszytami Literackimi”. W 1990 wyjechał na cykl wykładów o polskiej literaturze emigracyjnej na amerykański uniwersytet w Austin w Teksasie. Opublikował kilkanaście tomów esejów i literackich, a ponadto był redaktorem wyborów listów, szkiców itp. m.in. Jerzego Stempowskiego, Konstantego Jeleńskiego, Jerzego Giedroycia.
1984
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez FDP
Marta RESZCZYŃSKA-STYPIŃSKA, poetka, dramatopisarka.
Ur. 29 VII 1909 w Warszawie.
Zm. 24 VIII 1995 w Bournemouth.
Ukończyła gimnazjum Janiny Tymińskiej. Podjęła studia polonistyczne na UW, które przerwała wyjeżdżając z mężem do Wilna. Lata wojny przeżyła w Warszawie, w 1943 z wyroku komunistów zginął jej mąż (zrehabilitowany w 1977). Po kapitulacji powstania warszawskiego wyjechała do Bytomia, gdzie podjęła pracę w katowickim ?Czytelniku”, pracowała również jako świetliczanka w szkole dla młodych górników. W 1957 wyjechała do Szkocji, następnie do Londynu, tutaj ponownie wyszła za mąż. Początkowo utrzymywała się z pracy fizycznej, ale kontynuowała twórczość literacką, w szczególności adresowaną do polskiego dziecka. Jej utwory sceniczne były realizowane przez Teatr ?Syrena”. Wydała także tom poezji ?Wiersze ocalone: Z tamtych dni?.
Nagroda im. Herminii Naglerowej za książkę ?Droga do Ostrej Bramy?, fundator: Antoni Motel
Jan ERDMAN, dziennikarz, publicysta, autor wspomnień.
Ur. 15 XII 1906 w Grabicach k. Skierniewic.
Zm. 4 X 1986 w Middlefield, New Jersey (Stany Zjednoczone).
Ukończył studia prawnicze(1930) na UW. Pracował jako dziennikarz w Polskiej Agencji Telegraficznej. Podczas II wojny światowej służył w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Karpackich. Był attache prasowym ambasady polskiej w ZSRR(1942-1943), wydawał pismo ?Polska”. W 1944 osiadł w USA. Redagował ?Polish Facts and Figures” w Nowym Jorku. Pracował jako farmer (1941-1951), był zastępcą dyrektora Sekcji Polskiej Głosu Ameryki w Republice Federalnej Niemiec (1951-1961). Po powrocie do USA został redaktorem naczelnym (do 1972) polskiej edycji miesięcznika ?Ameryka”; mąż córki Melchiora Wańkowicza, słynnego Tirliporka. Był autorem jednej książki.
Wyróżnienie dla trojga młodych poetów ze Stanów Zjednoczonych:
Edward Leszek DUSZA, poeta, prozaik, krytyk literacki, dziennikarz, wydawca.
Ur. 7 IX 1947 w Krakowie.
Z Polski wyjechał w 1968. Początkowo przebywał we Włoszech i Austrii, potem zamieszkał w USA. Debiutował równocześnie na łamach ?Tygodnika Powszechnego” i ?Wiadomości” w 1970. Idąc za wzorem Aleksandra Janty, założył antykwariat slawistyczny oraz kilka wydawnictw (Contra Publishing z Adamem M. Bąkiem, A. Poray Book Publishing, Wydawnictwo PUNKT, Libra Publishing); członek Amerykańskiego Oddziału PEN-Clubu. Prowadził wykłady na polonistyce Uniwersytetu w Vancouve Należy do seniorów-edytorów ?Gwiazdy Polarnej”. Dokumentalista życia polskiej emigracji patriotycznej i żołnierskiej. Związany z Instytutem Jana Pawła II oraz Polskim Instytutem Naukowym w Nowym Jorku i Orchard Lake. Jego utwory były publikowane w pismach emigracyjnych i polonijnych, po 1990 także w Polsce, wiele przetłumaczono na obce języki. Mieszka w Stevens Point, Wisconsin, USA.
Anna FRAJLICH, poetka, eseistka, naukowiec.
Ur. 10 III 1942 w Katta-Tałdyk (Kirgizja).
Po wojnie wraz z rodzicami powróciła do kraju i zamieszkała w Szczecinie. Jako poetka debiutowała w 1958 w warszawskim ?Naszym Głosie”. Uzyskała magisterium z literatury polskiej na UW (doktorat z literatury rosyjskiej na New York University w 1991). W 1969 wyemigrowała z Polski z mężem i synem, przez Rzym do Nowego Jorku. Tam prowadziła lektorat języka polskiego na wyższych uczelniach. Należała do amerykańskiego oddziału Międzynarodowego PEN-Clubu (do jego zamknięcia), wielu naukowych i literackich stowarzyszeń (np. American Assoc. for Advancement of Slavic Studies; American Assoc. of Teachers of Slavic and East European Languages). Na emigracji ogłaszała wiersze, recenzje i artykuły w ?Wiadomościach” i ?Kulturze”; od lat współpracuje z ?Przeglądem Polskim” (dodatek do nowojorskiego ?Nowego Dziennika”), a w kraju publikowała m.in. w: ?Akcencie”, ?Pograniczach”, ?Midraszu”, ?Migotaniach”, ?Odrze”, ?Więzi”, w ?Tygodniku Powszechnym” i w ?Rzeczpospolitej”. Należy do SPP i PEN Clubu w Polsce. Jest poetką tłumaczoną na obce języki. Od blisko 30 lat wykłada język i literaturę polską na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. Mieszka na Manhattanie.
Leszek ZIELIŃSKI, poeta, krytyk literacki, dziennikarz.
Ur. 17 IV 1948 w Sochaczewie.
W 1975 wyjechał na stałe do Stanów Zjednoczonych. Współpracował głównie z ?Gwiazdą Polarną”, gdzie publikował wiersze, eseje i artykuły publicystyczne. W lutym 1981, dzięki pomocy Edwarda Duszy, długoletniego edytora ?Gwiazdy Polarnej”, został redaktorem w wydawnictwie Worzalla Publishing, wydawcy ?Gwiazdy Polarnej” (w 1985 red. nacz. tego pisma). Wkrótce otworzył swój własny tygodnik ?Horyzonty”, założył firmę Artex Press. Udzielał się społecznie, był jednym z wykładowców kursów języka polskiego dla dorosłych, organizowanych przez Kongres Polonii Amerykańskiej Środkowego Wisconsin (przez krótki okres prezes tej organizacji). W ostatnich latach przebywał na Florydzie, gdzie wydawał pismo dla tamtejszej polonii oraz almanachy poezji. Dzięki firmie A. Poray Book Publishing opublikował pierwsze tomy poezji; debiut książkowy ?Ogień i lęk? w 1980. Mieszka na Florydzie.
1985
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez FDP
Jan WINCZAKIEWICZ, poeta, krytyk teatralny, tłumacz, dziennikarz, artysta malarz.
Ur. 6 III 1921 w Kielcach.
Zm.24 III 2012wLailly-en-Val,Francja
Ukończył Gimnazjum im. Adama Asnyka w Kaliszu. Podczas kampanii wrześniowej dostał się do niewoli, skąd udało mu się zbiec w lipcu 1940 i przedostać przez Holandię i Belgię do Francji. Tam wstąpił do PSZ. Debiutował zbiorem wierszy ?Pieśń o wrześniu? w 1941, w następnym roku uzyskał dyplom Wyższych Nauk Języka i Literatury Francuskiej na uniwersytecie w Grenoble. W 1944 walczył w Normandii w 1 Dywizji Pancernej gen. S. Maczka. W 1945 zamieszkał w Paryżu, gdzie podjął pracę w francuskim radiu. Współpracował z emigracyjnymi i polskimi pismami (?Wiadomości”, ?Pamiętnik Literacki”, ?Teatr”, ?Kultura”). Od 1959 odwiedzał Polskę. Zajmował się również malarstwem, wystawiając we francuskich galeriach. Tłumaczył literaturę hiszpańską, w tym poezjeFederico Garcii Lorki. Wydał także przewodnik ?Polak zwiedza Paryż”. Wieloletni Czcigodny Mistrz paryskiej Loży ?Copernic?.
Nagroda im. im. Herminii Naglerowej za książkę ?Podróż do krajów legendarnych?, fundator: Antoni Motel
Bogumił Witalis ANDRZEJEWSKI, poeta, prozaik, tłumacz, specjalista od języków kuszyckich.
Ur. 1 II 1922 w Poznaniu.
Zm. 1 XII 1994 w Londynie.
Uczęszczał do gimnazjum w Poznaniu, a potem w Zakopanem. W 1941 przedostał się na Węgry, a stamtąd do Palestyny i zaciągnął się do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. W bitwie o Tobruk został ranny. Od 1942 pełnił służbę naziemną w polskim lotnictwie w ramach RAF-u w Wielkiej Brytanii. W 1947 ukończył anglistykę w Oxfordzie, a następnie studiował językoznawstwo i język arabski w School of African and Oriental Studies w Londynie, uzyskując doktorat (1962) z języków kuszyckich. Wraz z żoną, o podobnych zainteresowaniach, badał język i kulturę ludów zamieszkałych na przylądku Horn. Od 1949 zatrudniony w Brytyjskim Ministerstwie Edukacji, w dziale protektoratu nad Somalią, odtworzył starodawny język somalijski. W 1972 opracował program narodowej oświaty w Somalii (został odznaczony Gwiazdą Somalijską). Jeden z założycieli Africa Centre w Londynie. Współpracował z wieloma europejskimi periodykami naukowymi i emigracyjnymi pismami. Oprócz nagrodzonej książki wydał również ?Nad Atlantykiem?, ?Na wszelki wypadek?.
Nagroda im. im. Herminii Naglerowej za książkę za książkę ?Ziemia obiecana innym?, fundator: Antoni Motel
Mieczysław Paszkiewicz (patrz: Nagroda 1957).
1986
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez FDP
Jerzy MIREWICZ, ksiądz, pisarz religijny, katolicki myśliciel.
Ur. 19 XII 1909 w Kozłówce na Lubelszczyźnie.
Zm. 20 IX 1996 w Gdyni.
Wstąpił do zakonu jezuitów w Kaliszu w 1925. Studiował (1931-1934) filozofię w Vals-pr?s-Le Puy. Po powrocie do Polski kontynuował studia w Lublinie (doktorat w 1938). Święcenia kapłańskie przyjął w 1938.W czasie wojny należał do ZWZ i AK, nauczał na tajnym wydziale teologii zakonu jezuitów w Nowym Sączu. Po wojnie został kapelanem KUL-u i UMCS-u, wykładał na teologicznych fakultetach Towarzystwa Jezusowego w Krakowie. W 1958 wyjechał do Rzymu, gdzie pracował w radiostacji watykańskiej. Od 1963 w parafii oo. Jezuitów na Willesden w Londynie, brał czynny udział w życiu umysłowym emigracji. Redagował miesięcznik ?Sodalis Marianus”, ?Przegląd Powszechny”. Wykładał filozofię na PUNO, w 1991 otrzymał doktorat honoris causa tej uczelni. Ogłosił ok. 700 artykułów i 25 książek. W 1993 powrócił do Polski.
Nagroda im. im. Herminii Naglerowej za książkę za książkę ?Wielkie jabłko?, fundator: Antoni Motel
Kazimierz KAZ-OSTASZEWICZ, prozaik, poeta.
Ur. 9 VIII 1938 w Wilnie.
W 1940 został wywieziony z matką i rodzeństwem na Syberię. Do Polski powrócił w 1946.Ukończył gimnazjum w Elblągu, studiował prawo na uniwersytecie w Poznaniu, a historię w Gdańsku, gdzie założył kabaret studencki ?Fo-Pa”. Pracował w sądownictwie dla nieletnich, jednocześnie pisał piosenki i występował w mediach. W 1969 wyjechał z Polski do Londynu, następnie do RFN i na stałe do USA. W Nowym Jorku, aby się utrzymać, podejmował fizyczne prace. Po ukończeniu kursu w Hunter College został pracownikiem socjalnym w nowojorskich slumsach. W 1977 odbył kilkumiesięczną podróż po Ameryce Płd., po której osiadł w Kalifornii. Często zmieniał zajęcia i szukał nowych kwalifikacji. Od 1986 pracuje jako fizjoterapeuta. Kontynuował działalność kabaretową i estradową (obecnie jako autor tekstów). Mieszka w Tucson, Arizona, USA. Wydał kilka tomów wierszy i wspomnienia, obok nagrodzonego ?Wielkiego jabłka? (1986), ?Dłubie noce Syberii?(1084), a także powieść ?Czas nieurodzajnych dni? (1987).
1987
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez FDP
Józef BUJNOWSKI, poeta, historyk literatury, eseista.
Ur. 18 III 1910 w Okolicy-Rudawie na Wileńszczyźnie.
Zm. 15 II 2001 w Londynie.
Filologię polską ukończył na USB w 1938. Był jednym z założycieli zespołu artystycznego ?Klub Błękitnych”, pisma literackiego ?Smuga”(1932), redaktorem ?Marszu”, pracował również jako nauczyciel w Brasławiu. W czasie wojny dostał się do niewoli sowieckiej, osadzony w łagrze pod Kaługą zbiegł i powrócił do Wilna, gdzie działał w ZWZ i nauczał w szkole średniej. Ponownie uwięziony, przebywał w obozie pod Urżumem. Po amnestii przedostał się do 2. Korpusu, brał udział w walkach na Środkowym Wschodzie i we Włoszech. W Anglii od 1946 kontynuował pracę nauczycielską. Od 1952 kierował Wydawnictwem Polskiego Towarzystwa Literackiego, był patronem młodych poetów londyńskich z grupy ?Merkuriusza”. Związał się z PUNO, gdzie się doktoryzował w 1956, habilitował ? w 1964, następnie został dziekanem Wydziału Humanistycznego. Od 1970 wykładał na uniwersytetach w Amsterdamie i w Heidelbergu, w Londynie i ponownie na PUNO. Jest autorem 11 zbiorów wierszy, mini powieści ?Koło w mgławicach? oraz kilku zbiorów esejów literackich.
Nagroda im. im. Herminii Naglerowej za książkę roku ?Isfahan, miasto polskich dzieci?.
KOŁO WYCHOWANKÓW SZKÓŁ POLSKICH w ISFAHANIE i LIBANIE.
Historia Koła sięga 1942, kiedy część dzieci uratowanych z Rosji została umieszczona w Isfahanie w szkołach-internatach. W okresie największego rozkwitu ośrodek liczył ponad 2 600 uczniów, organizował dla nich edukację, a także wysyłał do przyjaznych krajów (Nowa Zelandia, Południowa Afryka, Indie). Po 3 latach pobytu w Iranie wszystkie szkoły zostały przeniesione do Libanu, w którym starsza młodzież rozpoczęła studia na uniwersytetach: amerykańskim, francuskim, libańskim, a także na Studium Polonistycznym przy Instytucie Polskim w Bejrucie. Po wojnie młodzież ta, rozsiana po całym świecie, utrzymywała z sobą stały kontakt, a w 1981 na spotkaniu w Londynie zostało powołane Koło Byłych Wychowanków Szkół Polskich w Isfahanie i Libanie. Wydaje ono biuletyn MY, który rozchodzi się po całym świecie. Nagrodzona książka miała 48 autorów, dwa wydania polskie i dwa w języku angielskim.
1988
Nagroda im. im. Herminii Naglerowej za książkę ?Na Ziemi Wileńskiej?, fundator: Tadeusz Walczak
Edmund BANASIKOWSKI, działacz społeczny, autor wspomnień.
Ur. 3 IV 1914 w Siedlcach.
Zm. 3 IV 2010 w De Witt, Michigan, USA.
Absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie-Ostrowi Mazowieckiej. We wrześniu 1939 był oficerem służby stałej, odbył kampanię wrześniową, włączył się do polskiego podziemia, walczył w partyzanckich oddziałach ZWZ i AK na Wileńszczyźnie, dowódca grupy dywersyjnejWachlarz. Latem 1944 brał udział w operacji Ostra Brama, redagował biuletyn ?Na zew ziemi ojczystej”. Wiosną 1945 aresztowany przez NKWD, zdołał zbiec z więzienia i przedostać się do Warszawy. W 1946, aby uniknąć ponownego aresztowania, przedostał się do Szwecji, a w 1951 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie osiadł na stałe w Milwaukee. Na emigracji pełnił funkcję przewodniczącego Kongresu Polonii Amerykańskiej w stanie Wisconsin (1960-1977), był korespondentem RWE. Jest autorem jednej książki.
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez FDP
Zofia ROMANOWICZOWA (patrz: Nagroda 1956)
1989
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez Koło Wychowanków Szkół Polskich w Isfahanie i Libanie oraz anonimowego ofiarodawcę
Zofia KOZARYNOWA, prozaik, poetka, publicystka, tłumaczka.
Ur. 20 IX 1890 w Warszawie.
Zm. 17 VI 1992 w Laxton Hall k. Corby w Wielkiej Brytanii.
Studiowała na Sorbonie, uzyskując w 1919licence es-lettres.. Po 10- letnim pobycie w Polsce wykładała literaturę polską w Turynie. Do wybuchu wojny wydała pięć powieści; po włosku podręcznik języka polskiego i gramatykę. Debiutowała w 1926 powieścią ?Walka z cieniem?, wydaną pod ps. Tadeusz Brudzewski. Przed wojną wydała jeszcze trzy powieści. Wiele nowel i opowiadań ogłosiła na łamach ?Rzeczypospolitej”, ?Kuriera Warszawskiego” i ?Warszawianki”. W czasie okupacji była kurierem i sanitariuszką. W 1946 wyjechała do Włoch, a następnie do Wielkiej Brytanii. Przez długie lata współpracowała z wieloma pismami: ?Wiadomości”, ?Zeszyty Literackie”, ?Głos Kobiet”, ?Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (rubryka ?Na szerokim świecie”), ?Tydzień Polski?. Współautorka dwutomowego dzieła ?Literatura polska na obczyźnie 1940-1960? (1964-1965), w którym opracowała rozdziały dotyczące udziału Polaków w literaturach zachodnich oraz przekładów z języków obcych. Napisała wiele książek dla dzieci. Wydała też szereg przekładów, głównie z włoskiego, na polski. W1982 opublikowała tom wspomnień ?Sto lat. Gawęda o kulturze środowiska?. Naukowa dokładność, piękny język literacki, szukanie prawdy, to elementy jej twórczości.
1990 Nagród nie przyznano
1991
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez Tadeusza Walczaka
Florian Śmieja (patrz: Nagroda 1959)
1992
Nagroda za książkę ?W sowieckim otoczeniu?, uznaną za najlepszą polską publikację roku, wydaną poza krajem, fundator: Feliks Laski
Zbigniew Sebastian SIEMASZKO, historyk, pisarz, publicysta, inżynier elektroniki.
Ur. 28 X 1923 w Lachowszczyźnie, woj. wileńskie.
Uczęszczał do gimnazjum oo. Jezuitów w Wilnie. W 1940 wywieziony nad Irtysz do Kazachstanu. Po zawarciu układu Sikorski-Majski w 1942 wstąpił do Polskiego Wojska w Ługowoj. Na przełomie 1942-1943 został przeniesiony do ośrodka wyszkoleniowego ?cichociemnych” łącznościowców w Szkocji, gdzie uzyskał tytuł podchorążego. Od lipca 1944 był radiotelegrafistą w centrali radiowej Sztabu Naczelnego Wodza pod Londynem. Po wojnie uzyskał maturę w polskim gimnazjum w Szkocji. Studiował elektronikę w Polish University College i uzyskał tytuł B.Sc.(Eng.) na Uniwersytecie Londyńskim. Przez 34 lata pracował w przemyśle brytyjskim. Specjalizował się w dziedzinie niezawodności działania sprzętu elektronicznego w zastosowaniu wojskowym (opublikował kilka artykułów z tej dziedziny). Jednocześnie od 1959 zamieszczał liczne artykuły i opracowania, głównie w ?Zeszytach Historycznych” red. Giedroycia. Wydał kilkanaście książek dotyczących, przede wszystkim spraw polskich w II wojnie światowej oraz własną wieloletnią korespondencję z Jerzym Giedroyciem. Mieszka w Londynie.
1993
Nagroda Związku za całokształt twórczości im. Wiktora Jagody, ufundowana przez Wandę Jagodę
Tadeusz WYRWA, pisarz, politolog, prawnik, historyk.
Ur. 15 III 1926 w Warszawie.
Zm. 20 XI 2010 wSaint-Rémy-l?s-Chevreuse pod Paryżem.
Podczas wojny brał udział w ruchu podziemnym na terenie Kielecczyzny. Ukończył kurs podchorążych i awansował do stopnia plutonowego: W 1944 zdał tajną maturę. W 1947 opuścił Polskę. Na uniwersytecie w Kilonii studiował prawo. Wyjechał do USA, gdzie otrzymał azyl polityczny. Odmówił wcielenia do armii amerykańskiej i w 1952 powrócił do Europy. W Madrycie ukończył studia i w 1958 otrzymał tytuł doktora nauk politycznych. Dwa lata później doktoryzował się na PUNO. W 1960 zamieszkał w Paryżu, tam pracował fizycznie i dalej studiował. W 1965 został przyjęty do Centre National de la Recherche Scientifique, gdzie z czasem został dyrektorem studiów. W 1968 obronił doktorat na Sorbonie. Napisał kilkaset artykułów i studiów z dziedziny prawa porównawczego i historii nauk społeczno-politycznych, głównie w języku francuskim. Szereg tekstów opublikował w ?Kulturze? a także w ?Pamiętniku Literackim?, wydawanym przez ZPPnO. Wydał też kilka tomów z zakresu historii Polski. Po 1990 brał udział w życiu naukowym w kraju.
Wyróżnienie ZPPnO za książkę ?Lepsza strona czasu?
Zdzisław Józef SZYŁEYKO, autor wspomnień, dziennikarz, publicysta
Ur. 2 II 1922 w Grodnie.
Zm. 27 XII 2004 w Kalifornii.
Dzieciństwo, młodość i okres okupacji przeżył w Wilnie. Maturę uzyskał w Liceum im. Śniadeckich. W Wilnie włączył się do ruchu oporu, najpierw przeciw Sowietom, potem Niemcom i ponownie przeciw Sowietom. Służył w AK, brał udział w partyzanckich akcjach leśnej brygady ?Kmicica”, w akcji ?Ostra Brama”. Po ucieczce z Wileńszczyzny został członkiem Polskiego Czerwonego Krzyża. Po wojnie przedostał się do Londynu, związał z NiD-em, podjął studia ekonomiczne. Pisał do prasy emigracyjnej. W marcu 1952 przeniósł się do Monachium, zatrudniony w RWE. W 1972 wyjechał do Kalifornii. Tam zajął się zawodowo maklerstwem w zakresie inwestycji nieruchomościami. Założył własną firmę Pacific International, równocześnie publikował małe formy literackie i publicystyczne. Jerzy Giedroyc umieszczał na łamach ?Kultury” jego reportaże, a następnie relacje z podróży do Polski i z wydarzeń w Ameryce. Autor ogłaszał je również w innych pismach polonijnych i emigracyjnych.
1994
Nagroda Związku za całokształt twórczości im. Wiktora Jagody, ufundowana przez Wandę Jagodę
Andrzej POMIAN, historyk, pisarz, dziennikarz.
Ur. 2 I 1911 w Czarnym Ostrowiu na Podolu.
Zm. 20 IV 2008 w Waszyngtonie.
Ukończył prawo na UW. Przed wojną prowadził praktykę prawniczą jako referendarz Prokuratury Generalnej w Warszawie. Podczas okupacji zajmował się adwokaturą (jawnie) i nauczaniem prawa rzymskiego na tajnych kompletach. Związany był z Komendą Główną AK. W kwietniu 1944 wysłany został ?lotem wahadłowym” do władz RP w Londynie; służył w Sztabie Naczelnego Wodza. Po wojnie prowadził w Wielkiej Brytanii działalność publicystyczną, polityczną i społeczną. Był jednym z założycieli NiD-u, Koła AK i Studium Polski Podziemnej. W latach 1946-1954 kierował wojskową pracą na kraj. W 1955 opuścił Londyn i zamieszkał w Waszyngtonie; rozpoczął regularną współpracę z RWE. Należał do Instytutu Józefa Piłsudskiego i Instytutu Naukowego w Nowym Jorku, Fundacji Kościuszkowskiej, Kongresu Polonii Amerykańskiej i wielu innych organizacji. Był autorem ponad tysiąca publikacji prasowych na tematy polityczne, historyczne i literackie, a także książek dotyczących II wojny światowej.
1995
Nagrody za popularyzację polskich osiągnięć kulturalnych, ufundowane przez Fundację ppłk. Jana Sochackiego
we Włoszech
Ryszard Kazimierz LEWAŃSKI, językoznawca, bibliotekoznawca, historyk.
Ur. 24 XI 1918 w Warszawie.
Zm. 30 V 1996 w Bolonii.
Przed wojną rozpoczął studia na UW, które kontynuował na tajnych kompletach. Schwytany przy próbie nielegalnego przekroczenia granicy węgierskiej, został uwięziony przezNKWD i zesłany do łagru w Karelii. Zwolniony w 1941 wstąpił do 5 Kresową Dywizją Piechoty, z którą przebył szlak przez Bliski Wschód do Włoch. Przeniesiony do dowództwa 2. Korpusu, został redaktorem ?Dziennika Żołnierza”, a następnie ?Słowa Polskiego” w Londynie. Po wojnie studiował na uniwersytetach w Bolonii i w Berkeley. Jako wybitny językoznawca prowadził lektoraty języka polskiego, włoskiego i rosyjskiego na uniwersytetach włoskich i amerykańskich. Był założycielem biblioteki Johns Hopkins w Bolonii, kuratorem zbiorów wschodnioeuropejskich w Stanfordzie, profesorem Uniwersytetu w Udine. Współredagował rocznik ?Studia Italo-Polonica”. Jego zasługą było odnowienie działalności Akademii Historii i Literatury Polskiej i Słowiańskiej im. Adama Mickiewicza. Opublikował kilkanaście książek z zakresu bibliotekoznawstwa, slawistyki, historii kultury polskiej, historii stosunków polsko-włoskich w siedmiu obcych językach.
w Szwecji
Andrzej Nils UGGLA, slawista, pisarz, tłumacz.
Ur. w 1940 w Warszawie.
Zm. 27 I 2011 w Uppsali, Szwecja.
W Gdańsku ukończył WSP. W 1965 wyjechał do Szwecji – rodzinnego kraju swego ojca. Tam doktoryzował się pracą na temat percepcji Strinberga w teatrach polskich. Pracował w Instytucie Slawistyki i Centrum Badań nad Mniejszościami Narodowymi na Uniwersytecie w Uppsali. Od 1993 redagował w języku szwedzkim i polskim czasopismo ?Acta Sueco-Polonica”. W kraju swoje prace ogłaszał m.in. w ?Dialogu” i ?Przeglądzie Humanistycznym. Wydał w formie książkowej zbiory esejów i rozpraw, m.in: ?Polacy w Szwecji w latach II wojny światowej?, ?Strindberg a teatr polski w latach 1890-1970? (2000). Był wielkim krzewicielem polskich osiągnięć w Szwecji.
1996
Nagroda za popularyzację polskich osiągnięć kulturalnych w Austrii, ufundowana przez Fundację ppłk. Jana Sochackiego
Bonifacy MIĄZEK, poeta, krytyk literacki, historyk literatury.
Ur. 27 III 1935 w Kolonii Szczerbackiej k.Radomia.
W czasie okupacji niemieckiej przebywał w rodzinnej wsi i uczył się w szkole powszechnej. W 1954 zdał egzamin maturalny w Liceum Pedagogicznym w Końskich; studiował teologię i filozofię w Seminarium Duchownym w Sandomierzu i otrzymał święcenia kapłańskie w 1959. Następnie pracował jako wikariusz w diecezji sandomierskiej. Debiutował wierszami w ?Więzi” (1964). Rok później wyjechał do Wiednia, gdzie wystąpił o azyl polityczny. Studiował slawistykę, filozofię i historię sztuki na Uniwersytecie Wiedeńskim. Rozwijał twórczość literacką publikując wiersze, szkice literackie, recenzje w krajowych czasopismach, a także w prasie emigracyjnej (?Kultura”, ?Oficyna Poetów”, ?Wiadomości”, ?Pamiętnik Literacki”). Publikował krytyczne rozprawy w niemieckich periodykach. Doktoryzował się na uniwersytecie wiedeńskim w 1972, habilitował ? w 1984, a w następnych latach wykładał tam literaturę polską. W 1989 został infułatem. Wydał kilka tomów poezji oraz zbiory esejów po polsku i po niemiecku. Po przejściu na emeryturę przez kilka lat mieszkał w Końskich. Mieszka obecnie w Breitenfurt bei Wien koło Wiednia.
1997
Nagroda za popularyzację polskich osiągnięć kulturalnych w Stanach Zjednoczonych, ufundowana przez ppłk. Jana Sochackiego
Jerzy Roman KRZYŻANOWSKI, historyk literatury, krytyk literacki, prozaik.
Ur. 10 XII 1922 w Lublinie.
Podczas okupacji niemieckiej przebywał w Lublinie, brał udział w działalności konspiracyjnej, walczył w partyzanckim oddziale AK ?Szaruga”. W 1944, po wejściu Armii Czerwonej, wstąpił do WP. Aresztowany i deportowany do Związku Sowieckiego, trzy lata spędził w obozach. Po powrocie do Warszawy rozpoczął pracę w instytucjach wydawniczych, studia polonistyczne ukończył na UW w 1959; debiutował w 1947 jako tłumacz na łamach czasopisma ?Nurt”. W 1959 otrzymał stypendium i wyjechał do Uniwersytetu w Berkeley. Następnie pracował na uczelniach w Ann Arbor, Michigan, gdzie się doktoryzował (1965), był zastępcą profesora slawistyki w Boulder, Colorado; w latach 1964-1967 profesor na uniwersytecie w Lawrence w Kansas. W 1967-1991 (do emerytury) kierował katedrą literatury polskiej na Ohio State University. Szkice, artykuły i recenzje literackie, krótkie formy prozą oraz tłumaczenia z literatury anglojęzycznej ogłaszał w licznych pismach polskiej diaspory, a także w pismach amerykańskich (od 1975 w zespole ?The Polish Review”). Wydał m. in. pierwszą obcojęzyczną monografię Władysława Reymonta w języku angielskim, przewodnik po nowym amerykańskim tłumaczeniu ?Trylogii? Henryka Sienkiewicza, zbiór esejów z dziedziny literatury polskiej, a także 10-tomową serię podręczników do nauki języka polskiego przeznaczona dla studentów amerykańskich uniwersytetów oraz 6 powieści. Mieszka w Columbus w stanie Ohio w USA.
Wyróżnienie za zbiór wierszy ?Uśmiech do Boga?
Ludwika AMBER, poetka, tłumaczka.
Ur. 6 X 1948 w Kowarach.
W latach 1950-1969 mieszkała w Olsztynie, gdzie zdała maturę i uzyskała dyplom nauczycielski na wydziale Filologii Polskiej Studium Nauczycielskiego w 1969. Pracowała z niewidomymi dziećmi w Laskach, następnie studiowała psychologię na UW. Od stycznia 1981 działała w Niezależnym Samorządnym Związku Zawodowym ?Solidarność”. Od roku 1982 mieszka wraz z rodziną w Sydney. W latach 2000-2001 należała do komitetu Światowego Kongresu Poetów w Sydney, była redaktorką kongresowych antologii. Ogłasza swoje prace w pismach polonijnych, prowadzi warsztaty dla młodych twórców. Oprócz nagrodzonego, wydała kilkanaście tomów wierszy. Mieszka w Ambarvale w Australii.
1998
Nagroda za najlepszą książkę poprzedniego roku, wydaną poza Polską ?Brześć, niezapomniane miasto?, fundator: Fundacja ppłk. Jana Sochackiego
Danuta KAMIENIECKA, z d. Waszczuk, pisarka.
Ur. 14 IX 1924 w Brześciu nad Bugiem.
W 1940 za próbę przekroczenia sowieckiej granicy została z matką osadzona w więzieniu i zesłana na Syberię nad rzekę Ob. Po amnestii w sierpniu 1942 była ewakuowana z polskim wojskiem do Persji, gdzie w Isfahanie, w dużym polskim ośrodku dziecięco-młodzieżowym, zdała małą maturę, a dużą w Libanie. W Bejrucie rozpoczęła studia farmakologiczne. Po przyjeździe do Wielkiej Brytanii pracowała między innymi dla Koła Byłych Wychowanków Szkół Polskich w Isfahanie i Libanie. Od szeregu lat jest współredaktorką biuletynu ?MY?, którego pierwsze numery ukazały się w 1943. Artykuły i wspomnienia ogłasza w prasie emigracyjnej. Mieszka w Londynie.
1999
Nagroda Związku za szerzenie polskich osiągnięć w świecie, ufundowana przez Fundację Feliksa Laskiego
Wiesław Stanisław KUNICZAK, pisarz amerykański i polski, tłumacz, dziennikarz.
Ur. 4 II 1930 we Lwowie.
Zm. 19 IX 2000 w Bucks (Pensylwania, USA).
Po wybuchu II wojny światowej przedostał się z rodzicami do Anglii. Ukończył w 1949 nauki polityczne w London School of Economics. Wyemigrował do USA w 1950. Jako ochotnik walczył w armii amerykańskiej w Korei. Po powrocie ukończył studia dziennikarskie na Columbia University. Zajął się pracą dziennikarską, od 1974 był niezależnym pisarzem. W latach 1980. oddał się również pracy akademickiej, wykładał na kilku uniwersytetach. Był dyrektorem Towarzystwa Kopernikowskiego. Jego książka o wrześniu 1939 ?The Thousand Hour Day” z 1961, znalazła się na liście amerykańskich bestsellerów. Opublikował jeszcze kilka innych powieści, m.in. ?The Sempinski Affair”, ?The March”, ?Valedictory”. W latach 1990. pisał ?Szklaną górę? na podstawie 26 ludowych polskich bajek. Dokonał adaptacji kilku powieści Henryka Sienkiewicza, wzbudzając wiele dyskusji, ale dotarł do szerokiej masy czytelników anglojęzycznych.
2000
Nagroda Związku za szerzenie polskich osiągnięć kulturalnych w Republice Południowej Afryki, ufundowana przez Fundację Feliksa Laskiego
Jan JAWORSKI, ksiądz, pisarz religijny.
Ur. 22 VI 1920 w Łodzi.
Zm. 8 X 2008 w Republice Południowej Afryki.
W czasie wojny studiował na tajnym uniwersytecie w Warszawie. Po 1945 pracował jako asystent na Wydziale Teologii UW i Akademii Teologii Katolickiej specjalizując się w patrologii. Doktor teologii UW 1954. Wyemigrował z Polski w 1956. Po kilkuletnim pobycie w Wielkiej Brytanii osiedlił się na stałe w Republice Południowej Afryki. Napisał około 40 książek i wiele artykułów do pism na całym świecie. Zdobył kwalifikacje urzędnika stanu cywilnego, notariusza i tłumacza przysięgłego w Sądzie Najwyższym w RPA, prowadził pogadanki w radiu i telewizji, które mu przyniosły uznanie i popularność. W 1994 otrzymał godność infułata.
2001
Nagroda Związku za szerzenie polskich osiągnięć kulturalnych na terenie Danii
Eugeniusz Stanisław KRUSZEWSKI, historyk, politolog, publicysta.
Ur. 13 XI 1929 w Zbąszyniu w Wielkopolsce.
W latach 1950-1957 był oficerem w Ludowym Wojsku Polskim, a po zwolnieniu ukończył studia ekonomiczne w Sopocie. Do wyjazdu do Danii (1969) nauczał w szkołach średnich. Na emigracji podjął studia podyplomowe w Instytucie Ekonomii Uniwersytetu Kopenhaskiego i studia doktoranckie na PUNO w Londynie. Uzyskał tam stopień doktora (1975), doktora habilitowanego (1980), następnie został docentem i profesorem w zakresie historii stosunków międzynarodowych (1985). Aktywny działacz polityczny rządu Rzeczpospolitej Polskiej na Uchodźstwie. Założyciel pisma ?Kronika. Poświęcona sprawom polskim” (1971-1885), dyrektor (od 1985) Instytutu Polsko-Skandynawskiego w Kopenhadze, współzałożyciel Naczelnego Komitetu Wolnych Polaków w Danii (1973), członek zarządu duńskiego Towarzystwa Pro Polonia i wielu innych. Jest autorem pięciu monografii i kilkuset artykułów w zakresie stosunków międzynarodowych i wychodźstwa polskiego. Mieszka w Kopenhadze.
2002
Nagroda Związku za szerzenie polskich osiągnięć kulturalnych w Brazylii
Krzysztof GŁUCHOWSKI, pisarz, publicysta, wydawca.
Ur. 29 XI 1926 w Warszawie.
Absolwent Gimnazjum i Liceum 3 Dywizji Strzelców Karpackich. W czasie II wojny światowej żołnierz AK i II Korpusu Polskiego (7 Pułk Ułanów Lubelskich). W latach 1947-1970 mieszkał w Londynie. Związany z licznymi organizacjami emigracyjnymi, był m.in. członkiem Rady Naczelnej ZHP, Rady Naczelnej Koła AK, Zarządu Zjednoczenia Polskiego, Zarządu i Rady POSK. Od 1951 pracował jako inżynier w przemyśle samochodowym; w latach 1970-1974 w Hiszpanii, 1974-1978 w Brazylii, a następnie powtórnie w Wielkiej Brytanii 1978-1988. Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Rio de Janeiro, gdzie rozpoczął działalność publicystyczną i dziennikarską współpracując z londyńskim ?Dziennikiem Polskim i Dziennikiem Żołnierza” i nowojorskim ?Nowym Dziennikiem”. Zajmuje się także tłumaczeniami i działalnością wydawniczą. Wydał m.in. ?W polskim Londynie? (1999), ?Śladami pradziadów? (2001), ?Dickens i Polska? (2003). Mieszka w Rio de Janeiro.
2003
Nagroda Związku za szerzenie polskich osiągnięć kulturalnych w Australii
Ludwika Amber (patrz: Nagroda 1997).
2004 Nagród nie przyznano
2005 Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez Ognisko Polskie
Irena BĄCZKOWSKA z d. ZABŁOCKA, powieściopisarka.
Ur. 12 V 1902 w Kijowie.
Zm. 21 I 2006 w Londynie.
W 1919 zdała maturę w Gimnazjum W. Peretiatkowiczowej. Ukończyła Akademię Rolniczą w Bydgoszczy w 1923. W latach 1926-1929 była nauczycielką w Szkole Hodowli Drobiu w Julinie, następnie w Centralnym Komitecie ds. Hodowli Drobiu oraz w Izbach Rzemieślniczych jako instruktorka Kół Gospodyń Wiejskich. Współpracowała z prasą rolniczą oraz wydawnictwami, reprezentowała Polskę na międzynarodowych kongresach naukowych poświęconych hodowli drobiu. Po wybuchu wojny dotarła przez kraje skandynawskie do Francji, w której spędziła dwa lata. Po przybyciu do Szkocji pracowała w szkole rolniczej prowadzonej przez WP, a także w Instytucie Genetyki Zwierząt w Edynburgu. Od 1948 prowadziła z mężem farmę w Norfolk. Trudności finansowe zmusiły ją do podjęcia pracy fizycznej. Od 1954 pracowała w szkolnictwie brytyjskim. Debiutowała nowelą ?Kujawski bal” w ?Wiadomościach” w 1953. W latach 1959-1966 studiowała etnografię na PUNO. W 1973-1986 była nauczycielką fizyko-chemii w polskiej szkole w Fawley Court. Wydała kilka powieści m.in. ?Wróble nocy?, ?Letnie noce. Opowieść o Ukrainie na początku XX wieku?. Często odwiedzała Polskę.
2006
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez Irenę Michałowską
Bolesław TABORSKI, poeta, teatrolog, eseista, tłumacz.
Ur. 7 V 1927 w Toruniu.
Zm. 6 XII 2010 w Londynie.
W czasie okupacji niemieckiej mieszkał w Krakowie, następnie w Warszawie, gdzie uczęszczał na tajne komplety. Uczestniczył w powstaniu warszawskim – był żołnierzem pułku AK ?Baszta”, ranny na Mokotowie. Po upadku powstania warszawskiego dostał się do obozu jenieckiego w Sandbostel. Po wyzwoleniu ukończył liceum polskie w Lubece. Studiował teatrologię, anglistykę i filologię klasyczną na University of Bristol (prezes koła studentów polskich). W 1953 zamieszkał w Londynie. Należał do redakcji miesięcznika ?Życie Akademickie”, był współzałożycielem i współredaktorem pism młodej inteligencji (m.in.: ?Merkuriusza Polskiego” i ?Kontynentów”). Wcześnie zaczął odwiedzać kraj, często z wykładami. W latach 1959-1993 pracował w Sekcji Polskiej BBC; redagował program kulturalny, pisał słuchowiska, ogłaszał relacje z festiwali teatralnych i filmowych, umożliwił wielu grupom teatralnym z Polski występy w Wielkiej Brytanii. Wykładał na kilku uniwersytetach amerykańskich. Anglojęzycznemu światu przybliżył wszystkie dramaty Karola Wojtyły. Od 1957 opublikował 25 zbiorów poezji, wiele opracowań teatrologicznych. Na język angielski przełożył dramaty Stanisławy Przybyszewskiej, prace Jana Kotta, Jerzego Grotowskiego, Wiktora Woroszylskiego. Spolszyczył m.in. dwadzieścia sztuk Harolda Pintera. Wydał dziennik powstańca, uzupełniony uwagami po latach ?Moje powstanie ? wtedy i teraz? (1998).
2007
Nagroda za najlepszą książkę poprzedniego roku, napisaną przez pisarza emigracyjnego ?Kaja od Radosława, czyli historia Hubalowego krzyża?, fundator: Irena Michałowska
Aleksandra ZIÓŁKOWSKA-BOEHM, pisarka.
Ur. 15 IV 1949 w Łodzi.
Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Łódzkim. W latach 1973?1974 była asystentką i sekretarką Melchiora Wańkowicza; pisarz zadedykował jej II tom ?Karafki LaFontaine’a? i zapisał w testamencie swoje archiwum. W 1978 obroniła doktorat z nauk humanistycznych na UW. W latach 1977?1981 była członkiem Redakcji Repertuaru Teatru Telewizji Polskiej w Warszawie. W 1981 wyjechała na stypendium ministerstwa kultury prowincji Ontario do Kanady; w 1985 stypendystka waszyngtońskiego Institute of International Education (Fulbright), a w 1990 – Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku (2006-2007 US Fulbright scholar na UW). Autorka kilkunastu publikacji wydanych w Polsce, Kanadzie i w USA. Tematyka jej książek to m.in.: życie i twórczość Melchiora Wańkowicza, losy ludzi i historia Polski ostatnich stu lat, amerykańscy Indianie i koty. Od 1990 mieszka w Wilmington w stanie Delaware. Regularnie odwiedza Polskę. Od 2011 juror Nagrody ZPPnO.
2008
Nagroda Związku za całokształt twórczości
Hanna Maria ŚWIDERSKA, prozaik, autorka źródłowych opracowań historycznych.
Ur. 9 XII 1930 w Łomży.
Dzieciństwo spędziła w nadleśnictwach na Kurpiach i Podlasiu, gdzie pracował jej ojciec. Po wybuchu II wojny światowej została wywieziona wraz z rodziną na Syberię. Po amnestii w 1941 dotarła do Armii Polskiej i z nią ewakuowała się na Bliski Wschód. W 1947przyjechała do Wielkiej Brytanii. Tutaj zdała polską maturę, a po uzyskaniu angielskiej, rozpoczęła studia historyczne (Birmingham, Oksford) zakończone doktoratem. Życie zawodowe związała z biblioteką British Museum (potem British Library), gdzie pracowała w dziale słowiańskim aż do emerytury w 1990. Debiutowała w 1969 na łamach ?Wiadomości”. Wspomnienia, opowiadania i recenzje ogłaszała w prasie emigracyjnej. Autorka dwóch książek podpisanych pseudonimem Janina Kowalska. Mieszka w Londynie.
Nagroda dla wydawcy i edytora spuścizny pisarskiej Józefa Mackiewicza, ufundowana przez Władę Majewską
Nina KARSOV, tłumaczka, wydawca.
Ur. 10 VI 1940 w Warszawie.
Ukończyła polonistykę na UW. Aresztowana w 1966 i skazana za działalność antykomunistyczną. Na emigracji w Londynie od listopada 1968. Kieruje wydawnictwem Kontra, założonym w Londynie w roku 1970 wespół z Szymonem Szechterem. Tłumaczyła z rosyjskiego (z Szechterem m. in. ?poemat” ?Moskwa ?Pietuszki? Wieniedikta Jerofiejewa i ?Apoteozę nieoczywistości? Lwa Szestowa), a także na angielski (m. in. z Frances Carroll ?Szechterezadę? i ?Czas zatrzymany do wyjaśnienia? Szechtera oraz z Carolyn French ?Trans-Atlantyk? Witolda Gombrowicza). Z Szymonem Szechterem napisała książkę ?Nie kocha się pomników? i prowadziła rubrykę ?Okno na Rosję” w tygodniku ?Wiadomości”. Od śmierci męża w 1983 sama prowadzi wydawnictwo ?Kontra?, w którym wydała 22 tomy dzieł Józefa Mackiewicza. Mieszka w Londynie.
Zarząd Związku przyznał również dwie równorzędne nagrody za wybitne opracowania naukowe dotyczące literatury emigracyjnej, fundatorzy: Krystyna Muraszko i Juliusz Englert.
Beata DOROSZ, historyk literatury, bibliograf, dokumentalista, edytor
Ur. 12 VIII 1956 w Warszawie.
Absolwentka polonistyki na UW (1979); doktorat w Instytucie Badań Literackich PAN (2006). Pracuje jako adiunkt w IBL PAN (Pracownia Dokumentacji Historyczno-Literackiej XX i XXI Wieku). Współautorka pierwszej bibliografii niezależnych druków literackich (J. Czachowska, B. Dorosz ?Literatura i krytyka poza cenzurą 1977-1989?, Wrocław 1991) oraz członek zespołu autorskiego słownika bio-bibliograficznego ?Współcześni polscy pisarze i badacze literatury? (t. 1-10, Warszawa 1994-2007). Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół życia i twórczości Jana Lechonia, Skamandrytów, życiu kulturalno-literackim polskich emigrantów po II wojnie światowej, edytorstwie krytycznym tekstów źródłowych i archiwalnych związanych z tymi zagadnieniami. Inicjatorka i organizatorka uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej Jana Lechonia w Doylestown w Pensylwanii oraz sesji naukowej PIN w Nowym Jorku na temat życia i twórczości poety w 50-lecie jego śmierci (2006), a także sesji naukowej PIN w Nowym Jorku poświęconej Kazimierzowi Wierzyńskiemu w 40. rocznicę jego śmierci (2009). Od 2010 członek jury Nagrody ZPPnO. Mieszka w Warszawie.
Mirosława OŁDAKOWSKA-KUFLOWA, historyk literatury, dokumentalista, bibliograf.
Ur. 2 VIII 1955 w Katowicach.
W 1980 ukończyła polonistykę w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1983 rozpoczęła pracę dydaktyczną na tej uczelni. W 1988 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa na podstawie pracy pt. ?Chrześcijańskie widzenie świata w poezji Kazimiery Iłłakowiczówny?. Habilitowała się w 1997 na podstawie książki ?Wypowiedzieć Słowo. Stanisław Vincenz wobec dziedzictwa kultury? (tytuł zatwierdzony w 1998). W 1999 została kierownikiem Katedry Literatury Współczesnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 2008 uzyskała tytuł profesora, a rok później stanowisko profesora zwyczajnego. Od czasów studenckich była współpracowniczką Międzywydziałowego Zakładu Badań nad Literaturą Religijną, następnie współpracowała z Towarzystwem Naukowym KUL, zasiadała w Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych Oddziału Lubelskiego PAN, w Europejskim Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów i w kilku innych instytucjach. Mieszka w Lublinie.
2009
Nagroda Związku za całokształt twórczości ufundowana przez SPK
Krzysztof MUSZKOWSKI, prozaik, felietonista.
Ur. 18 IX 1919 w Warszawie.
Zm. 04 VII 2012 w Londynie
Absolwent Gimnazjum Państwowego im. Adama Mickiewicza w Warszawie. W okresie studenckim należał do Związku Młodzieży Demokratycznej, współpracował wówczas z pismem ?Orka na ugorze”. Brał udział w kampanii wrześniowej, członek ZWZ (później AK) w Wilnie. Aresztowany, został zesłany na Syberię. Po ogłoszeniu tzw. amnestii dołączył do Armii Andersa; w 1943 znalazł się w Wielkiej Brytanii, tutaj wstąpił do RAF-u, służył w 300. Dywizjonie Bombowym Ziemi Mazowieckiej. Po wojnie pełnił funkcję sekretarza redakcji ?Wiadomości”, związany był też z Głosem Ameryki oraz Polską Sekcją BBC. Od lat publikuje w prasie polonijnej, m.in. cykliczny felieton w ?Dzienniku Polskim”. Przez wiele lat pracował w londyńskim City jako dyrektor jednego z oddziałów firmy Lloyd’s of London. Debiutował książka ?Inter Alia? w 1990.
Nagroda za opracowanie dotyczące emigracji ?Radio Wolna Europa na emigracyjnych szlakach pisarzy: Gustaw Herling-Grudziński, Tadeusza Nowakowski, Roman Palestra, Czesław Straszewicz, Tymon Terlecki?, fundator: Włada Majewska
Violetta WEJS-MILEWSKA, historyk i antropolog literatury.
Ur. 17 VII 1960 w Drohiczynie.
Adiunkt w Zakładzie Teorii i Antropologii Literatury Uniwersytetu w Białymstoku. Autorka zajmuje się literaturą XX wieku, rozpatrywaną interdyscyplinarnie pod kątem antropologii pogranicza kultur oraz problemów psychospołecznych w sytuacji wyobcowania. Systematycznie poszerzane pole materiałowych badań – począwszy od tematyki kresowej (publikacje o Zofii Bohdanowiczowej, Józefie Piłsudskim), po zagadnienia związane z polską emigracją polityczną po II wojnie światowej (artykuły o Tymonie Terleckim, Witoldzie Gombrowiczu, Czesławie Straszewiczu, Tadeuszu Nowakowskim, Romanie Palestrze, Gustawie Herlingu Grudzińskim, opracowania edytorskie archiwaliów radiowych Radia Wolna Europa i korespondencji). Przygotowała do druku korpus publicystyki radiowej G. Herlinga-Grudzińskiego z okresu współpracy pisarza z RWE (planowane wydanie 2012). Niebawem ukaże się książka o tematyce emigracyjnej, pt. Wykluczeni. Emigracja ? Kraj. Mieszka w Białymstoku.
2010
Nagroda Związku za książkę poprzedniego roku wydawniczego napisaną przez pisarza emigracyjnego, ?Poezje wybrane?
Tadeusz CHABROWSKI, poeta, prozaik.
Ur. 11 XI 1934 w Złotym Potoku k. Częstochowy.
Studiował w Krakowie. W 1960 otrzymał święcenia kapłańskie w zakonie paulinów i debiutował wierszami na łamach „Tygodnika Powszechnego”. W następnym roku wyjechał z Polski. Przez rok redagował w Londynie ?Gazetę Niedzielną?. Był doktorantem wydziału filozoficznego na Uniwersytecie Temple w Filadelfii. W 1967 wystąpił z zakonu. Był stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej (1972); studiował podyplomowo literaturę i filozofię na UW. Kontynuował studia w zakresie socjologii na Fordham University w Nowym Jorku. Od 1983 wspólnie z żoną wydawał miesięcznik ?Głos – The Voice. Polish-American Media”. Jego wiersze były tłumaczone na język niemiecki, litewski, węgierski i hiszpański. Jest laureatem szeregu nagród polskich i amerykańskich m.in.: World of Poetry Press (1990). Za działalność społeczną w Brooklynie otrzymał wyróżnienie Seneca Club. W 1999 otrzymał nagrodę Prezydenta Brooklynu w dziedzinie literatury i poezji, a w 2000 nagrodę Miasta Nowy York w dziedzinie kultury i wartości społecznych. Wydał kilkanaście tomów wierszy oraz dwie powieści: ?Skrawki białego habitu? (2010) i ?Białe nieszpory? (2012. Mieszka w Nowym Jorku na Brooklynie.
2011
Nagroda główna za całokształt twórczości
ks. Janusz Ihnatowicz, poeta, prozaik, tłumacz
Lata wojenne spędził w Częstochowie. Na emigracji przebywa od 1946 r. Początkowo mieszkał w Irlandii, gdzie w latach 1948-51 studiował filozofię i psychologię na uniwersytecie w Dublinie, od 1951 mieszkał w Kanadzie, a od 1969 – w Stanach Zjednoczonych. W 1962 otrzymał święcenia kapłańskie i od 1969 wykładał teologię i patrystykę na University of Saint Thomas w Houston. W 1997 r. otrzymał papieski Order św. Krzysztofa ?Pro Ecclesia et Pontifice”. Debiutował jako poeta w 1954 r. w miesięczniku Studentów Polskich Zagranicą ?Życie Akademickie”, wydawanym w Londynie, a prozą w katolickim tygodniku religijno-kulturalnym ?Życie”. Związany był z grupą poetycką ?Kontynenty?. Drukował w ?Tygodniku Powszechnym?, ?Więzi?, ,,Znaku?, ?Kulturze? paryskiej, ?Wiadomościach?, ?Przemianach?, ?Frazie?, ?Arcana?. Jego przekłady ?Psalmów? z hebrajskiego weszły do antologii ?Izrael w poezji polskiej?(Paryż 1958). Wiersze jego znajdują się również w antologii ?Ryby na piasku?. Był także korektorem literackim pierwszego wydania ?Biblii Tysiąclecia?(1965). Tłumaczył na język polski poetów angielskich i amerykańskich. Jest autorem siedmiu tomów poetyckich. Mieszka w Houston (USA).
Nagrodą im. Włady Majewskiej w kategorii za najlepszą książkę 2011 napisaną w języku polskim przez pisarza na stałe mieszkającego poza Krajem ?Literatura polska w interakcjach. Szkice porównawcze z literatury i kultury?.
Prof. dr Maria Delaperriere, historyk i teoretyk literatury, komparatystka
W 1963 ukończyła polonistykę na UJ. W latach 1963-1965 studiowała tamże filologię romańską, zaś w latach 1966-1969 kontynuowała studia romanistyczne na Université Paris Sorbonne. W 1969 zawarła związek małżeński z Jeanem Delaperri?re, profesorem języka i literatury francuskiej. Doktorat obroniła w 1975, zaś tytuł profesora otrzymała w 1985. W latach 1985-2009 kierowała Sekcją Języka Polskiego w Institut National des Langues et Civilisations Orientales w Paryżu. Ma w swoim dorobku szereg książek poświęconych literaturze polskiej w języku francuskim i polskim. Pod jej redakcją ukazało się ponad dwadzieścia publikacji poświęconych literaturze polskiej i środkowoeuropejskiej. Mieszka w Paryżu.
Nagroda im. Włady Majewskiej w kategorii opracowanie naukowo-badawcze, dotyczące literatury emigracyjnej, za książkę ?Mosty z papieru. O życiu literackim, sytuacji pisarza i jego dzieła na obczyźnie na przykładzie Polskiego Funduszu Wydawniczego w Kanadzie w latach 1978-2008″ (Toronto-Rzeszów, 2010).
Edward Zyman poeta, prozaik, dziennikarz, krytyk literacki, wydawca
Ur. 20 v 1943 r. w Dobromierzu (woj. kieleckie).
Ukończył studia socjologiczne na UJ. Początkowo pracuje w przemyśle, by później podjąć pracę dziennikarską. Zastępca kierownika Redakcji Literackiej Polskiego Radia w Katowicach, kierownik literacki Zespołu Filmowego ?Silesia?, redaktor wydawanego poza cenzurą ?Tygodnika Katowickiego?, przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ ?Solidarność? katowickiej Rozgłośni PR, aresztowany z chwilą wprowadzenia stanu wojennego. W marcu 1983 wyemigrował do Kanady, gdzie kontynuował działalność dziennikarską. Był m.in. redaktorem miesięcznika ?Dialogi? (1984), ?Głosu Polskiego? (1984?1988) i ?Gazety?(1988?1989). Wiersze, prozę i prace krytyczno-literackie publikował m.in. na łamach ?Akcentu?, ?Frazy?, ?Nowego Wyrazu?, ?Nowych Książek?, ?Odry?, ?Opola?, ?Poezji?, ?Poglądów?, ?Tygodnika Kulturalnego?, ?Twórczości?, ?Współczesności?, londyńskiego ?Pulsu? i nowojorskiego ?Przeglądu Polskiego?. Wydał kilka tomów wierszy. Redaktor kilkudziesięciu tomików poezji, tomów prozy i wspomnień. Obok nagrodzonej pracy wydał ?Scalić oddalone?, tom monograficzny o Fundacji Władysława i Nelli Turzańskich (Toronto 2008) oraz powieść ?Ściana pełna jerzyków? (Warszawa, 2011). Nagrodzony praca jest monograficznym opracowaniem trzydziestoletniej działalności Polskiego Funduszu Wydawniczego i jednocześnie pewną sumą refleksji o polskiej kulturze na obczyźnie, jej osiągnięciach w przeszłości i jej perspektywach na przyszłość wobec zmieniających się uwarunkowań politycznych i socjologicznych.
2012
Nagrodę Związku za całokształt twórczości
prof. Anna M. Cienciała, historyk
Ur.8 XI 1929 w Wolnym Mieście Gdańsku
Zm. 24 XII2014 w Fort Lauderdale (USA)
Uczyła się w Polsce i we Francji, a następnie studiowała Liverpoolu (Wielka Brytania) i na McGill University w Montrealu (Kanada). Doktorat obroniła w 196 2 w Indiana University w Bloomington (USA). Następnie wykładała na uniwersytetach w: Ottawie, Toronto i najdłużej (aż do przejścia na emeryturę w 2002) na University of Kansas. Specjalizowała się w historii dyplomacji II Rzeczypospolitej 1914-45. Była autorką pierwszej książki w języku angielskim książki na ten temat ?Poland and the Western Powers, 1938-1939. A Study in the Interdependence of Eastern and Western Europe” (1968). Napisała wielu prac naukowych na temat polityki Wielkiej Brytanii i USA wobec Polski podczas II wojny światowej. Była także współredaktorem i autorką wstępów do trzech części książki ?Katyń: A Crime Without Punishment” (2007, 2009), oraz autorką trzech rozdziałów ?From Versailles to Locarno. Keys to Polish Foreign Policy 1919-1925″ (1984) i około 170 opracowań naukowych.
Nagroda im. Włady Majewskiej w kategorii opracowanie naukowo-badawcze, dotyczącego literatury emigracyjnej za książkę ?Emigracja walczących. Wokół polsko-szkocko-angielskich powiązań kulturalnych wojennych i powojennych” (Warszawa, 2011)
Prof. Wojciech Jerzy Podgórski, historyk literatury, nauczyciel akademicki
Ur. 28 XII 1938 r. w Warszawie
W 1956 zdał maturę w XIV Liceum Ogólnokształcącym im. Gottwalda (wcześniej i obecnie im. St. Staszica). W 1961 r. ukończył polonistykę na UW, jako specjalność wybierając historię literatury. W 1971 doktoryzował się w Instytucie Badań Literackich PAN. Wykładał na UW oraz w kilku wyższych uczelniach. Jest autorem lub współautorem ponad dwudziestu książek, w tym: ?Litwo! Ojczyzno moja! Pokłosie Inwokacji Mickiewicza? (Kaunas/Kowno 1992), ?Poeta ? nauczyciel ? uczeń; studia nad odbiorem poezji współczesnej? (Warszawa 1993, ?Litwa ? Polska XIX i XX wieku; inspiracje literackie, kulturalne, oświatowe? (Warszawa 1994), ?Pieśń Ojczyzny pełna; Mazurek Dąbrowskiego w dziejowych rolach?(Warszawa 1994), ?Poeci na tułaczce; w kręgu autorów Oficyny Nicejskiej Samuela Tyszkiewicza 1940-1947? (Warszawa 2002). Opracował i przygotował do druku wiele tom poezji m.in. Jerzego Paczkowskiego. Autor wielu esejów i recenzji. Mieszka w Warszawie.
Specjalne wyróżnienie Zarządu ZPPnO za wartościowe i wciąż mało znane prace wydawnicze. Szczególnie za dzieło zbiorowe ?Polacy w Indiach 1942?1948 w świetle dokumentów i wspomnień” (Antony Rowe Ltd, UK, Londyn 2000), mające dotąd trzy wydania, w tym w języku angielskim (2009).
Koła Polaków z Indii z siedzibą w Londynie
2013
Nagroda Związku za całokształt twórczości, ufundowana przez Andrzeja Krzeczunowicza
prof. Jerzy Roman Krzyżanowski (patrz Nagroda 1997)
Nagroda im. Włady Majewskiej za najlepszą książkę 2012 napisaną przez autora mieszkającego poza Polską ?Twarze?
Wojciech Karpiński (patrz Nagroda 1983)
Nagrodę dla obcokrajowca za upowszechnianie kultury i literatury polskiej, ufundowaną przez Ninę i Józefa Janczewskich
prof. Charles S. Kraszewski, slawista, tłumacz, wykładowca, poeta
Studiował m.in. na UJ w Instytucie Badań Polonijnych(Stypendium Fulbrighta 1984, 1991). W 1990 uzyskał stopień doktora (Ph. D.) literatury porównawczej na Penn State University. Jest autorem kilkunastu książek, m.in. ?Romantic Hero and Contemporary Anti-Hero in Polish and Czech Literature”, ?Esseys on the Dramatic Works of Zbigniew Herbert”, ?Irresolute Heresiarch: Catholicism, Gnosticism and Paganism in the Poetry of Czesław Miłosz”, a także tłumaczeń, m.in. przetłumaczy ?Dziady cz. III? Adama Mickiewicza, ?Nieboską komedię? Zygmunta Krasińskiego, ?Odprawę posłów greckich? Jana Kochanowskiego.. Opublikował kilkadziesiąt artykułów, a jego wiersze ukazały się w czasopismach literackich w Stanach Zjednoczonych, m.in. Poetry South, Chaparral, Valley Voices i Red River Review. Były dyrektorem polonijnego wydawnictwaPIASA Books, a w latach 2008-2011 redaktorem naczelnym ?The Polish Review? w Nowym Jorku. Wykładowca King?s College w Pensylwanii Jego artykuły na temat polskich pisarzy znajdują się w zbiorach Polskiej Bibliografii Literackiej. Mieszka w Pensylwanii.
Nagroda za najlepsze opracowanie naukowe roku 2012 dotyczące kultury i literatury na emigracji za książkę ?W drodze do utraconej Itaki. Prasa, książki i czytelnictwo na szlaku Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (1940-1942) oraz Armii Polskiej na Wschodzie i 2. Korpusu (1941-1946)?, fundator: Hanna Reszczyńska-Essigman
prof. Oskar Stanisław Czarnik, bibliotekoznawca, wykładowca wyższych uczelni, historyk literatury
Ur. 27 XII 1937 we Lwowie.
Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, Wydziału Filologii Polskiej (1962). W 1979 obronił doktorat, w 1992 zrobił habilitacja, a 2003 został mianowany profesorem zwyczajnym. Początkowo nauczyciel szkół średnich, a od 1978 do przejścia na emeryturę (2008) pracownik Biblioteki Narodowej. Od 2001 kierownik Instytutu Książki i Czytelnictwa BN. Członek Komitetu Założycielskiego, następnie wiceprzewodniczący, przewodniczący KZ w BN. Uczestnik strajku w BN po wprowadzeniu stanu wojennego, internowany, zwolniony w kwietniu 1982. W latach 1995-2004 wykładowca na Uniwersytecie Łódzkim. Od 2005 wykładowca w Akademii Świętokrzyskiej (od 2011 Uniwersytet Jana Kochanowskiego) w Kielcach. Autor wielu publikacji dot. kultury literackiej w Polsce i na wychodźstwie w XIX i XX w., m.in.: „Proza artystyczna a proza codzienna” (Wrocław 1982), „Między dwoma sierpniami. Polska kultura literacka w latach 1944-1980” (Warszawa 1993), „Wybory ideowe i literackie 'Robotnika’ 1918-1939” (Warszawa 1996). Mieszka w Kobyłce pod Warszawą.
2014
Nagroda Związku za całokształt twórczości
Maja Cybulska, krytyk literacki, eseistka, wykładowca literatury polskiej i języka polskiego
Ur. 8 V 1941 w Lidzie
Studiowała filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim (magisterium 1964). W 1969 obroniła pracę doktorską. latach 1969?72 przebywała na stypendium naukowym w Oxfordzie. W 1972 związała się z Biblioteką Polską w Londynie, gdzie między innymi gromadziła materiały do Bibliography of Books in Polish or Relating to Poland. Od 1974 współpracowała z londyńskimi „Wiadomościami”, gdzie obok recenzji i szkiców o literaturze polskiej i angielskiej prowadziła działy „Na półkach z książkami”, „40 lat temu”, a od 1978 „25 lat temu”. Po zamknięciu „Wiadomości” w latach 1982?1995 prowadziła stały, cotygodniowy felieton literacki, w londyńskim „Tygodniu Polskim”. Do dziś współpracuje z tym pismem. W 1989 weszła do jury nagrody „Wiadomości”. Wykładała historię literatury polskiej na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie. W latach 1974?1992 prowadziła maturalne kursy przygotowawcze z języka polskiego na Ealing College of Higher Education (obecnie Thames Valley University) w Londynie. Kontynuowała je w Polskiej Macierzy Szkolnej w latach 1992?1995. W 1992 zatrudniona została jako nauczycielka języka polskiego Language Studies International w Londynie, a w 1996 w Regent Linguaphone. Wydała szereg książek, zbiorów esejów literackich. Mieszka w Londynie.
Nagroda im. Włady Majewskiej za najlepszą książkę 2013 napisaną przez pisarza polskiego mieszkającego poza krajem za ?Kryptonim Paderewski?
Patkowski Maciej, prozaik, scenarzysta, dramatopisarz
Ur. 14 XI 936 w Toruniu
Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego (1960). W czasie studiów związał się z prasą studencką, był współzałożycielem tygodnika ?Poglądy”. Zaliczany do pisarzy tzw.pokolenia Współczesności. Od 1969 często wyjeżdżał do USA, w 1972 osiadł tam na stałe. Jego debiutancka powieść ?Skorpiony? (1959) uznana została za wydarzenie literackiego. W tym samym roku wydał ?Harmonijkę?, a rok później ?Południe?. Przed opuszczeniem Polski opublikował jeszcze: ?Sobótki? (1963), ?Autobus do Radości? (1968). Autor scenariuszy filmowych, m.in. Szklana Góra? (1960) ?Kocie ślady? (1971), a także dramatów, m.in.: ?A jednak dom…? (1967), ?We dwoje nad rzeką? (1968). Mieszka w USA.
Lektura wykorzystana:
Archiwum Osobowe Emigracji im. Bohdana Jeżowskiego (Biblioteka Polska w Londynie); ?Pamiętnik Literacki?, ZPPnO, ?Słownik Pisarzy Polskich na Obczyźnie 1939-1980?, (1992); Wikipedia; ?Współcześni polscy pisarze i badacze literatury? t. 1-10, (1994-2007); Jan Zieliński, ?Leksykon polskiej literatury emigracyjnej? (1989).
